شهرزاد اعتمادی

جنگ اوکراین-روسیه به عنوان یکی از ملموس ترین ابرازهای ظهور روسیه به عنوان رقیب جدی آمریکا در نظام بین الملل، مطرح است. ورای جنبه ژئواستراتژیک این منازعه، مواجه رسانه ای منحصر به فرد زلنسکی رئیس جمهور اوکراین با این موضوع مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر به دنبال تحلیل استفاده زلنسکی از هویت و تاریخ یهودی – با توجه به تصویر تثبیت شده یهودیِ مظلوم در نزد افکار عمومی جهانی - برای برساخت خود و دیگری و تثبیت روایت مدنظر خود از جنگ اوکراین-روسیه برای مخاطب داخلی و بین المللی است. تحلیل گفتمان انتقادی (تگفا) سخنرانی های زلنسکی در بازه زمانی مارس 2022 تا ژوئیه 2023 نشان دهنده به کارگیری راهبردها و ابزارهای گفتمانی چون مربع ایدئولوژیک ون دایک، قیاس و استعاره تاریخی و داستان گویی جهت همراه کردن مخاطب با خود و جلب کمک های مالی و تسلیحاتی است. در این قطبی سازی گفتمانی، مکررا از استعارات تاریخی یهودی برای انتقال مفهوم ضرورت ایستادن کشورهای غربی در کنار اوکراین و همچنین عزم و توان بالقوه اوکراین برای شکست روسیه به عنوان تجلی شر و دشمن دنیای آزاد استفاده شده است. تکرار چنین قیاس هایی، کاربرد اغراق و داستان گویی و ذکر تفصیلی جزییات، به نوعی به استفاده ابزاری از تاریخ یهود انجامیده است، و درنتیجه گفتمان زلنسکی فراتر از بلاغت اقناع پیش رفته و بیشتر به دستکاری ذهنی شباهت پیدا کرده است.

کودکان بی سرپرست به دلیل محرومیت از محبت خانواده و دوستان دارای مشکلات هویتی- شخصیتی فراوانی هستند و محیط پرورشگاه به عنوان کاشانه ای که در آن سکنی گزیده اند، تنها همراه همیشگی آنان محسوب می گردد. بنابراین احساس تعلق خاطر به چنین مکانی به دلیل نقشی که حس مکان در شکل گیری هویت کودکان ایفا می کند، به مراتب نسبت به کودکان عادی از اهمیت بیشتری برخوردار است. پژوهش پیش رو بر آن است تا ما را در راستای پاسخ دادن به این پرسش رهنمون گردد که «تأثیر حس مکان در ایجاد فضای مطلوب اقامتی کودکان بی سرپرست چگونه است؟». بنابرین ابتدا در بخش نظری به مطالعه منابع کتابخانه ای پرداخته شده و در ادامه با تحقیق میدانی و بر اساس یافته های بخش نظری، راهکارهای عملی ارائه گردیده است. از این رو پس از بررسی معضلات کودکان در محیط های پرورشگاهی، ضرورت ایجاد حس مکان جهت رفع برخی از این مشکلات مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه حس مکان و عوامل شکل دهنده آن و نقش هر یک از این عوامل در بهبود فضای پرورشگاه بیان گردیده است. از نتایج بررسی موارد مذکور می توان به اهمیت عوامل کالبدی، مشارکت در طراحی مکان و عوامل فعالیتی- تعاملی جهت بهبود فضای پرورشگاه برای ایجاد حس مکان و فضای کاشانه در طراحی مکان مطلوب اقامتی- پرورشی اشاره نمود. به همین منظور راهکارهای ارائه شده، دسته بندی گردیده است و در انتها جهت بررسی عملی عوامل ذکر شده، مجتمع خدمات بهزیستی شیرخوارگاه آمنه به عنوان نمونه موردی تحلیل شده است.