جویا جهانبخش

جویا جهانبخش

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۱۶۴ مورد.
۴۱.

«بُتِ جان » یا «تَب جان ؟»: بازخوانیِ عِباَرتی از مَجموعَه رسائِلِ فارسیِ خواجه عَبدالله انصاری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: بت جان تب جان رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری رسائل خواجه عبدالله انصاری محمد سرور مولائی حمی الروح رساله های فارسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۵۳۰
در مجوعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری که توسط محمد سرور مولائی به زیور طبع آراسته شده است، رساله ای زیر شماره 10 و با سرنویس رساله بی نام به چاپ رسیده که سخنانی منسوب به خواجه است که احتمالا بعضی دوستداران وی به نام ایشان گرد آورده و مدون ساخته اند. در رساله مذکور عبارتی به چشم میخورد: «چون یار اهل است کار سهل است، صحبت با اهل بابت جانست، صحبت نااهل بُتِ جانست ». نویسنده در نوشتار حاضر این عبارت را مورد بازخوانی قرار داده و اینگونه اظهار می دارد که صحبت نااهل تب جانست، نه بتِ جان. وی با بیان معنای این عبارت و نیز ترجمه دقیق تعبیر عربی آن «حمّی الروح » و ذکر مصادیقی از به کارگیری این تعبیر در متون قدیم، نوشتار را به پایان می رساند.
۴۲.

«شب پره» و «شب پره چشم»

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شب پره شپره شب پره چشم گلستان سعدی سعدی شیرازی حکایات گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۲۱ تعداد دانلود : ۸۵۵
نویسنده در نوشتار پیش رو، این بیت از حکایتی در گلستان سعدی را مورد دقت نظر قرار داده است: گر نبیند به روز شپره چشم/ چشمه آفتاب را چه گناه؟! و سعدی دارد معنای واژه شب پره و شب پره چشم را استنتاج نماید. وی چنین بیان می کند که واژه شپره/ شب پره و ریخت های دیگر آن، در معنای خفاش از دیرباز در زبان ها و ادبیات ایرانی رواج داشته است. با این حال، دیده می شود که در زمان حاضر، این معنای شب پره اندک اندک مهجور شده و معنی )معانی( تازه ای از جمله پروانه یافته است و مصادیقی در تأیید این کلام ارائه می دهد. در ادامه، رسم الخط واژه شب پره و شپره و نیز ساختار دستوری بیت را بررسی می کند. در نهایت، خوانش امید مجد از این بیت گلستان سعدی را مطرح می نماید.
۴۳.

سعدی شیرازی و زوال مُلْکِ بَنِی الْعَباس: نیم نگاهی به پاره ای از خرده گیری های بی اساس

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی شیرازی خلافت بنی عباس عباسیان خلیفه عباسی خلافت عباسیان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۴ تعداد دانلود : ۸۷۱
برخی بر سعدی شیرازی خرده گرفته اند که چرا مرثیه سرای خلافت بنیعباس بوده است و چرا بر زوال ملک عباسیان و فروپاشی خلافت بغداد متأثر گشته و به تازی و پارسی در رثای واپسین خلیفه عباسی شعر سروده است. نویسنده، تحلیل و تبیین موضوع مذکور را محور نوشتار پیش رو قرار داده است. به زعم وی، ایرانیان عصر سعدی، خلافت عباسی را چونان یک عنصر حکومتگر بیگانه نمی نگریستند. بعلاوه، در سده های نخستین خلافت و در زمان ظهور برخی از جنبش ها و خیزشهای خلافت ستیز، توده های ایرانی با آن جنبش ها همدلی و همراهی نداشته اند. بلکه عقیده شایع در میان توده ها، مشروعیت دستگاه خلافت بویژه خلافت بنی عباس بوده است.
۴۴.

