رضا قانعی قشلاق

مقدمه: با پیشرفت فناوری های جدید، استفاده از گوشی های هوشمند در سراسر جهان در حال افزایش است. استفاده بیش از حد از گوشی های هوشمند در میان دانش آموزان به یک چالش جدی تبدیل شده است. مرور نظام مند و فراتحلیل حاضر به بررسی نمره استاندارد اعتیاد به گوشی های هوشمند در بین دانشجویان و دانش آموزان ایرانی پرداخته است. روش ها: تمام مطالعات منتشرشده به زبان فارسی و انگلیسی که اعتیاد به گوشی های هوشمند را در بین دانشجویان و دانش آموزان ایرانی مورد بررسی قرار داده اند، در تحلیل گنجانده شدند. جستجو در پایگاه های داده های ملی (SID و MagIran) و بین المللی (PubMed، Scopus، ScienceDirect و Web of Science) انجام شد. مطالعات مشاهده ای، مطالعات منتشرشده به زبان فارسی یا انگلیسی، گزارش نمرات اعتیاد به اینترنت، انجام مطالعات روی دانش آموزان و دانشجویان ایرانی و دسترسی به متن کامل مقالات جزء معیارهای ورود بود. کیفیت روش شناسی مقالات با چک لیست JBI ارزیابی شد. آمار I² و آزمون Q کوکران برای آزمون همگنی بین مطالعات استفاده شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار STATA نسخه ۱۶ انجام شد. یافته ها: بیست مقاله با جمعیت نمونه کلی ۶۹۰۱ مورد تحلیل قرار گرفت. نمره استاندارد تجمیعی برای اعتیاد به گوشی های هوشمند ۳۹ درصد بود (با بازه اطمینان ۴۵-۳۳ درصد). نمرات استاندارد برای اعتیاد به گوشی های هوشمند در دانشجویان و دانش آموزان ایرانی به ترتیب ۳۹/۵ (با بازه اطمینان ۴۶/۵-۳۲/۶ درصد) و ۳۶/۶ (با بازه اطمینان ۴۸/۶-۲۴/۶ درصد) بود (p=۰/۶۷۷). یافته های متارگرسیون نشان داد که هیچ ارتباطی بین نمره استاندارد اعتیاد به گوشی های هوشمند با اندازه نمونه (p=۰/۸۳۴) و سال انتشار (p=۰/۶۴۸) وجود ندارد. انحراف انتشار نیز معنادار نبود (p=۰/۲۱۱). نتیجه گیری: نمره استاندارد برای اعتیاد به گوشی های هوشمند در دانشجویان و دانش آموزان ایرانی متوسط بود. آموزش به دانشجویان برای مقابله با اعتیاد به گوشی های هوشمند و پیامدهای منفی آن ضروری است.

مقدمه: ظهور کووید-۱۹ تأثیر روانشناختی بسیاری بر روی نوجوانان دارد که یکی از آنها افسردگی ، اضطراب و استرس است و تأثیرات جسمی و روانی را به همراه آورده است. هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسی شیوع اضطراب و افسردگی در دانش آموزان شهر سنندج در اپیدمی ویروس کووید-۱۹ در سال ۱۴۰۱ می باشد. روش: این مطالعه به شیوه توصیفی تحلیلی از نوع مقطعی انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر سنندج در سال ۱۴۰۱ با حجم نمونه ۲۷۰ نفر و دامنه سنی ۱۳-۱۵ سال بود. جهت جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه DASS-21 استفاده گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزارSPSS-24 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس به ترتیب ۳.۳۹ ± ۱۴.۶۸، ۲.۹۹ ±۱۴.۵۶ و ۲.۹۸۹ ±۱۴.۷۴ بود. بین میانگین نمره افسردگی، اضطراب و استرس با زمان خواب، مدت زمان فعالیت روزانه و شاخص توده بدنی ارتباط معنی داری وجود دارد (۰.۰۵>P). همچنین بین جنسیت، سابقه ابتلا به کووید- ۱۹ در دانش آموز و خانواده آنها ، داشتن فعالیت روزانه و وضعیت اقتصادی با میانگین نمره افسردگی، اضطراب، استرس ارتباط معنی دار آماری وجود دارد (۰.۰۵> P). نتیجه گیری: شیوع پاندمی کوید-۱۹، باعث ایجاد اضطراب، افسردگی و استرس در دانش آموزان می شود. این پدیده زمانی که که بچه ها در خانه محدود شوند و فعالیت خارج از منزل نداشته باشند تشدید می یابد. با افزایش میزان شیوع کووید- ۱۹، سطح اضطراب، استرس و افسردگی نیز افزایش می یابد. بنابراین، افزایش آگاهی عمومی از این بیماری و ارائه برنامه های مثبت روانشناختی می تواند اضطراب را در جامعه کاهش دهد.

