یابر دلفی

در این پژوهش، سعی برآن است تا ضمن بررسی ویژگی های زبان معاصر عربی در آثار توفیق الحکیم به یکی از رمان های توفیق الحکیم با نام " عوده الروح " که به "بازگشت روح" تعبیر میشود، با تاسی از روشنگری های فنون و علم زبان شناسی، به تحلیل و بررسی برخی ویژگیهای فنی و محتوایی این اثر پرداخته شود. نمایشنامه ها و رمانهای توفیق الحکیم، دارای دو جنبه واقع گرا و انسانی است. جنبه واقع گرای آن در حقیقت به پیشینه های ذاتی و قومی می پردازد و از استواری و قدرت و استقامت برخوردار است، اما در بخش انسانیِ آثارش نویسنده قاطعانه از ادبیات و فلسفه غربی متأثر است و تلاش میکند تا آثارش را بصورتی جهان شمول عرضه بدارد. در رمان « عوده الروح » ، توفیق الحکیم فضای جامعه و اخلاق حاکمان را با پارادایمی زیبا و اقتباسی در قالب زمانی بین دو جنگ جهانی( قرن بیستم) به تصویر کشیده و پاره ای از مشکلات و مسائل جامعه را در قالب داستان با بیان زبان مادری ایراد میکند و با نگاهی نقادانه به تحلیل این مسائل پرداخته و ناهجاریهایی را به چالش می کشد. این اثر به نوبه خود، به غنای ادبیات معاصر جهان عرب کمک شایانی کرده و همچنین مخاطبان زیادی از زبانهای مختلف را با نگاه تحلیل گرانه و نقادانه نویسنده رمان آشنا کرده است.

در باب نسبت میان اندیشه سیاسی و شعر، می توان شاعران را به سه گروه تقسیم کرد. شاعران سیاست پرداز و احیاناً مبارز یا حزبی، شاعران فارغ از دغدغه های سیاسی و سرانجام شاعرانی که گرچه مشخصاً در شمار شاعران سیاسی شناخته نشده اند و مکتب و ایدئولوژی و گرایش سیاسی یا حزبی خاصی نیز ندارند، اما گاه بیش از دو گروه نخست، بازتابنده مسائل و مشکلات اجتماعی و سیاسی عصر خود و بازگوکننده دردها و محرومیت های جامعه و مردم خویش هستند. پروین اعتصامی را باید در شمار گروه اخیر دانست، البته شعر زمانه رصافی در عراق، خاصیت ضداستبدادی آن است. در پژوهش حاضر واکاوی پاره ای از مضامین سیاسی و اجتماعی مشترک در شعر معروف رصافی شاعر معاصر عراقی و پروین اعتصامی شاعر معاصر فارسی وجهه همت قرار گرفته است. این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای گوناگون و به ویژه تأکید بر دیوان دو شاعر مذکور صورت گرفته است، قصد دارد که به تبیین و موشکافی مؤلفه های مشترکی مانند فقر و تنگدستی، وطن پرستی و استبدادستیزی که این دو شاعر تحت تأثیر شرایط حاکم بر جامعه خود بررسی کرده اند، بپردازد. همچنین بازتاب این مضامین سیاسی و اجتماعی در نقاشی معاصر نیز مشهد است؟اهداف پژوهش:بررسی و مقایسه مسائل سیاسی و اجتماعی از دیدگاه پروین اعتصامی و معروف الرصافی.بررسی اوضاع سیاسی، ادبی و اجتماعی در نقاشی معاصر ایران.سؤالات پژوهش:مسائل سیاسی و اجتماعی در اشعار پروین اعتصامی و معروف الرصافی چگونه بازتاب یافته است؟اوضاع سیاسی، ادبی و اجتماعی در نقاشی معاصر ایران چگونه منعکس شده است؟

سبک شناسی ابزاری مفید برای شناسایی هویت ادبی اثر است. سبک شناسی لایه ای که یکی از مدل های سبک شناسی نوین است به تحلیل و بررسی شاخصه های متن از جهت گزینش کلمات و ساخت و زیرساخت عبارات و اغراض بلاغی و نحوی و آوایی می پردازد. ما در این پژوهش بر آن ایم تا با بررسی سبک شناسی اشعار «نتائج الفطنه» به واکاوی اشعار «نتائج الفطنه» در سطوح آوایی، نحوی، بلاغی، ساختاری و ارتباط آن با درونمایه اثر یعنی احساسات، افکار، تخیلات و اهداف نویسنده اثر بپردازیم. از آنجا که نوعی از داستان پردازی، نقل آن در قالب شعر تعلیمی است ابن هباریه از شعرای بزرگ شعر تعلیمی است که در کتاب «نتائج الفطنه» داستان های تعلیمی خود را به رشته نظم در آورده است. ابن هباریه در مواجهه با مخاطبین خود در داستان هایش سبکی را اختیار کرده که همساز با ساخت و زیر ساخت قوی اشعارش باشد؛ چرا که از یک طرف راه رسیدن به منش انسانی را با ویژگی های اخلاقی چون خردمندی، دانشوری، دوستی نشان داده و از سوی دیگر انسان ها را از رذایل اخلاقی چون دروغ، حرص و آز، خشم، غضب و ستم گری در اشعار خود بر حذر می دارد. در این پژوهش با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی سطوح زبانی و بیانی و نحوی پرداخته می شود و بر این اصل که درونمایه ای موفّق چگونه باعث نظم، تداوم و چینش قسمت های مختلف داستان شعر تعلیمی ابن هباریه شده است تأکید می شود.