مهدیه السادات میررحیمی

پژوهش حاضر با هدف کشف و درک ابعاد و مولفه های چشم انداز خبرگی عناصر ساختار آفرینی و صلاحیت پروری برنامه درسی گردشگری پایدار در آموزش با استفاده از روش سنتزپژوهی انجام گرفته است. جامعه تحقیق کیفی پژوهش شامل کلیه آثار منتشر شده در این حوزه از سال های 2000 تا  2024 در پایگاه اطلاعاتی معتبر و نمونه مورد بررسی با توجه به بررسی های انجام شده و فرم امتیازدهی CASP شامل 22 سند می باشد. که با استفاده از نرم افزار MAXQDA20 دسته بندی و سازماندهی شدند. از روش کنترل اعضاء و ضریب توافق که برابر با 71% شد، برای اعتبارداده ها استفاده گردید. یافته ها به دست آمده حاوی این است که رویکرد توسعه پایدار در عرصه ساختار آفرینی و صلاحیت پروری برنامه درسی متضمن طیفی از خبرگی های فراگشته ای در آموزش گردشگری است، خلاقیت و ارائه مواد گردشگری پایدار توسط دانشگاهیان آموزش عالی گردشگری طیف گسترده ای از دانش و آگاهی را می طلبد که در چهارچوب آموزش فعلی به سادگی قابل انطباق و سازواری نیستند. نتایج حاصل آمده، هدایت گر این است که خبرگی و آگاهی لازم که در فرایند آموزش رشته گردشگری کشف و درک شد، ستون های تحکم یادگیری در این حوزه را تشکیل می دهد که تکمیل کننده و هدایتگر مسیر توسعه جامع پایداری می باشند و زیر بنای آن را پرورش و ارتقاء خبرگی انسان گرایانه تشکیل می دهد، توسعه گردشگری پایدار نیازمند پرورش تفکر و یادگیری فلسفی در حوزه های متعددی است و درک چرایی آن بر پایه پرورش درک روابط انسانی و نشاط معنوی استوار است. 

پژوهش حاضر با هدف کشف و درک ابعاد و مولفه های چشم انداز خبرگی برنامه درسی دانشجویان گردشگری مبتنی بر رویکرد توسعه پایدار با استفاده از روش سنتزپژوهی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش، کلیه آثار منتشر شده در این حوزه از سال های2000تا 2022در نه پایگاه اطلاعاتی معتبر و نمونه مورد بررسی شامل42سند می باشد که بااستفاده از نرم افزارMAXQDA20  دسته بندی و سازماندهی شدند. از روش کنترل اعضاء و ضریب توافق که برابر با 71% شد، برای اعتبارداده ها استفاده گردید. یافته ها نشان داد، چشم انداز خبرگی برنامه درسی گردشگری با تاکید بر رویکرد توسعه پایدار شامل شش مضمون خبرگی، نظرورزانه(توجه به جنبه پویا و دینامیک مفاهیم)، کارآفرینانه(کنش هوشمندانه متناسب)، طبیعت گرایانه(رفتار محیط زیستی مسئولانه)، استراتژک گانه(راهبردهای مدیریتی)، جامعه شناسانه(درک رابطه واقع بینانه تر با مسائل) و انسانگرایانه(تغییر در ارزش های انسانی) است. مطابق با نتایج، آموزش گردشگری از آموزش حرفه ای به آموزش آزادتر و وسیع تر باید رشد یابد و پارادایم توسعه پایدار با تمرکز بر شش حیطه خبرگی به مثابه رهیافت و راهبرد تعریف شده در برنامه درسی رشته گردشگری ادغام و به بزرگترین پتانسیل در جهت پرورش نیروی انسانی خبره و آگاه در مسیر پیچیده توسعه پایدار گردشگری استفاده گردد. همچنین بر برنامه ریزی در راستای هدایت صحیح راهبردهای پایداری در رسالت آموزش عالی گردشگری تأکید می شود.