مقدمه: اختلال بدریخت انگاری بدن، زمانی اتفاق می افتد که فرد احساس ناراحتی در مورد یک نقص فیزیکی جزئی یا تصوری پیدا می کند. هدف: هدف از مطالعه حاضر، بررسی فراوانی اختلال بدریخت انگاری بدن در دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان در سطح شهر سنندج بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان 12 تا 18 ساله مقطع راهنمایی و دبیرستان شهرسنندج در سال 1401-1400 بود که از میان آنها، تعداد ۶۴۰ نفر به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. در این پژوهش جهت گردآوری داده ها از مقیاس اصلاح شده وسواس فکری-عملی ییل براون برای اختلال بدریخت انگاری بدن (فیلیپس و همکاران، 1997) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی دو مستقل، آزمون واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSSنسخه 21 تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که تعداد 169 نفر (4/26%) از دانش آموزان دارای اختلال بدریخت انگاری بدن بودند. میانگین نمره اختلال بدریخت انگاری بدن در پسران 13/17 و در دختران 19/18 بود. میانگین نمره اختلال بدریخت انگاری بدن در افرادی که سابقه عمل زیبایی داشتند 04/19 و در افرادی که سابقه عمل زیبایی نداشتند 41/17 بود. نتایج همچنین نشان داد که بین نمره اختلال بدریخت انگاری بدن با جنسیت و سابقه عمل زیبایی ارتباط معنی دار آماری وجود دارد (p<0/05). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که درصد قابل توجهی از دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان در شهر سنندج دچار اختلال بدریخت انگاری بدن هستند و این اختلال با جنسیت و سابقه عمل زیبایی ارتباط معنی داری دارد. با توجه به شیوع نسبی اختلال بدریخت انگاری بدن در میان نوجوانان، ضروری است که برنامه های آموزشی و مشاوره ای برای ارتقاء آگاهی و پیشگیری از این اختلال در مدارس اجرا شود.

مقدمه: فشارخون بالا یکی از بیماری های شایع قلبی-عروقی در سرتاسر جهان است. توانایی خودمراقبتی در این بیماران می تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند سواد سلامت قرار بگیرد. مطالعه حاضر با هدف تعیین ارتباط بین سواد سلامت با توانایی خودمراقبتی در بیماران مبتلا به فشارخون بالا انجام شد. روش ها: پژوهش حاضر، مطالعه مقطعی از نوع توصیفی همبستگی است که در بازه زمانی آذر تا اسفند 1397 انجام شد. در این پژوهش، 120 بیمار مبتلا به فشارخون بالا مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر سنندج به صورت نمونه گیری در دسترس وارد مطالعه شدند. معیارهای ورود به مطالعه شامل سن بیشتر از 30 و کمتر از 75 سال، تشخیص بیماری پزشک متخصص و سپری شدن بیش از 6 ماه از تشخیص بیماری بود. جهت جمع آوری داده های پژوهش از فرم مشخصات جمعیت شناسی و پرسشنامه های استاندارد خودمراقبتی در فشارخون بالا و سنجش سواد سلامت بزرگسالان استفاده شد. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 16 تحلیل شد. سطح معنی داری 0/05 در نظر گرفته شد. یافته ها: میانگین و انحراف معیار نمره خودمراقبتی و سواد سلامت بیماران به ترتیب برابر 1/56 ± 6/8 و 117/2 ± 25 بود. بین میانگین نمره خودمراقبتی با سواد سلامت همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت (r=0/409، P=0/001 ) به طوری که با افزایش سواد سلامت به طور مستقیم نمره خودمراقبتی آن ها افزایش پیدا می کرد. نتیجه گیری: با توجه به ارتباط بین سواد سلامت و خودمراقبتی، اجرای مداخلات آموزشی در جهت ارتقای سواد سلامت بیماران مبتلا به فشارخون بالا ضروری به نظر می رسد.