معصومه طیب لی

یکی از نقایص اساسی کودکان با کم توانی ذهنی که در اغلب کارکردهای آن ها اختلال عمده ای ایجاد می کند، نظریه ذهن ضعیف است. این پژوهش به منظور طراحی یک برنامه آموزشی مبتنی بر بازی های گروهی و تعیین اثربخشی آن بر نظریه ذهن و عزت نفس کودکان با کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان با کم توانی ذهنی خفیف شهر تهران در مقطع ابتدایی دوم بود که در سال تحصیلی 1402- 1401 در مدارس استثنایی مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش 28 دانش آموز پسر بود که با نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 14 نفره آزمایش و کنترل گمارده شد. ابزارهای پژوهش آزمون نظریه ذهن استیرنمن (1999) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) بود. برنامه مداخله ای طی 24 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا و دو ماه بعد، پیگیری انجام شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. نتایج نشان داد که برنامه آموزشی پژوهش حاضر از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است. همچنین، این برنامه تأثیر معناداری بر بهبود نظریه ذهن و عزت نفس داشت (001/0p< ) و این تأثیر با گذشت دو ماه همچنان پایدار بود. والدین، معلمان، روان شناسان و مراکز توان بخشی می توانند از بازی های موجود در برنامه آموزشی این پژوهش جهت بهبود نظریه ذهن و عزت نفس کودکان با ناتوانی هوشی خفیف بهره بگیرند.

مقدمه: یکی از نقایص اساسی کودکان با کم توانی ذهنی که در اغلب کارکردهای آن ها اختلال عمده ای ایجاد می کند، نظریه ذهن ضعیف است. هدف: این پژوهش به منظور طراحی بازی های آموزشی مبتنی بر نظریه ذهن و تعیین اثربخشی آن بر کفایت اجتماعی و عزت نفس کودکان با کم توانی ذهنی خفیف انجام شد. روش: پژوهش حاضر یک پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری، کلیه دانش آموزان با کم توانی ذهنی خفیف شهر تهران در مقطع ابتدایی دوم بود که در سال تحصیلی 1402- 1401 در مدارس استثنایی مشغول به تحصیل بودند. نمونه پژوهش 28 دانش آموز پسر بود که با نمونه گیری دردسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه 14 نفره آزمایش و کنترل گمارده شد. ابزارهای پژوهش آزمون نظریه ذهن استیرنمن (1999)، مقیاس کفایت اجتماعی فلنر (1990) و مقیاس عزت نفس روزنبرگ (1965) بود. برنامه مداخله ای طی 24 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایش اجرا و دو ماه بعد، پیگیری انجام شد. جهت تحلیل داده ها از تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه آموزشی پژوهش حاضر از اعتبار و پایایی مناسبی برخوردار است. همچنین، این برنامه تأثیر معناداری بر بهبود نظریه ذهن، کفایت اجتماعی و عزت نفس داشت (001/0p< ) و این تأثیر با گذشت دو ماه همچنان پایدار بود. نتیجه گیری: والدین، معلمان، روان شناسان و مراکز توانبخشی می توانند از بازی های موجود در برنامه آموزشی این پژوهش جهت بهبود نظریه ذهن، کفایت اجتماعی و عزت نفس کودکان با ناتوانی هوشی خفیف بهره بگیرند.

