محمود عاشوری

انگیزه، یک عامل درونی فعال ساز و جهت دهنده به رفتار افراد است. انسان می تواند با تحلیل رفتارهای شخص و نحوه برخورد وی در مواجهه با عملکرد دیگران به هم جهت بودن انگیزه ها پی ببرد. پی بردن به انگیزه افراد، راهگشای خوبی برای درک صحیح از جزای یکسان فرد راضی و عامل است. موارد متعددی در آموزه های اسلامی وجود دارد که به جهت انگیزه مشترک جزای فرد راضی همچون جزای فرد عامل معرفی شده است. این پژوهش، درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و با تأمل در آیات و روایات، به تحلیل روان شناختی انگیزه و جلوه های آن از دیدگاه خداوند و معصومین؟عهم؟ بپردازد. بدین ترتیب، چرایی جزای یکسان شخص راضی و جزای عمل فرد عامل نیز تبیین شود. با بررسی مجموعه آیات و روایات پیرامون موضوع انگیزه، نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این است که انگیزه فرد در کیفیت جزای عمل فرد مؤثر است و می توان آن را عاملی مهم در یکسان شمردن جزای فرد راضی با جزای فرد عامل دانست.

زمینه و هدف: وقوع جرم، یکی از معضلات زندگی امروزه در کلان شهرهای کشور است که باعثِ ناامنی و پایین آمدنِ کیفیت زندگی اجتماعی شده است که حضور تخصصی پلیس در لایه های مختلف جامعه می تواند عامل مهمی در کاهش وقوع جرم باشد. از این رو تقویت نقش ایشان، فارغ از نگاه سنتی، باعث ارتقاء مشارکت اجتماعی خواهد شد. با در نظرگرفتن نقش حضور عمومی و تخصصی پلیس و انعکاس آن در طراحی محیطی پیش گیرانه از جرم تا حد زیادی می توان احساس امنیت را در راستای کاهش جرم ارتقاء داد که این مهم هدف اصلیِ پژوهش حاضر است.روش پژوهش: پژوهش، توصیفی-تحلیلی بر مبنای تحلیل های آماری است. ابتدا، با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات مرتبط، تدوین و سپس، به موردپژوهی پرداخته شد که از راهبرد کمّی در بستر پیمایشی استفاده شد. داده های حاصل، توسط نرم افزار اس پی اس اس تحلیل شد. جامعه حجم نمونه آماری 207 نفر، 25 پرسش، با ضریب پایایی (آلفای کرونباخ) 809/0 به صورت تصادفی اتفاقی در محدوده مورد مطالعه، گزینش شدند.یافته ها: رابطه هم بستگی متغیرهای پژوهش برابر 801/0 بوده که مبین هم بستگی مستقیم و قوی بین متغیر وابسته (کاهش جرم) و متغیر مستقل (امنیت، طراحی محیطی پیش گیرانه از جرم و جامعه شناسی با تأکید بر نقش پلیس با شاخص های مرتبط در هر مقوله) است.نتیجه گیری: نظر به یافته های پژوهش، توجه به طراحی محیطی پیش گیرانه از جرم، جامعه شناسی، مقوله امنیت و انعکاس این موارد در طراحی شهری، کاهش وقوع جرائم را بر اساس برآورد مدل رگرسیونی (کاهش جرم= 532/0) امنیت، طراحی محیطی کاهنده جرم + (799/0) جامعه شناسی + (443/1-) به همراه خواهد داشت.