راهبردهای توسعه

کارآمدی راهبردهای برنامه های، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی کشور در توسعه نواحی روستایی متأثر از عوامل درونی و بیرونی این نواحی است. این تحقیق که با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر کارآمدی راهبردهای برنامه پنجم در توسعه روستاهای شهرستان نظرآباد انجام گرفته، از جنبه روش شناسی کیفی و از نظر هدف توسعه ای-کاربردی است. برای گردآوری اطلاعات و داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شده است. مشارکت کنندگان در پژوهش دو گروه خبرگان ناحیه روستایی و خبرگان دستگاه های اجرایی مرتبط بودند. نمونه گیری مورد استفاده، نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری بود که نهایتاً 25  مصاحبه از خبرگان روستایی و دستگاه های اجرایی انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از رویکرد تئوری زمینه ای استفاده شده است. مبتنی بر یافته های پژوهش، این نتیجه حاصل شده است که اثربخشی راهبردهای برنامه پنجم توسعه مانند ارائه خدمات نوین و تهیه برنامه اولویت بندی خدمات روستایی با توجه به شرایط منطقه ای و محلی؛ ساماندهی و استقرار فعالیت های کارآفرینی و اشتغال زای کوچک و متوسط تولیدی و خدماتی در مناطق روستایی از طریق ارائه مشوق های مالی و اعتباری، بهسازی، نوسازی، بازسازی و ایمن سازی ساختار کالبدی محیط و مسکن روس تایی مبت نی بر الگوی معماری اس لامی ایرانی با م شارکت م ردم، دول ت و نهادهای عمومی و ...  بر توسعه روستایی تحت تأثیر عواملی که ماهیت درونی و بیرونی دارند، قرار گرفته است. نظام تامین و رفاه اجتماع محلی، تقویت زیر ساخت های حیاتی، ظرفیت سازی نهادی- مدیریتی، نظام پایش و ارزشیابی کارآمد، بکارگیری نیروی انسانی متخصص، ارتقاء سرمایه اجتماعی، هماهنگی در ساختار سیاسی و اجتماعی دولت های روی کار آمده از جمله عواملی هستند که نظام سیاستگذاری با تحلیل نقش این عوامل در عرصه های روستایی دیگر می تواند در برنامه های آتی توسعه به نحوی عمل نماید تا اثربخشی راهبردهای اتخاذ شده افزایش یابد.

بنادر به عنوان مراکز توزیع تجارت و شبکه حمل و نقل، نقش مهمی در توسعه اقتصاد ملی دارند. بندر انزلی، با موقعیت راهبردی در شمال ایران، نقطه ای مهم برای دسترسی به بازارهای اوراسیا محسوب می شود. این پژوهش با هدف تدوین راهبردهای کارآفرینانه در توسعه خوشه های بندری برای ارتقاء بندر انزلی به نسل سوم بنادر و ورود به زنجیره ارزش جهانی غلات انجام شده است. برای گردآوری داده ها از دو بخش اسنادی- میدانی استفاده شد. نمونه گیری هدفمند برای انتخاب خبرگان شامل 18 متخصص صنعتی، سازمانی و دانشگاهی انجام شد که در حوزه خوشه های بندری و صادرات صنایع تبدیلی غلات تجربه داشتند. تحلیل کیفی داده ها با روش تحلیل لایه ای علت ها نشان داد که عوامل تأثیرگذار بر نفوذ به زنجیره ارزش جهانی در چهار لایه ی (10 عامل در لایه عینی (لیتانی)، 8 عامل در لایه ساختاری و سیستمی، 5 عامل در لایه باورها و گفتمان و 4 عامل در لایه نمادین و استعاره ای) تقسیم بندی می شوند. بر اساس این یافته ها، راهبردهایی برای گذار از وضعیت فعلی پیشنهاد شد که در 5 محور کلیدی دسته بندی می شوند: مالی-مالیاتی، آموزشی-ترویجی، دیپلماسی-فرهنگی، زیرساختی-فناوری و قانونی-حقوقی. این گستردگی راهبردها نشان می دهد که صرفاً حمایت مالی از بنگاه ها کافی نیست و باید به جنبه های متنوع تری پرداخته شود. رویکرد پیشنهادی می تواند مدیران را در طراحی دورنمای واقعی صادرات، به ویژه در بخش کشاورزی، یاری دهد و از شکل گیری رانت های اقتصادی جلوگیری کند.

مقدمه: با توجه به مشکلات اقتصادی موجود در کشور به دلیل تحریم ظالمانه نظام سلطه و لزوم تقویت بخش تولیدی مبتنی بر ظرفیت های درونی اقتصاد ملی، شناسایی ظرفیت ها و رفع موانع تولید در زمینه های مختلف از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این میان، جامعه عشایری کشور علی رغم پیشینه درخشان در امر تولید و نقش آفرینی آنان در اقتصاد ملی، هم اکنون حضور پررنگی در تولید ملی ندارند. هدف پژوهش: هدف تحقیق حاضر بررسی چالش ها و راهبردهای توسعه پایدار اجتماعات محلی عشایر شمال خراسان  بویژه در شهرستان شیروان می باشد. روش شناسی تحقیق: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی - تحلیلی می باشد. پایایی ابزار تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ برابر با 74/0 بدست آمده است. جامعه آماری تحقیق حاضر سرپرستان خانوار جامعه عشایری شهرستان شیروان می باشند که در مجموع 12500 نفر جمعیت دارند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که تعداد 320 خانوار به عنوان جامعه نمونه با روش نمونه گیری نصادفی ساده، در بین 2000 نفر از عشایر نیمه کوچرو که ساکنان موقتی شش روستا هستند انتخاب شدند. سپس با استفاده از همبستگی اسپیرمن، تحلیل واریانس و  فریدمن، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو مکانی پژوهش عشایر شهرستان شیروان می باشد. یافته ها و بحث: نتایج تحلیل همبستگی نشان می دهد که بین افزایش سطح آگاهی و دانش جامعه عشایری از طریق برنامه های آموزشی مستقیم و رسانه ای با اصلاح نژاد دام و مدیریت تولیدات دامی و گسترش صنایع تبدیلی و همچنین جذب سرمایه گزاران جهت فراوری محصولات لبنی رابطه معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس یکطرفه نیز نشان می دهد که تفاوت معنادار در سطح اطمینان 95 درصد بین گروه های مختلف تحصیلی وجود دارد و به طور کلی جامعه عشایری از سطح تحصیلات بالایی برخوردار نیستند. همچنین چالش های متعددی در زمینه اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی در بین جامعه عشایری وجود دارد که با استفاده  از آزمون فریدمن رتبه بندی شدند و تفاوت معنادار و 99 درصدی را نشان می دهند. نتایج: برای حل چالش های مطرح شده راهبردهای تجهیز و توسعه و ساماندهی ایل راه ها و گذرگاه ها، ارایه خدمات سوخت رسانی به عشایر کوچنده و افزایش سطح پوشش خدمات بیمه ای جامعه عشایری به ترتیب به عنوان سه راهبرد مهم و کلیدی مطرح شده اند.