شناسایی راهکارهای یادگیرنده سازی فضای کالبدی مدارس از دیدگاه مدیران (مدارس ابتدایی دخترانه ناحیه دو شهر اهواز) (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه و هدف : فضای کالبدی مدارس، نقشی اساسی در فرآیند یادگیری و رشد همه جانبه دانش آموزان ایفا می کند و توجه به طراحی یادگیرنده محور این فضاها به ویژه در مدارس ابتدایی اهمیت فزاینده ای یافته است. هدف این پژوهش کیفی، شناسایی راهکارهای یادگیرنده سازی فضای کالبدی مدارس ابتدایی دخترانه در ناحیه دو شهر اهواز از دیدگاه مدیران مدارس است. روش شناسی پژوهش : این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش تحلیل مضمون براساس مدل شش مرحله ای براون و کلارک انجام شده است. از نظر هدف، پژوهش کاربردی است؛ از نظر ماهیت، کیفی؛ و از نظر شیوه اجرا، میدانی است. جامعه آماری شامل کلیه مدیران مدارس ابتدایی دخترانه ناحیه دو اهواز در سال تحصیلی ۱۴۰۲–۱۴۰۳ بود. نمونه گیری به صورت هدفمند و به روش زنجیره ای تا رسیدن به اشباع نظری انجام شد و با ۲۱ نفر از مدیران مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. سؤالات مصاحبه از لحاظ روایی صوری و محتوایی توسط متخصصان بررسی و اصلاح شد. برای سنجش پایایی تحلیل داده ها، از روش توافق بین کدگذاران استفاده شد که با مقایسه ۳۰ درصد از داده ها توسط پژوهشگر دوم، میزان توافق ۸۵٪ به دست آمد. داده ها پس از کدگذاری و تحلیل، در قالب شش دسته راهکار شامل رشد جسمانی، رشد اجتماعی، رشد ذهنی، رشد عاطفی، ایجاد شرایط محیطی مطلوب و ارتقای آموزش و یادگیری سازمان دهی شد. یافته ها : بر اساس یافته ها، مهم ترین مبنای راهکارهای ارائه شده از جانب مدیران مدارس توجه به کلیه عوامل اثرگذار بر رشد جسمانی، اجتماعی، ذهنی و عاطفی و آموزش و یادگیری دانش آموزان است و این راهکارها عبارت اند از توجه به نقش فعال یادگیرنده، تسهیل یادگیری باتوجه به تنوع مواد و منابع یادگیری، استفاده از رنگ های شاد، توجه به محوطه سازی و انعطاف پذیری فضا، ایجاد محیط های اجتماعی غیررسمی، توجه به دما، تهویه، نور و سروصدا، معماری داخلی و چیدمان کلاس، فضاهای بازی، فضاهای ش خصی، فضای عمومی یادگیری. بحث و نتیجه گیری: فضای کالبدی محیط های آموزشی تأثیر مستقیمی بر چگونگی یادگیری و کاهش مشکلات یادگیری دانش آموزان بر جای می گذارد. یک محیط آموزشی و به ویژه یک مدرسه ابتدایی با داشتن فضای کافی و مناسب که همسو با نیازهای دانش آموزانی است که در آن محیط مشغول به تحصیل و یادگیری هستند می تواند بر چگونگی یادگیری و شکوفایی و پرورش استعداد آنان تأثیرگذار باشد که در نهایت منجر به ارتقای یادگیری در دانش آموزان گردد.Identifying ways to make learning in the physical space of schools from the point of view of school administrators Girls' primary school (in district two of Ahvaz city)
Background and Objective: . The physical environment of schools plays a fundamental role in the learning process and the holistic development of students. In recent years, learner-centered design of educational spaces—particularly in elementary schools—has gained increasing importance. The purpose of this qualitative study is to identify strategies for enhancing the physical learning environment of elementary schools for girls in District 2 of Ahvaz, as perceived by school principals. Research methodology : This research was conducted using a qualitative approach and thematic analysis based on Braun and Clarke’s six-phase model. From the perspective of its purpose, the study is applied in nature; in terms of method, it is qualitative; and in terms of implementation, it is field-based. The statistical population included all female elementary school principals in District 2 of Ahvaz during the 2023–2024 academic year. Participants were selected through purposive and snowball sampling until theoretical saturation was reached, resulting in semi-structured interviews with 21 principals. The interview questions were evaluated for face and content validity by subject-matter experts. To ensure the reliability of the data analysis, inter-coder agreement was used; 30% of the data were independently coded by a second researcher, resulting in an agreement rate of 85%. After coding and analysis, the data were categorized into six thematic areas: physical development, social development, cognitive development, emotional development, improvement of environmental conditions, and enhancement of teaching and learning. Findings: Based on the findings, the most important basis for the solutions provided by the school administrators is to pay attention to all the factors affecting the physical, social, mental and emotional growth and teaching and learning of students. And these solutions include: paying attention to the active role of the learner, facilitating learning according to the variety of learning materials and resources, using happy colors, paying attention to landscaping and flexibility of space, creating informal social environments, paying attention to temperature, ventilation, light and noise. Interior architecture and classroom layout, play spaces, personal spaces, public learning space.
تبلیغات
