جعفر رجب زاده

مقدمه و هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سواد دیجیتال و رهبری تحول آفرین با توسعه حرفه ای معلمان با نقش میانجی خودکارآمدی انجام شد. روش شناسی پژوهش: این مطالعه از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می باشد. جامعه آماری پژوهش، شامل تمامی معلمان مدارس دولتی شهر سیلوانا در سال تحصیلی 1401- 1402 بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد 256 نفر براساس جدول مورگان به عنوان نمونه آماری جهت مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از چهار پرسشنامه استاندارد رهبری تحول آفرین باس و آوولیو (۲۰۰۰)، خودکارآمدی شانن و موران (۲۰۰۲)، توسعه حرفه ای گودالی (۲۰۱۶) و سواد دیجیتال دانشگاه اوپن (۲۰۱۲) که تحت عنوان چک لیست ارزیابی سواد دیجیتال توسط دانشگاه اوپن ارائه شده بود، استفاده شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS 24 و LISREL 8.8 تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد اثر مستقیم سواد دیجیتال بر توسعه حرفه ای (56/0) و بر خودکارآمدی (49/0)، مثبت و معنی دار می باشد. اثر مستقیم رهبری تحول آفرین بر توسعه حرفه ای (63/0) و  بر خودکارآمدی (31/0)، مثبت و معنی دار می باشد. همچنین نتایج پژوهش، اثر غیرمستقیم و معنادار رهبری تحول آفرین (۱۱/۰) و سواد دیجیتال (۱۸/۰) بر توسعه حرفه ای معلمان را از طریق خودکارآمدی نشان داد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که مدیران مدارس با بهره گیری از سبک رهبری تحول آفرین و فراهم کردن زمینه لازم برای فراگیری دانش دیجیتال می توانند نقش تعیین کننده ای در جهت افزایش خودکارآمدی و توسعه حرفه ای معلمان داشته باشند.

یکی از اهداف اساسی هر آموزش و پرورشی از جمله آموزش و پرورش ایران بالا بردن من حرفه ای معلمانش می باشد. درس پژوهی یکی از راهکارهای ژاپنی است که این هدف را در عرصه ی تعلیم و ترتیب دنبال می کرده است. بررسی ها در خصوص پیشینه ی همچون تفکری در آموزش و پرورش ایران، حداقل بعد از انقلاب اسلامی، تایید می کند که مدلی مشابه درس پژوهی، با تمایزهایی اندک، با عنوان «گروه های آموزشی» وجود داشته و فعلاً نیز در آن فعال است. نیم نگاهی به اهداف و وظایف گروه های آموزشی در ادارات و مدارس، معلوم می دارد که درس پژوهی به نوعی دیگر و شاید کامل تر، جزو وظایف گروه های آموزشی بوده است. با این اوصاف این مطالعه، با روش توصیفی و تحلیلی و با ابزار کتابخانه ای به دنبال این است تا بتواند با بر شمردن شباهت ها و تمایز ها ی این دو بهتر و بیشتر نشان بدهد که چگونه این دو ارتقا دهنده ی من حرفه ای معلمان، از جهات گوناگون، نظیر اهداف، روش ها، دوره های زمانی و ... با هم یکی بوده اند و شاید حداقل با وجود گروه های آموزشی در آموزش و پرورش ایران، نیازی به فعالیتی گسترده با این وسعت در خصوص درس پژوهی نبوده و امکان داشته که مسوولین ذیربط و برنامه ریزان آموزشی، با آسیب شناسی گروه های آموزشی به رفع ایرادات پرداخته و آن را فعال تر می نمودند.