مهرانگیز جمشیدی بدربانی

هدف پژوهش حاضر شناسایی چالش های ارزشیابی مستمر در آموزش های الکترونیکی در دوره ابتدایی است. رویکرد پژوهش ترکیبی با طرح متوالی اکتشافی است. مشارکت کنندگان در بخش کیفی 20 نفر از معلمان ابتدایی شهر همدان بودند که به شیوه ملاک محور و با رعایت قاعده اشباع نظری انتخاب و در مصاحبه نیمه ساختاریافته شرکت کردند. در بخش کمی از بین 1309 معلم دوره ابتدایی، 302 نفر به شیوه نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این مرحله پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر نه مولفه و 55 گویه بود. روایی پرسشنامه از نوع روایی محتوایی و پایایی آن از طریق آلفای کرانباخ 95/0 به دست آمد. تحلیل داده های کیفی به شیوه تحلیل مضمون و تحلیل داده های کمی با استفاده از شاخص های آمار توصیفی، T تک گروهی پس از اطمینان از نرمال بودن توزیع داده ها با اجرای آزمون کلموگروف اسمیرنوف و آزمون فریدمن انجام شد. نتایج بخش کیفی نشان داد، چالش های زیرساختی، اقتصادی، فنی و نرم افزاری، چالش های مربوط به معلم، چالش های مربوط به دانش آموز، چالش های مربوط به خانواده و والدین، چالش های تربیتی، چالش های تحقق پذیری و چالش های اطمینان پذیری حائز اهمیت اند. در بخش کمی، نتایج نشان داد  میزان چالش های ارزشیابی مستمر و میزان چالش های زیرساختی، فنی و نرم افزاری، چالش های مربوط به معلم، دانش آموز و والدین و خانواده و چالش های تربیتی مربوط به ارزشیابی مستمر در آموزش های الکترونیکی بالاتر از حد متوسط است و در زمینه تحقق پذیری و اطمینان پذیری چالش آنچنانی وجود ندارد. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نشان داد که مهم ترین چالش های ارزشیابی مستمر در آموزش های الکترونیکی در دوره ابتدایی به ترتیب شامل چالش های مربوط به دانش آموز، چالش های خانواده و والدین، چالش های مربوط به معلم، مسائل اقتصادی،  تربیتی، زیرساختی،  فنی و نرم افزاری، اطمینان پذیری و امکان تحقق پذیری است. می توان گفت اجرای ارزشیابی مستمر در محیط های الکترونیکی با چالش های متعددی روبروست که رفع این چالش ها در راستای اجرای صحیح ارزشیابی مستمر ضرورت دارد. 

اقدام پژوهی حاضر با عنوان «چگونه توانستم با استفاده از روش های تدریس فعال و ایجاد موقعیت های یادگیری کاربردی، میزان علاقه، انگیزه و پیشرفت دانش آموزان پایه ششم را در درس ریاضی بهبود بخشم؟» با نمونه آماری 26 دانش آموز، در دبستان شهید باهنر 2 آموزش و پرورش ناحیه2 شهر همدان در سال تحصیلی 99-1398 انجام گرفته است. هدف اصلی، ایجاد علاقه و بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در درس ریاضی بوده است. بعد از مشاهده مشکلاتی مانند کم توجهی، انجام ندادن درست تکالیف، اضطراب و عدم اعتماد به نفس، با استفاده از مصاحبه با دانش آموزان، مشاهده رفتار، تشکیل جلسات دیدار با اولیاء و بررسی روش های تدریس و مشخص کردن وضعیت درسی دانش آموازن ریشه های مشکل بررسی شد. در این پژوهش، از راهکارهایی نظیر استفاده از روش های فعال تدریس؛ نظیر روش حل مسئله و روش اکتشافی، ایجاد انگیزه، نحوه درست تفهیم مسائل، تدریس ریاضی به شکل کاربردی و ایجاد موقعیت های کاربردی در زندگی و توجه به تفاوت های فردی استفاده شد. پس از اجرای این راهکارها، نتایج نشان داد که نمرات «خیلی خوب» و «خوب» دانش آموزان در نوبت دوم (خرداد ماه) نسبت به اوایل سال تحصیلی، 6/34 درصد رشد داشته و میزان علاقه 7/57 درصد از دانش آموزان، نسبت به اوایل سال تحصیلی زیادتر شده است.