نظریه ی واکنش خواننده

پژوهش پیش رو بر این باور استوار است که مفاهیم نظری مطرح شده توسط ولفگانگ ایزر در نظریه ی "واکنش خواننده" ابزار تحلیلی ارزشمندی جهت بررسی متن قرآن و متون تفسیری از چشم اندازی نو ارائه می دهد. این نظریه ضمن تمرکز بر فرآیند تعامل میان متن و خواننده، بر اهمیت "فضاهای نامتعین " متن در پویایی این تعامل تأکید داشته و چگونگی تکمیل این فضاها را از سوی خواننده در حین فرآیند خواندن، بررسی می نماید. بر این اساس، در این پژوهش با تمرکز بر سوره ی مبارکه ی الرحمن که با برخورداری از یک ساختار متمایز، از پتانسیل بالایی جهت پژوهش بهره مند است، نخست، فضاهای نامتعین بهشت را شناسایی و سپس با در نظر گرفتن خاورشناس آلمانی آنگلیکا نویورت به عنوان یکی از خوانندگان سوره، چگونگی تعامل وی با این فضاها را مورد واکاوی قرار داده ایم. نویورت در پژوهش های قرآنی خود، با در نظر گرفتن هر سوره به عنوان یک واحد ادبی منسجم، درصدد ارائه خوانش تفسیری نوین از سوره است. هدف از این پژوهش، ارائه چشم اندازی بدیع جهت بررسی متن قرآن و تحلیل متون تفسیری است. این پژوهش نشان می دهد نویورت در خوانش خود از این سوره، سعی دارد فضاهای نامتعین موجود را با بهره گیری از اطلاعات متون دینی پیشین و تحلیل های خود از شعر جاهلی، تکمیل نماید.