ستاره طهرانی

امروزه بر اساس علم روان شناسی یکی از شاخص های انسان سالم، با هوش هیجانی پرورش یافته، داشتن تعهد و مسئولیت اجتماعی است. سؤال این است که دو دین اسلام و مسیحیت چقدر به این بخش از توانایی هوش انسان پرداخته اند؟ آیا رهبران دینی ادیان یادشده به عنوان الگوی جامعه مؤمنان خود دارای این ویژگی بوده اند؟ و آیا در قرآن و عهد جدید این مؤلفه از هوش هیجانی به دین داران تکلیف یا توصیه شده است؟ پژوهش حاضر یک مورد اسنادی کتابخانه ای است که در ابتدا به مفهوم هوش هیجانی برگرفته از نظر بار آن می پردازد و سپس از میان پانزده مؤلفه معرفی شده، مؤلفه مسئولیت اجتماعی را به صورت موردی انتخاب می کند تا در متن کتاب های قرآن و عهد جدید به صورت تطبیقی به بررسی آن بپردازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که در هر دو کتاب به این مؤلفه توجه شده است. توصیه های الهی در قرآن و شخص پیامبر(ص) دیده می شود و در عهد جدید مسئولیت اجتماعی را در گفتار و رفتار حضرت عیسی(ع) و پولس می توان مشاهده کرد.

هوش هیجانی به عنوان یکی از مهم ترین اکتشافات محققان حوزه روانشناسی، در دهه های اخیر می باشد که شناخت و پرورش آن تاثیر چشمگیری در ارتقا ابعاد مختلفی از زندگی جامعه بشری گذاشته است.در مقاله حاضر امکان وجود مولفه های هوش هیجانی(عاطفی) به عنوان دروازه ورود به هوش معنوی و از منظر یک دین پژوه مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر یک مورد اسنادی ، کتابخانه ای است که در ابتدا به صورت خلاصه به توضیح مفاهیمی چون هوش و هوش هیجانی میپردازد و سپس از میان پانزده مولفه ای که بار- اون به عنوان شاخص های هوش هیجانی معرفی می کند؛ دو مولفه انعطاف پذیری و قاطعیت را که به ظاهر متضاد با هم دیگر هستند؛ به صورت موردی در کل قرآن کریم مورد بررسی قرار میدهد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که هر دوی این مولفه ها در قالب توصیه الهی به حضرت محمد و مومنین به قرآن بیان شده و همچنین در گفتار و رفتار بعضی از شخصیتهای نام برده شده در قرآن چون ابراهیم پیامبر دیده می شود.