نسخه های خطی اشراقی: بازشناسی سهروردی و اقبال به وی
منبع:
الهیات سال ۷ بهار و تابستان ۱۴۰۴ شماره ۱۲
145 - 170
حوزههای تخصصی:
این مقاله به بررسی نسخه های خطی مکتب اشراق، به ویژه آثار سهروردی و مفسران اولیه او مانند ابن کمونه، شمس الدین شهرزوری و قطب الدین شیرازی پرداخته است. نویسنده یعنی جان والبریج، در طول یک دهه تحقیقات خود حدود ۹۰۰ نسخه خطی اشراقی را شناسایی کرده است که شامل آثار سهروردی، تفسیرها و شرح های متعدد بر آثار او می شود. مقاله به چالش های فهرست نویسی و دسترسی به این نسخه ها اشاره کرده است. اینکه این فهرست ها در بیشتر واقع کیفیت پایینی دارند و اینکه آثار کوتاه تر سهروردی در این فهرست ها وارد نمی شوند. همچنین به بررسی نسخه های خطی اولیه سهروردی و مفسران او پرداخته و نشان می دهد که چگونه این آثار در طول قرن ها تکثیر و تفسیر شده اند. نویسنده در ادامه، به نقش مهم شرح و تفسیرهای ابن کمونه، شهرزوری و قطب الدین شیرازی در تثبیت و گسترش فلسفه اشراقی سهروردی اشاره می کند. والبریج همچنین نسخه های خطی رساله های رمزی فارسی سهروردی و آثار مرتبط با آنها را بررسی کرده و نشان داده که این آثار به رغم شهرت امروزی شان، در نسخه های خطی قدیمی، کمتر یافت می شوند. در نهایت، نویسنده به اهمیت مجموعه های نسخه های خطی اشراقی در کتابخانه های سلطنتی عثمانی اشاره می کند و به برخی نسخه ها از جمله راغب پاشا اشاره کرده و اطلاعات مربوط به آن ها را در اختیار ما گذاشته است.