نبی الله دهقان

هدف اصلی این مقاله تبیین مبانی و اصول مدیریت دانش از منظر اسلام با بهره گیری از تفسیر تسنیم و کتاب روایی میزان الحکمه است. روش پژوهش در این تحقیق روش تحقیق نظریه مبنایی است. در این پژوهش ابتدا متون تحقیق با هدف کشف مضمون محوری یعنی دانش و موضوع های مرتبط با آن بررسی و کدگذاری اولیه شد. پس از استخراج مفاهیم با بررسی دقیق آن ها، مقوله ها تدوین و ارتباط آن ها با هم بررسی شد. طبقه های مختلف حاصل از مفاهیم و مقوله ها، مضامین کلی را شکل دادند و در مرحله آخر مضامین از حیث ماهیت و نسبتشان با یکدیگر تحلیل شدند. به کمک پرسش های اصلی ارکان نظریه ساز یعنی معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و روش شناسی دانش و ماهیت آن، ویژگی های دانش، مراتب آن و ارزشمندی آن مشخص شد. در بررسی فرایندهای مرتبط با مدیریت دانش در داده های تحقیق مشخص شد مقدماتِ کسب دانش، کسب دانش، تحلیل و ارزیابی دانش، به کارگیری و ذخیره سازی دانش از مهم ترین ارکان مدیریت دانش به حساب می آیند. مشخص شدن عوامل مؤثر بر اجرای مدیریت دانش، همچون درنظرگرفتن بستر حاکم بر تولید و به کارگیری دانش و نیز هدف از علم آموزی و وظایف فراگیران دانش و دانشوران از دیگر دستاوردهای این تحقیق است. نتایج حاصل از بررسی متون تحقیق بیانگر آن است که هدف اصلی خلقت بشر ارتقای دانش و معرفت اوست. انسان برای دستیابی به هدف خلقت به کسب و به کارگیری دانش نیازمند است و برای تأمین زندگی دنیا و آخرت خود به دانش توصیه اکید شده است. همچنین، دانش در اسلام از سطح پایین آن، که مربوط به عالم دنیاست و نیازمند ابزار مادی است و از آن به دانش تجربی یاد می شود، آغاز و به سطوح بالاتری می رسد که ابزارها و روش های دیگری به جز روش ها و ابزار مادی دارد و ماندگاری و ارزشمندی بیشتری دارد. دانش پایان ناپذیر بوده و برای کسب آن از عوامل معنوی نیز می توان کمک گرفت. در بخش نهایی تحقیق بین اصول و مبانی منتج از این تحقیق با اصول و مبانی مدیریت دانش رایج مقایسه ای صورت گرفت.

 پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به این سؤال اساسی است که الگوی مناسب جذب و نگهداری مشتریان راهبردی در بانک ها (مورد مطالعه: بانک انصار) کدام است؟ این پژوهش بر مبنای نتایج، از نوع توسعه ای – کاربردی و بر مبنای اهداف، از نوع پژوهش های تبیینی است که جهت جمع آوری داده از روش پیمایشی و جهت تحلیل داده ها از روش همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کلیه مشتریان راهبردی در شعب بانک انصار شهر تهران و کلیه مدیران شعب بانک انصار در شهر تهران می باشند که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، حدود 335 نفر با روش نمونه گیری غیراحتمالی هدفمند (قضاوتی) به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین، به علت محدود بودن حجم جامعه مدیران شعب مورد نظر، تعداد 76 نفر مدیر شعب شهر تهران به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. ابزارهای اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساخت یافته می باشد. نتایج نشان می دهد متغیر قابلیت اعتبار بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم نداشته؛ اما متغیرهای شایستگی کارکنان، بازاریابی رابطه مند، پاسخگویی و همدلی بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم دارد. ضمنا متغیرهای سفارشی سازی خدمات، قابلیت اعتماد و اطمینان و قابلیت دسترسی بر جذب مشتریان راهبردی در بانک انصار تاثیر معکوس داشته اند. همچنین، نتایج حاکی از آن است که متغیرهای شایستگی کارکنان، بازاریابی رابطه مند، پاسخگویی، قابلیت اعتبار، قابلیت اعتماد و اطمینان و قابلیت دسترسی بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم نداشته؛ اما متغیر همدلی بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر مستقیم دارد. ضمنا متغیر سفارشی سازی خدمات بر نگهداری مشتریان راهبردی در بانک انصار تأثیر معکوس دارد.

تحقیق حاضر با هدف تبیین و ارائه روش شناسی مناسب مطالعات کنترل استراتژیک صورت گرفته است. مورد مطالعه در این تحقیق، تحقیقات انجام شده در حوزه کنترل استراتژیک سطح کلان کشور می باشد. این تحقیق برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع توسعه ای -کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع داده های مورد استفاده، یک تحقیق کیفی است. روش این تحقیق از نوع تحقیقات موردی است، لذا فرضیه های تحقیق با استفاده از این متدولوژی مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار جمع آوری داده ها، اسناد و مدارک می باشد که با استفاده از منابع مختلف، داده های لازم، جمع آوری و از طریق روش تحلیل مقایسه الگوها، داده ها تحلیل شده اند. نتایج حاصل از تحلیل و ترکیب داده های جمع آوری شده نشان می دهد که از بین انواع روش شناسی های تحقیق، روش تحقیق قوم نگاری، روشی مناسب جهت تحقیقات کنترل استراتژیک می باشد

این تحقیق در راستای پاسخگویی به این سؤالات اساسی صورت گرفته است که وضعیت تفکر راهبردی مدیران ارشد وزارت نیرو چگونه است؟ تأثیر تفکر راهبردی مدیران ارشد وزارت نیرو بر عملکرد سازمانی وزارت نیرو چگونه است؟ تحقیق حاضر بر مبنای رویکرد تحقیق جزء رویکرد کمی و بر مبنای نتایج تحقیق در زمره تحقیقات توسعه ای کاربردی قرار می گیرد. همچنین این تحقیق بر مبنای اهداف تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی بوده که جهت جمع آوری داده از روش پیمایشی و جهت تحلیل داده از روش همبستگی و رگرسیون استفاده نموده است. متغیر مستقل تحقیق حاضر تفکر راهبردی مدیران شامل هشت مولفه: (خودباوری، دوراندیشی، هوشیاری محیطی، تفکر سیستمی، اندیشه خلاق، دانش راهبردی سازمانی، مدیریت دانش سازمانی و بصیرت) و متغیر تابع نیز عملکرد سازمانی می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر را مدیران ارشد ستاد وزارت نیرو و سازمان ها و شرکت های وابسته به تعداد 650 نفر تشکیل می دهند که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده و به کمک جدول مورگان تعداد 242 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. داده های لازم با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، جمع آوری و با استفاده از روش های نمودار رادار، آمار توصیفی و آمار استنباطی ضریب همبستگی و ... تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که ابعاد و مؤلفه های تفکر راهبردی در بین مدیران ارشد وزارت نیرو از میانگین مناسب برخوردار است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد که در مجموع تفکر راهبردی مدیران ارشد وزارت نیرو بر عملکرد سازمانی وزارت نیرو تأثیر مثبت دارد. سایر نتایج در مقاله گزارش شده است.

در سال های اخیر استفاده از قابلیت های رایانه در امر نگهداری، تعمیر، اورهال، سیستم های دارای قابلیت آزمون ذاتی، برنامه ریزی جهت انجام بازدیدهای زمان دار دوره ای، برنامه تعویض قطعات عمردار، کنترل تعمیرات بدون نیاز به صدور اسناد کاغذی[1]، asktهای دیجیتالی سبک به جای کتاب های قطور، انبارداری و زمینه های مرتبط به آن و شبکه های کنترل مراحل کار به طور گسترده، شبیه سازی های آموزشی و تعمیراتی و بسیاری موارد دیگر متداول شده و به سرعت در حال گسترش می باشد. با توجه به اینکه دنیای امروز، دنیای اطلاعات است و ابزار اصلی آن سیستم های رایانه هستند لذا لازم است تا چگونگی استفاده از این اطلاعات در تمام ابعاد کاری و وظیفه ای در نهاجا موردتوجه قرار گیرد و با عنایت به اهمیت نت در ابعاد امنیتی، اقتصادی و عدم وابستگی به بیگانگان و برخورداری از توجه ویژه، محقق را بر آن داشته تا موانع و مشکلات به کارگیری فناوری اطلاعات را در نت گردان های بوئینگ نهاجا مورد بررسی علمی قرار دهد. روش مورداستفاده در این پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و از نوع کاربردی است. در این تحقیق، جمع آوری داده ها از طریق روش های میدانی (پرسشنامه) جمع آوری سپس با استفاده از نرم افزار spss19 مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته است. جامعه آماری تحقیق مزبور، کلیه فرماندهان، مدیران و مسئولان گردان نگهداری و تعمیر بوئینگ و مدیران معاونت آماد و پشتیبانی از درجات سرهنگی دومی به بالا و کلیه کارکنان دارای رسته رایانه (از درجه سروانی به بالا) که در این دو قسمت انتصاب دارند، می باشد. تعداد کل آنان با ضرب در ضریبی 55[2] نفر است. <br clear="all" />    

یکی از سرمایه های بسیار مهم در هر سازمانی، نیروی انسانی آن سازمان است و موفقیت یا شکست هر سازمان تا حدود زیادی  به عملکرد نیروی انسانی آن سازمان بستگی دارد. سبک زندگی به عنوان عاملی مؤثر بر رفتار کارکنان، تسهیل کننده تعهد سازمانی آن ها است. در نیروهای مسلح که با مقوله حیاتی امنیت و دفاع از جامعه سروکار دارند و برونداد فعالیت کارکنان این سازمان ها، تولید امنیت و ایجاد بازدارندگی در مقابل دشمنان است، ارزش سرمایه انسانی متعهد و متدین بیشتر نمایان می شود. این پژوهش به منظور بررسی تأثیر سبک زندگی بر میزان تعهد سازمانی کارکنان آجا انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، کارکنان منطقه یکم امامت نداجا در سال 1398 بودند که از بین آن ها تعداد 350 نفر با استفاده از روش تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش تحقیق از نوع همبستگی بوده و جهت گردآوری اطلاعات از پرسش نامه و برای تحلیل آماری داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که: بین بُعد نگرش ها و گرایش ها، بُعد فعالیت ها،  بُعد روابط انسانی با تعهد سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود داشته و بُعد اموال تنها با تعهد مستمر رابطه معنادار دارد و این متغیر با سایر ابعاد تعهد سازمانی در این تحقیق فاقد رابطه معنادار است. درنتیجه سبک زندگی بر تعهد سازمانی کارکنان منطقه یکم امامت نداجا تأثیر مستقیم و مثبتی داشته و بین این دو متغیر یک رابطه قوی برقرار است و بر این اساس، تقویت سبک زندگی در ابعاد بیان شده به افزایش تعهد سازمانی کارکنان آجا منجر خواهد شد.

پیمان می تواند یک شیوه کاملاً مؤثر برای دستیابی به فرصت های استراتژیک جدید باشد اما علی رغم این موضوع، درصد بالایی از پیمان های استراتژیک با شکست مواجه شده و به نتیجه ختم نمی شوند. از این رو پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر پایداری و ثبات پیمان های استراتژیک با استفاده از مرور نظام مند بوده است. موارد مورد بررسی در این پژوهش کلیه مقالات پذیرفته شده در پایگاه های معتبر بودند که بعد از انجام فیلترینگ در چند مرحله تعداد 44 مقاله برای ارزیابی و تحلیل نهایی مورد بررسی قرار گرفتند. در فرایند کدگذاری بر اساس مقالات گزینش شده و نهایی تعداد 30 مضمون فرعی در غالب سه مضمون اصلی تقسیم بندی شدند که عبارت اند از : تیم مدیریت ارشد، ساختار و کسب وکار. در بخش تیم مدیریت ارشد ، قابلیت استراتژیک رهبران، تعهد تیم مدیریت ارشد ، هماهنگی بین مدیران ارشد پیمان ها، داشتن تخصص های میان رشته ای، داشتن تجربه قبلی در فضای همکاری بین شرکتی شناسایی شدند. در بخش ساختار هم فرایند مدیریت پیمان ها، بازخورد عملکرد مداوم و کوتاه مدت، شفافیت خروجی داده، تعداد شریک پیمان ها، منابع مکمل، اهداف متمایز، داشتن چشم انداز بین المللی، خروجی های ناملموس، قابلیت های یادگیری متقارن،تقسیم کار روشن،شکل حکمرانی، نوع قرارداد، سیستم پاداش دهی،جهت گیری پیمان، نوع مبادله شناسایی شدند؛ برای بخش کسب وکار هم فاصله فرهنگی، رشد بازار، شهرت شریک،اندازه شرکا، تجربه شرکا، قلمرو پیمان، نوع فعالیت شرکا،جریان نقدینگی هر یک از شرکا منحصربه فرد بودن نوع مبادله، انتخاب درست شریک کلیدی گزینش شدند. نهایتاً هم بر اساس تناسب 5 گانه شناسایی شده (فرهنگی، استراتژیک، عملیاتی، سازمانی و افراد)در هر یک از سطوح پایداری می توان آن را به صورت قابل توجه ای افزایش داد.

فرهنگ سازمانی مهم ترین بایسته نرم افزاری هرگونه راهبرد تحول زا آجا، طی سالیان متمادی شکل گرفته و لذا تغییر و تحول آن نیز یک شبه اتفاق نمی افتد و مستلزم پژوهش، برنامه ریزی و تخصیص منابع مناسب می باشد. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف تدوین راهبردهای تحولی فرهنگ سازمان آجا صورت گرفته است. این مطالعه بر مبنای نتایج پژوهش، از نوع تحقیقات کاربردی و بر مبنای ماهیت و اهداف پژوهش از نوع تحقیقات اکتشافی-توصیفی می باشد. رویکرد حاکم بر این پژوهش، رویکرد آمیخته اکتشافی می باشد یعنی ابتدا از روش های کیفی (نظیر مرور نظام مند و تحلیل محتوا) و سپس جهت اولویت بندی و امتیازدهی به عوامل راهبردی از روش کمی (پیمایشی) بهره گیری شد. جامعه موردمطالعه و جامعه آماری شامل اسناد راهبردی درون سازمانی و برون سازمانی و نیز خبرگان آجا بودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند نمونه های لازم انتخاب شدند. در این پژوهش جهت تحلیل داده ها علاوه بر تحلیل های کیفی از ابزارها و فنون مطالعات راهبردی نظیر ماتریس ارزیابی عوامل خارجی، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و نیز ماتریس SWOT استفاده گردید. یافته های پژوهش 15 راهبرد تحولی را به عنوان راهبردهای اولویت دار معرفی می نماید؛ که مهم ترین آن ها عبارت اند از بازطراحی ساختار فرهنگی آجا و تشکیل معاونت فرهنگی و شوراهای فرهنگی در تمامی سطوح آجا، تشکیل هسته های فرهنگی و حلقه های صالحین در گستره سازمانی آجا، کیفیت بخشی و تنوع بخشی به برنامه های بصیرت افزایی و تربیت اسلامی کارکنان پایور و وظیفه آجا، تصویب جایزه تعالی فرهنگ سازمانی آجا و تشکیل و تقویت قرارگاه های منطقه ای نهضت نرم افزاری، تولید و توسعه علوم و فناوری های دفاعی و امنیتی.

انجام پژوهش های غیرصنعتی برای اعتلای توان و پویایی نیروهای مسلح، نه یک تلاش جاری، که یک ضرورت مسلم و حرکتی تحول ساز است. بنابراین ارتش جمهوری اسلامی ایران که وظیفه ای خطیر حفظ استقلال، تمامیت ارضی و امنیت مرزهای کشور را بر عهده دارد، با درک این مهم، طی سه دهه اخیر اقدامات و فعالیت های مختلفی برای رشد و توسعه پژوهش های غیرصنعتی در سطوح مختلف سازمانی انجام داده است. بااین وجود، فعالیت های صورت گرفته تا رسیدن به نقطه مطلوب، فاصله زیادی دارد. لذا این پژوهش با هدف ارائه راهبردهای مناسب پژوهش های غیرصنعتی آجا انجام پذیرفته است. این پژوهش بر مبنای دستاورد پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و برمبنای ماهیت و اهداف پژوهش از نوع توصیفی می باشد که با روش زمینه ای مورد انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش، خبرگان و کارشناسان واجد شرایط آجا بوده که در فرایند پژوهش از نقطه نظرات آن ها بهره گرفته شد. جهت تحلیل داده ها علاوه بر فنون تحلیل های راهبردی از روش تحلیل محتوای تلخیصی نیز بهره گرفته شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که جهت توسعه و ارتقای پژوهش های غیرصنعتی آجا هفت دسته راهبرد تحولی می باید در دستور کار ستاد آجا قرار گیرد که مهم ترین آن بهینه سازی ساختار پژوهش های غیرصنعتی آجا و نیز توانمندسازی و پرورش فرماندهان و مدیران مراکز و دفاتر پژوهش های غیرصنعتی آجا می باشد.

