روایات شأن نزول

پس از نزول سوره برائت، پیامبراکرمˆ ابوبکر را مأمور ابلاغ بر مشرکان مکه نمود؛ اما وحی، آن حضرت یا مردی از خودش را ملزم به اجرای حکم کرد. لذا ایشان به مأمورش دستور بازگشت داد و ابلاغ فرمان الهی را به حضرت علی† سپرد. علی رغم اتفاق نظر علمای فریقین در اصل وقوع ماجرا، در جزئیات احادیث اختلافاتی وارد است که به محدودیت حکم به موضوع برائت، ارائه تفسیر نادرست از عبارت «رجلٌ مِنِّی»، تقلیل علت انتخاب علی بن أبی طالب† به تبعیت پیامبرˆ از یک سنّت جاهلی و اصرار بر عدم عزل ابوبکر از امیر الحاج تا پایان مناسک منجر شد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی اختلاف دیدگاه دانشمندان شیعه و سنّی را بررسی نموده و با دقّت در نکات ادبی روایات وارده، توجه به دلایل نفسیّت علی† نسبت به پیامبرˆ، توجه به شأن رسالت پیامبرˆ در برابر قومیّت گرایی و شهادت تاریخ بر ویژگی های امام علی†در ابلاغ این مأموریت، برگی دیگر بر کتاب أفضلیت امیرمؤمنان† افزوده است.