بررسی رابطه هویت ملی و دینی در بین جامعه زرتشتیان ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

با توجه به دغدغه های موجود درخصوص تنوع فرهنگی و مذهبی در جامعه ی ایران و پیامدهای ناشی از آن، این پژوهش به بررسی رابطه و نسبت گرایش به هویت ملی و دینی در میان جامعه ی زرتشتیان پرداخته است. هویت دینی یکی از مهم ترین ابعاد هویت بوده که نقش تعیین کننده ای در هویت یابی افراد ایفا می کند و تقویت این بعد از هویت می تواند موجبات قوام سایر ابعاد را فراهم آورد و چالش در این حوزه می تواند زمینه ساز بحران در سایر ابعاد هویت به خصوص هویت ملی شود. این ادعا مخصوصاً در جوامعی که دین رکن اساسی آن جامعه را تشکیل می دهد موضوعیت بیشتری دارد. بر این مبنا، این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی بوده که با روش پیمایشی و استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش، زرتشتیان استان های یزد و فارس بوده اند که به صورت نمونه گیری تصادفی، تعداد 384 پرسشنامه پر شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که در میان جامعه زرتشتیان میزان گرایش به هویت دینی رابطه ی معناداری با میزان گرایش به هویت ملی دارد به گونه ای که در میان این جامعه همبستگی هویت دینی با ابعاد فرهنگی تاریخی و سیاسی هویت ملی بالاتر بوده ولی میزان همبستگی ابعاد جغرافیایی اجتماعی علیرغم معناداری در سطح کمتری است.