آشنایی با مقوله خشم و توانمندی در مدیریت خشم، یکی از مباحث مهم مورد نیاز انسان ها در دنیای پر استرس کنونی است. شاغلین در سازمان ها ملزم به ارائه رفتارهای سازمانی مورد قبول و حرفه ای هستند و این موضوع با بالاتر رفتن سطح مسئولیت کارکنان در سازمان ها و ارتقای ایشان به سطوح مدیریتی، اهمیت بیشتری می یابد. این مقاله به ارائه مدلی برای توانمندسازی مدیران در مدیریت خشم خود می پردازد. در این راستا، مواردی از قبیل مناظر مختلف نگرش به مقوله مدیریت خشم، عوامل ایجاد خشم در مدیران و نیز ارائه مدل هایی برای این موضوعات مورد بحث قرار گرفته و در نهایت این مقاله مدلی در خصوص مدیریت خشم برای مدیران به همراه راهکارهایی در دو حوزه نگرشی و رفتاری ارائه می نماید.

پیمان می تواند یک شیوه کاملاً مؤثر برای دستیابی به فرصت های استراتژیک جدید باشد اما علی رغم این موضوع، درصد بالایی از پیمان های راهبردی با شکست مواجه شده و به نتیجه ختم نمی شوند. یکی از حوزه هایی که شرکای حاضر در آن دارای تضادها و چالش ها زیادی بوده و عمدتا ساختار حاکم دارای ثبات چندانی نیست پیمان های حاصل از صنعت و دانشگاه است که در پژوهش حاضر به دنبال شناسایی و سطح بندی عوامل مؤثر بر پایداری و ثبات پیمان های راهبردی در این حوزه بوده است . جامعه آماری پژوهش به دو بخش تقسیم شده است که بخش اول کلیه مقالات پذیرفته شده در پایگاه های معتبر بودند و در بخش دوم هم 18 عضو هیات علمی دانشگاه از دانشگاه های دولتی کشور که سابقه اجرای طرح های پژوهشی را داشته اند مبنای مصاحبه قرار گرفتتند. مبنای روش شناسی پژوهش هم در بخش اول مبتنی بر نظریه داده بنیاد چندگانه بوده و در بخش دوم هم از مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. در بخش نظری سه مضمون اصلی شناسایی شد که عبارت اند از : مدیریت منابع انسانی، ساختار و مالکیت و صنعت. در بخش دوم این عوامل در فضای متناسب با صنعت و دانشگاه در ایران بومی سازی شدند که نهایتاً تعداد 15 مضمون به عنوان مضامین اصلی در پایداری پیمان انتخاب شدند . در بخش نهایی پژوهش این عوامل مورد سطح بندی قرار گرفته شدند که  سیستم حاکمیتی به عنوان مبانی اصلی پایداری پیمان انتخاب شد و در سطح اخر هم به ترتیب خروجی های ناملموس و اهداف متمایز و ناهمسو قرار دارند.

این تحقیق با هدف تبیین و ارائه روش شناسی مناسب مطالعات کنترل استراتژیک صورت گرفته است. مورد مطالعه در این تحقیق، تحقیقات انجام شده در حوزه کنترل استراتژیک سطح کلان کشور است. این پژوهش برحسب دستاورد یا نتیجه تحقیق از نوع توسعه ای -کاربردی و از لحاظ هدف تحقیق از نوع اکتشافی و به لحاظ نوع داده های مورد استفاده تحقیق کیفی است؛ روش آن هم از نوع تحقیقات موردی است؛ لذا فرضیه های تحقیق با استفاده از این روش شناسی مورد بررسی قرار گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، اسناد و مدارک (نتایج تحقیقات منتشر شده در حوزه مدیریت استراتژیک) است که با استفاده از منابع مختلف، داده های لازم جمع آوری، و از طریق روش تحلیل مقایسه الگوها، داده ها تحلیل شده. نتایج تحلیل و ترکیب داده های جمع آوری شده نشان می دهد که از بین انواع روش شناسیهای تحقیق، روش تحقیق قوم نگاری روشی مناسب به منظور تحقیقات کنترل استراتژیک است.