آیا موش قصد «ُکشتَن » دارَد؟! بازخوانیِ تک بیْتی از أبوطاهِرِ خاتونی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ابوطاهر خاتونی سلجوقی شاعر قرن 5 هجری بیت موش چون بازماند از کشتن بر پلنگان گمیز کند کشتن لشتن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۸ تعداد دانلود : ۵۳۰
ابوطاهر خاتونی از ادبا و سرایندگان سد ههای پنجم و ششم هجری و از رجال و کارگزاران دستگاه فرمانروایی سلجوقیان بوده است. از وی، دیوانی بر جای نمانده است؛ لیک بیت های پرا کنده و سروده های کوتاهی از او در تضاعیف آثار ادبی و لغوی و تاریخی و تذکره ها هست که مغتنم است. بیتی از ابوطاهر خاتونی که از رهگذر نزهه القلوب حمدالله مستوفی قزوینی به دست رسیده، این است: «موش چون بازماند از کشتن/ بر پلنگان گمیز کند ». سخن نویسنده در نوشتار حاضر، بر سر واژه کشتن است که در هر دو چاپ نزهه القلوب که در دسترس نویسنده بوده، به همین ریخت ضبط گردیده است. به زعم نویسنده، آنچه در بیت ابوطاهر خاتونی «کشتن » خوانده شده است؛ در اصل، «لشتن » بوده و بر اثر بدخوانی کاتبان یا طابعان یا حتی خود مستوفی یا ...، به «کشتن » تحریف گردیده است.
۴۵.

اخلاق ناصری در کهن جامه ای تازی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: اخاق ناصری کتاب الاخاق النصیریه فی تعریب الاخاق الناصریه خواجه نصیرالدین طوسی رکن الدین جرجانی یپ لمیر معرفی کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۴۳۹
کتاب الاخاق النصیریه ترجمه عربی قدیم کتاب اخاق ناصری خواجه نصیرالدین طوسی است که به تصحیح و تقدیم و تعلیق خاورشناس یپ لمیر و با پیشگفتار و افزونه های فارسی حمید عطایی نظری در سال 1397 از سوی دفتر تبلیغات اسامی حوزه علمیه قم شعبه استان اصفهان به زیور طبع آراسته شده است. نویسنده در نوشتار حاضر در راستای معرفی اثر مذکور، ویژگی ها و اهمیت این ترجمه را در قالب نکاتی شرح و نمونه هایی از متن اخاق ناصری خواجه نصیرالدین طوسی و اخاق النصیریه جرجانی را به صورت تطبیقی ارائه نموده است. در ادامه، برداشت ها، نکات و حواشی یپ لمیر در تصحیح کتاب را بیان می دارد.
۴۶.

نَهجِ فقیهی: تَرجَمه ای َرَزین از مَتنی مَتین (قَلَم اندازی به شادمانگیِ بازچاپِ ترجَمه ای کِرامَند از نهْج البَلاغَه یِ شَریف)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نهج البلاغه ترجمه نهج البلاغه علی اصغر فقیهی جعفر شهیدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۸ تعداد دانلود : ۳۵۴
ترجمه نهج البلاغه علی اصغر فقیهی، از کتاب های دینی، ادبی و تعلیمی ارزنده روزگار ماست. این کتاب، نخستین بار در سال 1374 منتشر شد. ب هتصریح خود استاد، هشت سال، مصروف کار ترجمه و چهار سال، در کار اصاح، بازخوانی، ویرایش و تصحیح مطبعی آن گردیده است. نگارنده در سطور پیش رو، تاریخچه ای از زندگ ینامه، آثار و قدرت نویسندگی و ترجمه فقیهی، شیوه و روش ترجمه استاد را به شیوه مبسوط مورد وا کاوی و بررسی قرار داده است. نویسنده در ادامه، علت نادیده انگاشتن ترجمه فقیهی را بدین سبب م یداند که ترجمه مذکور درزمانی روانه بازار نشر شد که ترجمه نهج البلاغه استاد شهیدی، آواز های بلند یافته بود. از این رو، فقر ههایی از ترجمه استاد شهیدی را که بعضی ناقدان سزای خرد هگیری دانست هاند، یاد کرده و با ترجمه فقیهی سنجیده است.
۴۷.

پارسایِ کنارِ دریا... (وا کاویِ إشاَرتی باریک در حِکاَیتی از گلِستانِ سَعدی)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی شیرازی گلستان سعدی حکایت سیزدهم حکایت گلستان کنار دریا زخم پلنگ اخاق درویشان پارسا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۶۲ تعداد دانلود : ۴۷۹
حکایت سیزدهم دومین باب گلستان سعدی بابی در اخاق درویشان است. نویسنده در نوشتار حاضر مقصود شیخ شیراز از قید کنار دریا در این حکایت را مورد مداقه و وا کاوی قرار داده است.
۴۸.