پژوهش حاضر با هدف واکاوی عوامل موثر بر اجرای الگوهای نوین تدریس به مثابه یادگیری بادوام با استفاده از روش کیفی و از نوع پدیدارشناسیانجام گرفته است. مشارکت کنندگان پژوهش 15 معلم و 10 دانشجو معلم که به الگوهای نوین تدریس آگاه و در کنش آموزشی خود از این نوع روش های تدریس بهره برده، بودند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود، تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. جهت تحلیل داده های پدیدار شناسی از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. پس از استخراج مضمون ها و طبقه بندی آن ها، یافته ها شامل3 مضمون اصلی و 7 مضمون محوری دسته بندی و سازماندهی شدند. یافته های پژوهش نشان دهنده این است که در بعد یادگیری فرهیخته محور مواردی چون کنش های تدریس شایسته، سیر تکاملی مسیر یادگیری و پتانسیل تدریس مواردی هستند که در فرایند آموزش اهمیت دارد و داشتن رسالت های دقیق در این موارد یادگیرنده را به سمت یادگیری معنادار و عمیق متناسب با مسائل زندگی آماده می کند؛ در بعد ارتقا هدفمند روابط انسانی باید به گستره شایسته سالاری معلمان و کنش پذیری یادگیرنده نه تنها در فرایند یادگیری بلکه در ایجاد یک رابطه سازنده فرهنگی- اجتماعی توجه نمود؛ بعد شمشیر دولبه تدریس که شامل مؤلفه های شاهرگ یادگیری وکنش های ضد معلم است، نگاه پارادکسی به تدریس را با توجه به درک و کنش معلمان نشان می دهد. بنابراین، نتایج حاصله نه تنها بیانگر پرورش و ارتقا شایستگی های و توانمندی معلمان است، بلکه تغییر و انعطاف پذیری فلسفه فکری و باور معلمان در جهت پرورش شهروندان آینده ساز را مهم قلمداد می کند.

هدف پژوهش حاضر تحلیل ادراک و تجربه زیسته معلمان حرفه ای از مفهوم کیفیت تدریس است. در این زمینه از رویکرد پژوهش کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شده است. نمونه پژوهش 22 نفر(5 نفر مرد-17نفر زن) از معلمان حرفه ای و موفق استان یزد هستند که به روش نمونه گیری هدفمند از نوع ملاکی انتخاب شدند. پس از مصاحبه نیمه ساختاریافته با 16 نفر، اشباح نظری داده ها به دست آمد. برای اعتباربخشی به یافته ها، مصاحبه ها تا 22 نفر ادامه یافت. تحلیل داده ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی و نرم افزار MAXQDA 10 انجام گرفت. به منظور اعتبار یافته ها، اعضا روش بازبینی را به کار گرفتند. برای رعایت ویژگی ها کیفی پژوهش، از سه ملاک قابل قبول بودن، تأییدپذیری و قابلیت اطمینان استفاده شد. در تحلیل داده ها، 5 مضمون اصلی شامل: الف) تصمیم های هنرمندانه و فکورانه؛ ب) ترفندهای مهارتی معلم در تدریس؛ پ) ارتقای راهبردهای خلاقانه معلم؛ ج) پرورش شایستگی ها و صلاحیت های فکری و رفتاری یادگیرنده؛ د) پویایی و هوشمندی در شایستگی ها و عملکرد معلم و 49 زیرمضمون برای مفهوم کیفیت تدریس منتج شد. نتایج نشان می دهد ادراک معلمان از پذیرش کیفیت تدریس خط مشی خاصی دنبال نمی کند و تعابیری که از کیفیت تدریس بیان می شود، باتوجه به شرایط و موقعیت های مختلف، متنوع و متفاوت است. برای درک و تفسیر کیفیت تدریس توسط معلمان و اجرای آن در کف کلاس درس، نیاز به بسترسازی و پرورش معلمان هنرمند، آگاه و حرفه ای است و باید به طور جدی در راهبرد های کلان و خرد تربیت معلم لحاظ شود.

هدف از این مطالعه بررسی و تحلیل جایگاه رویکرد فرارشته ای STEM در برنامه آموزشی مدارس بود. روش پژوهش"تحلیل مفهومی"است که ناظر بر فراهم آوردن تبیین روشن از معنای یک مفهوم به واسطه توضیح دقیق ارتباطات آن با سایر مفاهیم ا ست. رویکرد فرارشته ای STEM یک برنامه درسی راهبردی در یادگیری است که موانع سنتی بین چهار رشته علمی را برطرف می کند و آن ها را با تجارب یادگیری موشکافانه، مرتبط و مبتنی بر دنیای واقعی تلفیق می کند. با توجه به یافته های پژوهش، می توان این چنین بیان داشت که چشم انداز و برنامه رویکرد فرارشته ای STEM نشان دهنده این است که به چه شیوه ای چهارچوب STEM تنظیم می شود، چه عملکرد و آموزش هایی را ارتقا خواهد داد، چطور از معلم ها انتظار می رود که با یکدیگر مشارکت و کار کنند تا برنامه تحصیلی خود را برنامه ریزی کنند، چطور معلمان برای یادگیری پشتیبانی می شوند تا بتوانند برنامه های آموزشی خود را با ارتباطات، جامعه و صنعت پوشش دهند. نتیجه این پژوهش نشان داد که رویکرد جامع از آموزش STEM می تواند با حمایت و پوشش عناصر درگیر، یک آموزش مداوم و اثر بخش از STEM را در مدارس حاکم کند اما دستیابی به آن مستلزم برنامه ریزی دقیق و هم یاری عوامل آموزش است. در همین راستا باید ترویج فرهنگ خرد جمعی در تدارک برنامه های آموزشی برای معلمان و توجه به ذهنیت معلمان و متغیرهای برونزا در آموزش به صورت ویژ مورد توجه قرار گیرد.

هدف پژوهش حاضر سنخ شناسی و مقایسه وضعیت موجود محیط های یادگیری مبتنی برتکنولوژی آموزشی در دوران همه گیرکووید-19 از دیدگاه اساتید و دانشجویان: مطالعه موردی دانشگاه فرهنگیان یزد بود. پژوهش رویکردکیفی، روش مطالعه موردی است. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. نمونه جامعه آماری به صورت هدفمند 20 نفر از دانشجویان عضو انجمن فناوری اطلاعات و 10 نفر از اساتید دانشگاه فرهنگیان استان یزد انتخاب شدند. داده های حاصل از انجام مصاحبه در نرم افزار MAXQDA کدگذاری( باز و محوری) شد. کد های باز شامل 23 مفهوم از داده های دانشجویان و 36 مفهوم از داده های اساتید استخراج گردید. یافته های حاصله از پژوهش شامل 7 مقوله ی محوری استخراج شده از کد های باز، شامل 3 کدمحوری برگرفته از دیدگاه دانشجویان عبارتند از: پویایی و تعامل هوشمندانه در محیط یادگیری؛ افزایش شایستگی های فکری، انتقادی و رفتار یادگیرنده؛ ارتقاء کارکردهی شناختی و 4 مقوله، از دیدگاه اساتید، شمشیر دو لبه محیط تکنولوژی؛ صعودی- نزولی چالش های محیط تکنولوژی؛ باورهای ذهنی، تهدید- فرصت نسبت به محیط تکنولوژی؛ و افزایش شایستگی و صلاحیت های فکری، شناسایی شد. در راستای مقایسه این دو دیدگاه از پذیرش محیط یادگیری مبتنی بر تکنولوژی، درک دانشجویان از محیط به مثابه سکوی پیشرفت با رویکرد کنش ورزی بود در حالی که پذیرش اساتید خوش بینی محتاطانه و سازگار با شرایط ناپایدار با رویکرد محافظه کارانه درک می شود.