مقدمه:تاب آوری فرایندی پویا است که باعث می شود افراد با مسائل تنیدگی زای زندگی به طور کارآمدی کنار بیایند. هدف:آزمون مدل نظری رابطه میان پنج عامل بزرگ شخصیت و تاب آوری با میانجی گری عزت نفس، هدف مطالعه حاضر بود. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه مردان و زنان ۱۸ سال به بالای منطقه ۶ شهر تهران در سال ۱۳۹۷ بود. نمونه پژوهش شامل ۲۵۲ شهروند در دامنه سنی ۱۸ تا ۶۴ سال بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از این تعداد، ۱۵۴ نفر مرد و ۹۸ نفر زن بودند. ابزارهای پژوهش شامل سیاهه تاب آوری کانر و دیویدسون (۲۰۰۳)، مقیاس عزت نفس روزنبرگ (۱۹۶۵) و فرم کوتاه سیاهه شخصیتی نئو (۱۹۸۵) بود. داده های پژوهش با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر، تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از روش تحلیل مسیر نشان داد که عزت نفس فقط در رابطه روان رنجورخویی، برون گرایی و خوشایندی با تاب آوری نقش واسطه ای دارد. به بیان دقیق تر، خوشایندی فقط تأثیر غیر مستقیم (P<۰/۰۰۱)، وظیفه شناسی فقط تأثیر مستقیم (P<۰/۰۵)، روان رنجورخویی و برون گرایی تأثیر مستقیم و غیرمستقیم (P<۰/۰۰۱)، و گشودگی به تجربه نیز هیچ گونه تأثیر معناداری بر تاب آوری نداشت (P>۰/۱۵). نتیجه گیری: براساس نتایج حاصل از پژوهش، توجه به متغیرهایی چون روان رنجورخویی، برون گرایی، خوشایندی، وظیفه شناسی و عزت نفس به عنوان عوامل مؤثر بر تاب آوری و همچنین توجه به عزت نفس به عنوان میانجی رابطه روان رنجورخویی، برون گرایی و خوشایندی با تاب آوری، می تواند به درک بیشتر رابطه میان متغیرهای مذکور بینجامد.

زمینه و هدف: بیماری آلزایمر، یکی از شایع ترین بیماری ها در بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون به شمار می رود. این بیماری همراه با مشکلات رفتاری و حالات روان شناختی متعددی است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه علائم رفتاری و روان شناختی بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون در دو گروه بدون بیماری آلزایمر و با بیماری آلزایمر انجام شد. روش: روش پژوهش، توصیفی از نوع علی-مقایسه ای بود. جامعه موردپژوهش تمامی بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون بودند که در مراکز معلولین و کم توانان ذهنی شهر تهران در سال 94 به صورت تمام وقت نگهداری می شدند و یا به صورت نیمه وقت مشغول فعالیت های توان بخشی بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 35 نفر از بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون بدون بیماری آلزایمر و 24 نفر از بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون با بیماری آلزایمر انتخاب شدند و مورد مقایسه قرار گرفتند. ابزار پژوهش، پرسشنامه غربالگری زوال عقل برای افراد با ناتوانی های ذهنی بود که در سال 2007 توسط شومیترو ساخته شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از شاخص های آماری چون میانگین، انحراف معیار و تحلیل واریانس چندمتغیره استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش، به طورکلی تفاوت معناداری را ازلحاظ علائم رفتاری و روان شناختی بین دو گروه نشان دادند. همچنین، در زیر مقیاس های خصومت/ پرخاشگری، تخریب اموال، عدم تبعیت، اختلال در فعالیت اجتماعی، افسردگی و مشکلات خواب تفاوت معناداری بین دو گروه مشاهده شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر، نقش و اهمیت بیماری آلزایمر را در ایجاد یا تشدید علائم رفتاری و روان شناختی بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون برجسته می سازد. ازاین رو، ارزیابی دقیق علائم آلزایمر در بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون به منظور تسهیل فرآیند تشخیص زودهنگام و مداخله به موقع، ضروری به نظر می رسد.

با توجه به گستردگی کارکردهای اجرای پرسشنامه های موجود جنبه های محدودی از این کارکردها را می-سنجد. پرسشنامه درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی بریف جامعیت بیشتری دارد و بر اساس جدیدترین دیدگاه ها در مورد کارکرد اجرایی ساخته شده است.موضوع: هدف از پژوهش حاضر، اعتبارسنجی می باشد.پژوهش حاضر از نوع توصیفی می باشد، نمونه ای با حجم 516 نفر با روش نمونه گیری خوشه-ای استانهای تهران،آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و کردستان انتخاب شدند، تعداد 75 آزمودنی به دلیل پاسخ ناقص به پرسشنامه ها از تحلیل های آماری کنار گذاشته شدند و به این ترتیب نمونه نهایی مورد پژوهش به 441 پدر و مادر تقلیل یافت. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 20 مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: پرسشنامه حاضر از هشت مقیاس شکل گرفته و از ترکیب این هشت مقیاس دو شاخص تنظیم رفتار و شاخص شناختی به دست می آید و در نهایت از ترکیب نمره 8 مقیاس نمره کل آزمون BRIEF حاصل می شود، نتایج به دست آمده نشان می دهد آلفای کرونباخ محاسبه شده برای 8 مقیاس پرسشنامه بین 68 تا 86 می باشد و همچنین آلفای کرونباخ محاسبه شده برای شاخص تنظیم رفتار ، شاخص شناختی و نمره کل پرسشنامه BRIEF به ترتیب 86/0، 89/0 و 93/0 می باشد. نتیجه-گیری: بنابر یافته های پژوهش حاضر، پرسشنامه بریف در جامعه ایرانی به عنوان ابزار سنجش کارکردهای اجرایی اعتبار مطلوبی دارد و در تحقیقات و کارهای بالینی به عنوان یک ابزار معتبر قابل کابرد می باشد.

هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد عصب روانشناختی بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون با و بدون بیماری آلزایمر بود. روش پژوهش از نوع توصیفی بود. جامعه مورد پژوهش شامل بزرگسالان مبتلا به نشانگان داون که در مرکز معلولین و کم توانان ذهنی شهر تهران به صورت تمام وقت نگهداری می شدند و یا نیمه وقت مشغول فعالیت های توان بخشی بودند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 16 نفر از بزرگسالان مبتلا به نشانگان داون بدون بیماری آلزایمر و تعداد 16 نفر از بزرگسالان مبتلابه نشانگان داون با بیماری آلزایمر از طریق پرسشنامه زوال عقل برای افراد با ناتوانی ذهنی، انتخاب شدند و سپس برای مقایسه ی عملکرد عصب روانشناختی آن ها از آزمون های بندر -گشتالت و چهارمین مقیاس وکسلر کودکان و به منظور بررسی سوالات و تعمیم نتایج به دست آمده از گروه نمونه به جامعه ی پژوهش، از t دو گروه مستقل استفاده شد. نتایج به دست آمده از اجرای آزمون بندر گشتالت نشان داد بین دو گروه بدون بیماری آلزایمر و با آلزایمر در فراوانی خطاها، تفاوت معنی داری ازنظر آماری وجود دارد و فراوانی خطاها در گروه با آلزایمر بیشتر است. نتایج به دست آمده از اجرای مقیاس وکسلر نشان داد بین دو گروه در عامل توانایی عمومی، چیرگی شناختی، مقیاس فهم کلامی، استدلال ادراکی، حافظه ی فعال و سرعت پردازش تفاوت معنی داری وجود نداشت. لازم به ذکر است بین دو گروه در خرده آزمون ها تفاوت معنی دار وجود داشت، افراد در گروه بدون بیماری آلزایمر در مقایسه با گروه با آلزایمر از عملکرد بهتری برخوردار هستند. نتایج پژوهش حاضر همانند تحقیقات گذشته گویای تفاوت در برخی زمینه ها میان این دو گروه است.

هدف از پژوهش حاضر مقایسه ویژگی های شخصیتی بزهکاران و مکانیسم های دفاعی پسران بزهکار در 6 دسته جرم سرقت، ضرب و جرح، مواد، قتل، آدم ربایی و جرائم جنسی بود. نمونه پژوهش شامل 60 نفر از بزهکاران پسر 15 تا 18 ساله ی کانون اصلاح و تربیت شهر تهران بودند که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. از پرسشنامه ویژگی های شخصیتی و پرسشنامه سبک مکانیسم های دفاعی برای جمع آوری داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که در عامل گشودگی بین گروه سرقت با ضرب و جرح و ضرب و جرح با قتل تفاوت وجود دارد و بین میانگین های مکانیسم دفاعی والایش گروه های سرقت با آدم ربایی و آدم ربایی با مواد تفاوت وجود دارد؛ اما بین میانگین سایر گروه ها تفاوتی مشاهده نشد. با توجه به وجود تفاوت بین جرائم همراه با آسیب های بدنی به انسان با جرائم دیگر در عامل گشودگی و مکانیسم دفاعی والایش که معیارهایی برای سلامت روانی هستند، استفاده از مداخله های متفاوت برای افراد با جرائم متفاوت در کانون اصلاح و تربیت ضروری است.