بازخوانیِ پَنجْ شَش واژه از داستانِ جَنگِ مازَندَران و هَفْت خان برَرسی ها و پیشنِهادهایی در خوانِش و گزارش أبیاتی چَند از شاهنامه یِ فردوسی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شاهنامه فردوسی داستان جنگ مازندران و هف تخان ابیات شاهنامه شاهنامه پژوهی داستان های شاهنامه قص ههای شاهنامه داستان هفت خان رستم بازخوانی ابیات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۴ تعداد دانلود : ۴۶۱
رویکرد همگانی به شاهنامه و شاهنام هخوانی و نیاز فزایند های که به فهم درست و خوانش دقیق آن وجود دارد، دامنه بازاندیشی پژوهشیانه را در این دفتر می گستراند. در این میان، گشودن گره دشواری های متن شاهنامه و زدودن ناهمواری های پدیدآمده در دست نوشت ها و چاپ های گونا گون آن، حائز اهمیت است. ازای نرو، نویسنده در نوشتار حاضر، تعدادی از بی تهای شاهنامه فردوسی را مورد بازخوانی قرار داده و به طرح پیشنهادهایی در قلمرو خوانش و گزارش واژ گانی از شاهنامه، اقدام کرده است. وی در راستای این هدف، به بازخوانی پنج شش واژه از داستان جنگ مازندران و هف تخان رستم دستان پرداخته است.
۴۹.

مرغ ایوان» سَعدی شیراز، (بازخوانی تعبیری از یک حِکاَیت گلستان)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: مرغ ایوان سعدی حکایات گلستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۷ تعداد دانلود : ۳۷۰
نویسنده در نوشتار حاضر به ارائه تعریفی از «مرغ ایوان » در عبارت «مرغ ایوان ز هول او بپرید » در یکی از حکایات گلستان سعدی می پردازد. به زعم وی، منظور سعدی از «مرغ ایوان »، نقش مرغ است که بر ایوان، نقاشی یا گچبری کرده باشند.
۵۰.

گامی به سوی إسناد و أسناد در تحدیث

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب طریق الوصول الی اخبار آل الرسول اجازات هادی نجفی روایت حدیث نقد کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۵۲۶
کتاب طریق الوصول الی اخبار آل الرسول مجموعه اجازات آیت الله هادی نجفی به همراه گزارش نسبتا مبسوطی از احوال مشایخ چهلگانه مشارالله در روایت حدیث است. انگیزه نویسنده از تألیف کتاب مذکور، گردآوردن اجازات و سرگذشت مشایخ روایت به شیوه علمای گذشته است. نویسنده در نوشتار حاضر برخی امتیازات و کاستی ها و لغزش های کتاب مذکور را متذکر می شود.
۵۱.

آن بر سر گنجست که.... (جلب انتباه به ریزه کاری بیتی از سعدی)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی شیرازی غزل سعدی سنت کتابت معنای شعر شرح شعر رسم الخط حرف گ کتابت حرف گ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۴۰۶
نویسنده در نوشتار پیش رو بیت «آن بر سر گنجست که چون نقطه به کنجی بنشیند و سرگشته چو پرگار نباشد » از سعدی شیرازی را مورد مداقه قرار داده است. از این رو، نخست دیدگاه شارحان پیرامون این بیت را بیان داشته و سپس، نظر خود را در شرح بیت اظهار می نماید. به زعم وی، سعدی در بیت مذکور گوشه چشم  شاعرانه ای به یک سنت کتابتی و رسم الخطی روزگار خویش داشته و با تکیه بر آن، در کنار معنای اصلی، تصویر هنرمندانه دیگری را به ذهن القا کرده است. آن تصویر، به شیوه کتابت حرف گاف بازمی گشت که در آن روزگاران، شایع بود که بسیاری از کاتبان، برای نشان دادن تفاوت کاف و گاف، گاف را به ریخت همان کاف می نوشتند و آنگاه نقطه یا نقطه هایی روی آن می نهادند تا از کاف متمایز شود. اعتقاد نویسنده بر آن است که در کنار آن معنای اصلی بیت که کم و بیش مورد نظر شارحان است، این تصویر را به ذهن می آورد که وقتی نقطه بر سر کاف می نشیند، آن را گاف می کند. یعنی هر گاه نقطه بر سر کنج بنشیند، آن را گنج می گرداند. درواقع، نقطه ای که بر سر کنج نشسته است، بر سر گنج نشسته؛ درست چونان کسی که نقطه وار و کناره جویانه و خلوت گزینانه به کنجی می نشیند، چنین کسی هم بر سر گنج نشسته است.
۵۲.

