هومن بهمن پور

امروزه بیش از 50 درصد جمعیت کره زمین در شهرها زندگی می کنند. مطابق آمار رسمی جهانی، این نسبت در سال 2050 به 70 درصد خواهد رسید. بنابراین نقش شهرها در زندگی آینده مردم کره زمین و لزوم توجه به حفاظت و توسعه پایدار در شهرها و مفاهیم و رویکردهای مرتبط با آن، برای رفع نیازها و پذیرش این جمعیت بزرگ، انکار ناپذیر مینماید. رویکرد منظر شهری تاریخی یونسکو در پاسخ به تهدیدات روز افزون حاصل از افزایش جمعیت و رشد ناموزون مناطق شهری برمنظر و مناطق فرهنگی تاریخیِ شهری تدوین گردیده است، با این هدف که کاهش دهنده مضرات تغییرات سریع در شهرها و مناطق تاریخی بوده و بتواند زمینه پایداری فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی را در مناطق تاریخی شهری فراهم گرداند. پژوهش حاضر، سعی در تبیین اصول، ابعاد، مفاهیم و به روزترین ابزار و روش های آن به منظور معرفی و آشنایی هرچه بیشتر پژوهشگران با این رویکرد ممتاز جهانی و تبیین لزوم بکارگیری و توجه به آن در کشور دارد. همچنین با توجه به اهمیت بازآفرینی شهری در مقوله مداخلات شهری، به مقایسه این دو مفهوم پرداخته و اهمیت و تفاوت ها و شباهت ها و رابطه میان آنها را بررسی میکند. روش تحقیق از نوع کیفی، هدف آن از نوع توصیفی و روش جمع آوری اطلاعات در آن، کتابخانه ای میباشد. این پژوهش موجب تببین اهمیت و جایگاه رویکرد منظر شهری تاریخی در برنامه ریزی های مدیریتی شهری و روشن شدن ارتباط آن با مفهوم بازآفرینی شهری میگردد. این پژوهش همچنین، میتواند موجب توجه هرچه بیشتر به رویکرد منظر شهری تاریخی و بتبع آن مناظر فرهنگی-تاریخی و اهمیت آنها در جامعه گردد. بعلاوه کاربست این چنین مفهومی موجب تقویت زیرساختهای شهری بویژه فرهنگی اجتماعی و همچنین تقویت صنایع مهمی چون گردشگری گردد.

بخش عمده ای از مجموعه های ورزشی رو باز شهر تهران در منطقه شمیرانات واقع شده اند که در فصول مختلف پذیرای تعداد زیادی از ورزشکاران هستند. این در حالی است که آلایندگی هوای شهر تهران در این منطقه نسبت به سایر نقاط شهر به ویژه از نظر آلاینده های ازن و دی اکسید نیتروژن از وضعیت بدتری برخوردار است. هدف از انجام این مقاله، ارزیابی مکانی و سنجش پایداری زیست محیطی مجموعه های ورزشی شمیرانات با توجه به پهنه بندی آلودگی هوای شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که تا چه اندازه در مکان یابی و سنجش پایداری زیست محیطی مجموعه های ورزشی شمیرانات به پهنه بندی آلودگی هوای شهر تهران توجه شده است؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که کیفیت هوای منطقه شمیرانات نسبت به سایر نقاط شهر تهران از نظر آلودگی از وضعیت بدتری برخوردار است و این در حالی است که در منطقه مورد مطالعه، بخش زیادی از مجموعه های ورزشی روباز قرار دارند. برای انجام این پژوهش داده های ایستگاه های سنجش آلودگی در پیرامون منطقه، به روش کریجینگ، برای بازه زمانی ۵ ساله درون یابی شدند. از شاخص کیفیت هوا (AQI) به عنوان استاندارد، جهت تطبیق داده ها استفاده گردید. روی هم گذاری لایه ها با استفاده از نرم افزار ArcGIS, 9.2 انجام شد.