ندا اخوان اقدم

ندا اخوان اقدم

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۴ مورد از کل ۴ مورد.
۱.

مقایسه تطبیقی داستان فریدون در شاهنامه فردوسی و شاه لیر شکسپیر با رویکرد اسطوره شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۲۱۲
داستان فریدون و تراژدی شاه لیر علی رغم این که با فاصله زمانی - حدود ششصد سال - و فاصله مکانی - یکی در خراسانِ ایران و دیگری در بریتانیا - خلق شده اند، دارای شباهت های چشمگیر و قابل توجهی اند و همین موضوع مطالعه تطبیقی این دو اثر را امکان پذیر می سازد. این جستار در نظر دارد با گردآوری مطالب به روش اسنادی (=کتابخانه ای) و روش پژوهش توصیفی - تطبیقی تفاوت های این دو اثر را با رویکرد اسطوره شناختی مورد بازبینی قرار دهد. به نظر می رسد دلیل تفاوت میان داستان فریدون با شاه لیر ناشی از خاستگاه باورهای اساطیری است که این دو روایت را شکل داده اند. فریدون قهرمانی است که منشأ و خاستگاه ایزدی دارد، او صاحبِ خرد اهورایی یا خردِ ذاتی است که از آغاز گزینش درست را انجام می دهد و تسلیم سرنوشتی است که از ابتدا آن را می داند. شخصیت فریدون از ابتدای داستان تا انتها تغییری نمی کند او صاحب دانایی است و هیچگاه در طول حماسه کاری ناشایست از او سر نمی زند. اما در مورد لیر شاه موضوع متفاوت است؛ زیرا تصمیم او از روی خرد نبوده بلکه کاملاً وابسته به آزمونی است که خود قادر به تشخیص صحت و اعتبار نتیجه آن نیست. در تراژدی شاه لیر می بینیم که شخصیت لیر از آغاز تا پایان نمایش دچار تحول و دگرگونی می شود و در پایان است که در هیئت یک «پیر فرزانه» دست از دنیا می شوید. پایان این دو روایت نیز تفاوت مهمی با هم دارد. شکیبایی فریدون برای از بین بردن پسران ناخلف خود نشان از اساطیر ایرانی دارد، این شکیبایی گرچه طولانی است اما در نهایت منجر به پیروزی نهایی خیر بر شر می شود اما پایان در نمایش شاه لیر نابودی و تباهی کل خاندان پادشاهی است. این مقاله تلاش دارد تا تفاوت های این دو اثر را با توجه به باورهای اسطوره ای که موجب خلق این آثار شده اند مورد بررسی قرار دهد.
۲.

بی کرانگی تصویر و کران مندی زبان در نقش برجسته های ساسانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ساسانیان نقوش برجسته زبان تصویر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۰۶
بررسی نقوش برجسته ساسانی نه تنها در مطالعات تاریخ هنر ایران بلکه در بررسی های فرهنگی و هنری این دوره اهمیت ویژه ای دارد زیرا این نقوش علاوه بر داده های هنری، شواهدی از دولت، جامعه و باورهای رایج آن دوره را در اختیارمان قرار می دهند. برخی از این نقوش علاوه بر تصویر دارای متن نوشتاری اند. این جستار سعی دارد تا با روش پژوهشی توصیفی-تحلیلی و مطالعه کتابخانه ای (اسنادی) ارتباط میان متن زبانی و متن تصویری را در نقش برجسته های ساسانی که حاوی زبان و تصویر هستند مورد بررسی قرار دهد. به نظر می رسد گرچه هر دو بخش درون یک قاب جای می گیرند و یک کل را می سازند اما نگاره ها در این نقوش به دلیل ویژگی های تصویری و نشانه ای حاوی اطلاعاتی فراتر از متن اند و به سبب معنای اسطوره ای و آیینی خود برای بیننده همواره حاضر به نظر می آیند، در صورتی که متن نوشتاری از این ویژگی برخوردار نیست و تنها به موضوع و واقعه ای خاص مربوط به همان دوره اشاره دارد. بنابراین گرچه تصویر و زبان در یک قاب قرار گرفته اند اما روش تفسیری باید در مورد هر بخش متفاوت باشد چنانکه دریافت مان از دو وجه زبانی و تصویری نیز در این نقوش گوناگون است.
۳.

