تحلیل نقش الگوهای فضایی در تعاملات اجتماعی و تقویت همبستگی قومی و دینی (نمونه موردی: محلات مرکزی منتهی به خیابان امام ارومیه با تأکید بر نظریه فضاهای زندگی کریستوفر الکساندر)
آرشیو
چکیده
زمینه و هدف: فضاهای شهری تأثیر بسزایی در شکل دهی به تعاملات اجتماعی و تقویت همبستگی قومی و دینی دارند. ارومیه، با تنوع قومی و مذهبی گسترده، بستری مناسب برای مطالعه این تعاملات فراهم می کند. این پژوهش با هدف بررسی نقش الگوهای فضایی در تعاملات اجتماعی و همبستگی قومی و دینی در محلات دلگشا، اقبال و مهدی القدم (مجاور خیابان امام خمینی) انجام شده است. چارچوب نظری این مطالعه مبتنی بر نظریه فضاهای زندگی کریستوفر الکساندر است. روش پژوهش: این تحقیق به روش ترکیبی (کیفی-کمی) انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنان محلات دلگشا، اقبال و مهدی القدم بود که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند. داده های کیفی از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 30 نفر از ساکنان و مشاهدات میدانی گردآوری شد. همچنین داده های کمی با استفاده از پرسشنامه ای که بین 200 نفر از ساکنان توزیع گردید، جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس (ANOVA) استفاده گردید. یافته ها و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که ویژگی های فضایی و کالبدی این محلات تأثیر معناداری بر تعاملات اجتماعی دارند. ضریب همبستگی پیرسون (0.68) حاکی از آن است که دسترسی به فضاهای عمومی به طور مثبت با میزان تعاملات اجتماعی مرتبط است. تحلیل واریانس (ANOVA) نشان داد که تفاوت معناداری میان محلات مورد مطالعه وجود دارد (p < 0.05)، به طوری که محله اقبال با ترکیب متنوع قومی، بیشترین تعاملات اجتماعی را داشت. همچنین 85 درصد از پاسخ دهندگان معتقد بودند که طراحی فضایی موجود به تقویت روابط اجتماعی کمک می کند، درحالی که 15 درصد عواملی نظیر تراکم ترافیک و کاهش فضای سبز را موانعی برای تعاملات دانستند. نتایج این پژوهش تأکید می کند که طراحی مناسب فضاهای شهری می تواند به افزایش تعاملات اجتماعی، همبستگی قومی و دینی، و تقویت حس تعلق اجتماعی در جوامع چندقومیتی مانند ارومیه منجر شود. در این راستا، توجه به الگوهای فضایی متناسب با ویژگی های فرهنگی و اجتماعی شهروندان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.Analyzing the Role of Spatial Patterns in Social Interactions and Strengthening Ethnic and Religious Cohesion (Case Study: Central Neighborhoods Leading to Imam Street in Urmia with an Emphasis on Christopher Alexander's Theory of Living Spaces)
Introduction and Objective: Urban spaces play a significant role in shaping social interactions and strengthening ethnic and religious cohesion. Urmia, with its extensive ethnic and religious diversity, provides an appropriate context for studying these interactions. This research aims to examine the role of spatial patterns in social interactions and ethnic and religious cohesion in the neighborhoods of Delgosha, Eqbal, and Mahdi-al-Qadam (adjacent to Imam Khomeini Street). The theoretical framework of this study is based on Christopher Alexander's Theory of Living Spaces. Research Method: This study employed a mixed-methods approach (qualitative-quantitative). The statistical population included residents of the Delgosha, Eqbal, and Mahdi-al-Qadam neighborhoods, selected using a random cluster sampling method. Qualitative data were collected through semi-structured interviews with 30 residents and field observations. Quantitative data were gathered using a questionnaire distributed among 200 residents. Data analysis was conducted using Pearson's correlation coefficient and Analysis of Variance (ANOVA). Findings and Conclusion: The results indicated that the spatial and physical characteristics of these neighborhoods significantly influence social interactions. Pearson's correlation coefficient (0.68) suggested a positive relationship between access to public spaces and the level of social interactions. ANOVA results showed a significant difference among the studied neighborhoods (p < 0.05), with the Eqbal neighborhood characterized by diverse ethnic composition exhibiting the highest level of social interactions. Furthermore, 85% of respondents believed that the existing spatial design contributes to strengthening social relationships, while 15% identified factors such as traffic congestion and reduced green spaces as barriers to interaction. The findings of this study emphasize that proper urban space design can lead to increased social interactions, ethnic and religious cohesion, and a strengthened sense of social belonging in multi-ethnic communities like Urmia. In this regard, attention to spatial patterns aligned with the cultural and social characteristics of residents holds particular importance.
تبلیغات
