سازمان دهی داستان

هدف : بررسی ارتباط میان خُلق خوانندگان و کشش های داستان های انتخابی آن ها در کتابخانه های عمومی شهرستان مشهد به منظور شناسایی نقاط دسترسی دقیق تر به منابع داستانی است. روش : این پژوهش از حیث هدف توسعه ای و کاربردی و از حیث شیوه جمع آوری داده ها، پیمایشی است. رویکرد پژوهش نیز کیفی است و از جمع آوری داده های کیفی و تبدیل و کدگذاری به داده های کمی برای تحلیل و نتیجه گیری استفاده شد. جامعه پژوهش ۹۸۰ نفر اعضای بالای ۱۸ سال علاقه مند به آثار داستانی کتابخانه های عمومی شهرستان مشهد هستند که در طول یک سال ماهانه بیش از 4 کتاب داستانی مطالعه کرده اند. این شمار با گزارش گیری و به کارگیری پالایه های موردنیاز در نرم افزار مدیریت کتابخانه های سامان، تعیین شد. حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی مورگان به روش نمونه گیری تصادفی نظام مند 274 نفر تعیین شد. برای جمع آوری اطلاعات از دو پرسش نامه پاناس و پرسش نامه محقق ساخته استفاده شد. روایی پرسش نامه محقق ساخته با کسب نظر 6 نفر از متخصصین حوزه منابع و کتابخانه های عمومی، یک نفر از متخصصان حوزه ادبیات و سه نفر از اساتید حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی تائید و پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 0/83 محاسبه شد. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار اس. پی. اس. اس.، جدول توافقی و آزمون خی 2 بر روی ۴ نوع اصلی خُلق و هر یک از پنج کشش اصلی داستان انجام شد. یافته ها : بین نوع خُلق و انتخاب کشش های پنج گانه داستان ارتباط معنا داری وجود دارد و نوع خُلق بر انتخاب کشش های داستان تأثیرگذار است. در نوع خُلق خشنود کم انرژی و ناخشنود کم انرژی نوع کشش های انتخابی داستان مشابه است و افراد با این دو نوع خُلق علایق مشابهی دارند، اما در نوع خُلق خشنود پرانرژی و ناخشنود پرانرژی اشتراک علایق افراد در کششهای انتخابی تنها در ضرب آهنگ، لحن و جو داستان است. همچنین در هر چهار خُلق، ضرب آهنگ سرعت بالا و لحن شاد انتخاب اکثریت افراد است و در تمامی نوع خُلق ها به جز نوع خُلق خشنود پرانرژی، افراد به شخصیت پردازی قابل تشخیص و شفاف، صحنه پردازی بی مکان و زمان، سبک نویسنده ساده و خوش خوان و طرح داستان ساده بیشتر علاقه مند هستند و به طورکلی بدون در نظر گرفتن نوع خُلق، افراد به داستانی با ضرب آهنگ سرعت بالا، شخصیت پردازی قابل تشخیص و شفاف، لحن داستان شاد، تمایل بیشتری دارند. نتیجه گیری : شناسایی اینکه خوانندگان با خُلق های متفاوت، چه کتاب های داستانی را برای خواندن می پسندند می تواند در فرایند مجموعه سازی منابع کتابخانه ها، رشد و بهبود نظام های بازیابی منابع داستانی در کتابخانه های عمومی و همچنین گسترش دایره خدمات نظام های پیشنهاددهنده منابع داستانی و مشاوره خوانندگان مؤثر واقع شود.