گوناگونی معنایی واژه «سخن» در شاهنامه فردوسی و تطبیق آن با متون فارسی میانه زردشتی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سخن فردوسی شاهنامه فردوسی متون پهلوی معناشناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۱ تعداد دانلود : ۱۷۸
شاهنامه فردوسی یکی از مهم ترین و ماندگارترین آثار حماسی ایران و جهان است و این ارزش و اعتبار آن تنها نتیجه آرایش صحنه ها و ارائه تصویر مناسب با موضوع و صور حسی خیال نیست، بلکه گزینش کلمات و ترکیبات به کار رفته در جملات در ماندگاری این اثر به عنوان یکی از شاهکارهای ادبی جهان نقش به سزایی بازی کرده است. از اینرو طرح این پرسش که اساساً «سخن» و کلام در دیدگاه او چه جایگاه و معنایی داشته بی سبب نیست. این جستار در نظر دارد تا معنای واژه «سخن» را در شاهنامه فردوسی مورد بررسی قرار دهد. به نظر می رسد که فردوسی در معناهای مختلفی از واژه «سخن» استفاده کرده است و این خود نشان از اهمیت و جایگاه کلام و «سخن» نزد فردوسی دارد. اما این پرسش مطرح است که آیا برخی از این معناها با مفاهیم همین واژه در متون پهلوی مطابقت دارند یا خیر. به همین منظور علاوه بر بررسی معنای «سخن» در شاهنامه به بررسی معناهای در نظر گرفته شده برای این واژه در متون فارسی میانه زردشتی نیز پرداخته خواهد شد. از سوی دیگر به سبب اهمیتی که کلام و «سخن» در اندیشه فردوسی دارد ردپای این اهمیت در اندیشه ایران باستان نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این مقاله برای رسیدن به اهداف خود از روش توصیفی و تحلیل تطبیقی بهره خواهد برد و تلاش دارد تا با رویکرد معنی شناسی، معناهای گوناگونی را که برای واژه «سخن» در شاهنامه و متون پهلوی در نظر گرفته شده است مورد بررسی قرار دهد.
۴.

بازنمایی تصویر دشمن در نقوش برجسته سنگی بهرام دوم ساسانی و آشوربانیپال دوم

کلیدواژه‌ها: تصویر دشمن هنر ساسانی هنر آشور نقش برجسته بهرام دوم آشوربانیپال دوم

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸ تعداد دانلود : ۱۱
این پژوهش به بررسی و مطالعه تطبیقی تصویر دشمن انسانی در نقوش برجسته سنگی پیروزی بهرام دوم ساسانی بر کوشانی ها از تمدن ایران باستان و پیروزی آشوربانیپال بر عیلامی ها از تمدن بین النهرین می پردازد. در بررسی دو نقش برجسته یکی از دوره ساسانیان و دیگری از دوره آشور سعی شده است نقاط اشتراک و افتراق در این دو اثر نمایش داده شوند. هدف از این پژوهش آشنایی با جنگ ها، نحوه بازنمایی آنها و یافتن نمادها و نشانه های مشترک بین دو نقش برجسته است. دشمنان منقوش در این دو نقش برجسته در حالت های کشته، اسیر، زخمی و به تسلیم درآمده دیده می شوند. در نقش برجسته بهرام دوم ساسانی که پیروزی بر دشمن را به صورت نمادین نشان می دهد، پادشاه در مرکز صحنه و دشمنان و سایر نقوش در حاشیه اثر دیده می شوند. در نقش برجسته منتسب به آشوربانیپال صحنه جنگ و پیروزی بر دشمن واقع گرایانه و با جزئیات به تصویر کشیده شده است. با توجه به موضوع تحقیق می توان این سؤال را مطرح کرد: شباهت ها و تفاوت های بازنمایی تصویر دشمن در دو نقش برجسته منتسب به بهرام دوم ساسانی و آشوربانیپال دوم کدام اند؟ نحوه بازنمایی دشمن در دو نقش برجسته ساسانی و آشور و بررسی تفاوت و شباهت های بین دو فرهنگ مذکور مسئله این پژوهش است. نتیجه نشان می دهد که هدف هنر و هنرمند در آثار مورد بررسی نشان دادن عظمت و قدرت پادشاهان و مرعوب کردن دشمنان است. در هنر هر دو دوره از قراردادهای تصویری برای پَست نشان دادن دشمن استفاده شده است. در بررسی آثار، نقوش و قراردادهای تصویری مشترک مانند صف اسرا و سرهای بریده دشمنان در هر دو دوره ساسانی و آشور مشاهده می شوند. پویایی، واقع گرایی و خشونت اعمال شده نسبت به دشمن در هنر آشور بیشتر از هنر ساسانی است؛ با این حال در هنر هر دو دوره وقایع منقوش در آثار هنری عیناً منطبق با واقعیت نیستند. در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی، تطبیقی و تاریخی استفاده شده است.   

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان