واکاوی نقوش در هنر پارچه بافی دوران آل بویه و جوامع اسلامی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
یکی از مشهورترین نقوش پارچه در جوامع اسلامی، نقوش پارچه های دوران آل بویه است که ریشه در اعتقادات و باورهای دینی و مذهبی دارند. ورود اسلام و دگرگونی های فرهنگی و هنری زمینه ساز این تغییرات بود. هنر دوران آل بویه را می توان یکی از متعالی ترین دوره های هنر اسلامی- ایرانی لحاظ کرد. پژوهش حاضر پیوندی است میان نقوش هنر پارچه بافی عرضه شده در دوران آل بویه و جوامع اسلامی که نشان از اصول حاکم بر شکل گیری این هنر است. در این راستا ، به این پرسش ها پرداخته شد که نقوش به کاررفته در دوران آل بویه به چه صورت تصویر شده اند؟رنگ بندی و ترکیب این نقوش در دوران آل بویه و جوامع معاصر اسلامی چگونه است؟ روش پژوهش انتخابی ، تفسیری – تحلیلی با رویکردی تاریخی است و با مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و مطالعات میدانی به طور مستقیم جمع آوری شده است. نتایج حاکی از آن است که در دوره آل بویه نقوش پارچه ها در دسته خط ، نقش مایه های انسان ،حیوان و گیاه تقسیم می شوند، استفاده از خط کوفی، نسخ و خطوط روان تر، تزیینات بیشتر در نقوش، تقارن ، توجه به فضای مثبت و منفی، نقوش نمادین و اسلیمی به صورت متنوعی بافته می شده است. پارچه ها دارای کیفیت بالا، استفاده از رنگ های طبیعی ، بافت نرم و لطیف که باعث می شود این نقوش به صورت دستی بسیار آسان بافته شود،رابطه مستقیمی با کاربری آن ها دارد.Analysis of motifs in the art of fabric weaving in Al-Buyeh era and Islamic societies
One of the most famous fabric motifs in Islamic societies is the fabric motifs of the Al-Buyeh era, which are rooted in religious beliefs. The arrival of Islam and cultural and artistic transformations were the foundation of these changes. The art of Al-Boyeh period can be considered as one of the most sublime periods of Islamic-Iranian art. The current research is a link between the motifs of textile art offered during Al-Boyeh era and Islamic societies, which shows the principles governing the formation of this art. In this regard, the following questions were addressed: How were the motifs used in the era of Al-Buyeh depicted?The research method is selective, interpretative-analytical with a historical approach and it is collected directly with library studies, documents and field studies. The results indicate that in the period of Al-Boyeh, fabric motifs are divided into lines, motifs of humans, animals and plants, the use of Kufic script, more smooth lines, more decorations in motifs, symmetry, attention to positive and negative space, symbolic motifs. And slimy is woven in a variety of ways. The fabrics have high quality, use of natural colors, soft and delicate texture that makes these motifs very easy to weave by hand, has a direct relationship with their use.