برگهایی زرین! به شادمانی انتشار کتاب کرامند اوراق الذهب

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب اوراق الذهب معرفی کتاب علی فاضلی سید دلدار علی نقوی سیدالعلماء

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۹ تعداد دانلود : ۳۳۵
کتاب اوراق الذهب او المعادن الذهبیه اللجینیه فی المحاسن الوهبیه الحسینیه، به تحقیق و تدوین علی فاضلی در سه جلد در سال 1394 توسط مؤسسه کتابشناسی شیعه به زیور طبع آراسته شده است. اصل کتاب اوراق الذهب، اثری تاریخی ادبی در گزارش احوال و بیان مآثر «سید العلماء» فرزند سید دلدار علی نقوی است. نویسنده در نوشتار حاضر به معرفی کتاب مذکور و بیان محتویات آن، همت گماشته است.
۵۳.

باغِ تَفَرُّجَست و بَس! درباره سَعدی کیارُستَمی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: عباسی کیارستمی کتاب «سعدی از دست خویشتن فریاد » غزلیات سعدی سعدی شیرازی منتخب غزلیات نقد کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۴۶۱
کتاب «سعدی از دست خویشتن فریاد » عباس کیارستمی، یکی از مجموعه منتخباتی است که این سینماگر از دیوان های شعر فارسی ارائه کرده و گزیده ای از غزل های سعدی شیرازی است. نگارنده در نوشتار حاضر با نگاهی به این اثر، آن را در بوته نقد و بررسی قرار داده است.
۵۴.

امیدوار، (یک بَحثِ لُغَوی به بهانه بیْتی از سَعدی)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: معنای واژه امیدوار مرجو راجی رجامند سعدی شیرازی شعر سعدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۸ تعداد دانلود : ۴۶۰
واژه امیدوار از واژگان پرکاربرد زبان فارسی است؛ لیک نه در همه کاربردهایش. یعنی پاره ای از کاربردهای این واژه وجود دارد که در نخستین نگاه هویدا نمی شود. نویسنده در نوشتار حاضر می کوشد یکی از کاربردهای واژه امیدوار را در بیتی از سعدی شیرازی مورد دقت نظر قرار دهد. همچنین، کاربرد واژه امیدوار را در معنای مرجوّ در بعضی از دیگر متون قدیم و شاهنامه فردوسی متذکر می شود.
۵۵.

سَفَرِ پُرخَطَرِ سَعدیِ شیرازی، از آکْسفورد تا پرینْستون!

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی شیرازی کتاب سعدی شاعر زندگی عشق و شفقت محمدعلی همایون کاتوزیان کاظم فیروزمند مجموعه سازندگان جهان ایرانی اسلامی نقد کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۷۶
از نخستین اجزای سلسله انتشارات «سازندگان جهان ایرانی اسلامی»، دفتری در معرفی سعدی شیرازی تحت عنوان «سعدی، شاعر زندگی، عشق و شفقت» است. اثر مذکور، به قلم  محمدعلی همایون کاتوزیان و ترجمه کاظم فیروزمند به رشته تحریر درآمده و توسط نشر نارمک منتشر شده است. این سلسله در اصل، ترجمه فارسی دفاتری است از مجموعه سازندگان جهان اسلام که در فرهنگستان به سرپرستی پاتریشیا کرون انتشار یافت. نشر نارمک، بخش های مرتبط با فرهنگ ایرانی را از آن انتزاع کرده و پس از ترجمه به زبان فارسی، به عنوان مجموعه «سازندگان جهانی ایرانی اسلامی انتشار می دهد.  نویسنده در نوشتار حاضر، دفتری که مربوط به سعدی است را در بوته نقد و بررسی قرار داده است و کاستی های آن را در جنبه های مختلف محتوایی، ترجمه و نشر متذکر می شود.
۵۶.

نئوگلستان! نظر به شوخی تازه ای با میراث شیخ شیراز

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب نئوگلستان پدرام ابراهیمی گلستان سعدی بوستان سعدی طنزنویسی معرفی کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۵ تعداد دانلود : ۳۰۴
کتاب نئوگلستان نوشته پدرام ابراهیمی روایتی طنزآمیز از برش هایی از گلستان سعدی و همچنین حکایاتی از بوستان وی است. نئوگلستان، سوای پیشگفتار و واژه نامه، از پنجاه و سه حکایت تشکیل شده است. نخستین فصل کتاب با عنوان «در معنا» بر بیست حکایت اشتمال دارد. فصل دوم زیر نام «در پرانتز»، حکایات بیست و یکم تا بیست و ششم از کتاب را در خود گنجانیده است. حکایت های بیست و هفتم تا پنجاه و سوم نیز در فصل سوم تحت عنوان «در صورت» جای داده شده است. نویسنده در نوشتار حاضر، به بررسی و نقد کتاب مذکور و بیان بخشی از محتوای آن، همت گمارده است.
۵۷.

حقیقت سوانح و اسفار شیخ شیراز

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سعدی حکایات سعدی مقامه نویسی زندگی نامه سعدی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۴ تعداد دانلود : ۴۵۹
نویسنده در نوشتار حاضر، دیدگاه های پژوهشگران معاصر حوزه ادبیات را در مطالعه حکایات و گزارش احوال و زندگی سعدی، مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.
۵۸.

دکتر حسینعلی محفوظ و کتابخانه اش

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: کتاب علامه العراق الدکتور حسین علی محفوظ و مقدمته لکتاب الکافی محمد حسون حسین علی محفوظ

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۳۲۰
کتاب علامه العراق الدکتور حسین علی محفوظ و مقدمته لکتاب الکافی، تألیف محمد حسون، نخستین منشوره از سلسله منشورات «مکتبه الدکتور حسین علی محفوظ» است که به مناسبت افتتاح کتابخانه ایشان در شهر کاظمین عراق منتشر گردیده است. نویسنده در نوشتار حاضر ابتدا پیرامون خاندان و زندگی نامه حسین علی محفوظ و کتاب متنبی و سعدی وی، اطلاعاتی بیان می دارد. سپس، با ذکر نام بعضی آثار چاپ شده محفوظ، اهمیت کتابخانه او را مورد مداقه قرار می دهد. در نهایت، به کتاب علامه العراق الدکتور حسین علی محفوظ و مقدمته لکتاب الکافی، تألیف محمد حسون اشاره می نماید.
۵۹.

یک قصه سرگردان و حصه آن

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: سرگذشت نامه ها کتب تراجم تراجم نگاران سرگذشت پژوهان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۲ تعداد دانلود : ۳۱۶
نویسنده در نوشتار حاضر، برخی اشتباهاتی را که در مکتوبات و مطبوعات منتشر شده در قالب سرگذشت نامه ها و کتب تراجم توسط تراجم نگاران و سرگذشت پژوهان تحریر شده است، متذکر می شود و شاهد مثال هایی از آن ها را بیان می دارد. به این ترتیب، میزان اعتمادناپذیری شیوه برخی تراجم نگاران را آشکار می سازد و وثوق بی جهت و اعتماد کلی بر همه آنچه در بیان احوال گذشتگان گفته و نوشته می شود را نفی می کند.
۶۰.

ر وایَت و درایَت و کِتابَتِ شیخِ کَفعَمی در دستنوشتی از صَحیفه شَریفه سَجّادیّه (ع)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شیخ کفعمی کتاب «الصحیفه السجادیه الکامله» صحیفه سجادیه محمدحسین حکیم معرفی کتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۷ تعداد دانلود : ۳۵۸
نویسنده یادداشت حاضر را به بهانه انتشار نسخه برگردان کتاب صحیفه سجادیه به دستخط شیخ کفعمی که از سوی بنیاد محقق طباطبایی و سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران چاپ شده، به رشته تحریر درآورده است. نویسنده در این نوشتار، در راستای معرفی این اثر، پیرامون ویژگی های نسخه مذکور که محمدحسین حکیم مقدمه ای بر آن نگاشته، سخن به میان می آورد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان