تصمیمات سرمایه گذاران

فلسفه مکتب اقتصاد نئوکلاسیک بر اصل عقلایی رفتار کردن افراد و همچنین بنگاهها در اقتصاد مبتنی است. در این میان اگر پدیده ای با این اصل ناسازگار باشد از آن به عنوان سوگیری یا تورش یاد می شود. نظریه مالی رفتاری که عموما از آن به عنوان کاربرد روانشناسی در دانش مالی تعبیر می شود، اصل بنیادین اقتصاد نئوکلاسیک را به چالش کشیده و سعی دارد پدیده های روانشناختی انسان در کل بازار و در سطح فردی را شناسایی نماید. هدف این مقاله مرور ابعاد و رویکردها در حوزه دانش مالی رفتاری و شناسایی عوامل انسانی موثر بر شناخت و پیش بینی بازارهای مالی می باشد. نتیجه گیری نهایی از مطالعات و شواهد موجود حاکی از این واقعیت است که نظریه مالی رفتاری نقشی تعیین کننده و بااهمیت در تبیین رفتار و تصمیم گیری سرمایه گذاران در بازار و همچنین آثار آن بر رفتار بازارهای مالی دارد.

امروزه اعتقاد بر این است که افشاء اطلاعات بیشتر در گزارش های حسابرسی، آگاهی های لازم را در اختیاراستفاده کنندگان قرارمی دهد، خطرتصمیم گیری نادرست کاهش می یابد و درنتیجه اتهامات فساد مالی علیه حسابرسان و مدیران مالی را تقلیل می دهد.از دیگر سوی رسوایی ها و بحران های مالی به ویژه در سال های اخیر، پیچیدگی محیط کسب و کار جهانی و افزایش پیچیدگی در استانداردهای گزارشگری مالی منجر به افزایش سطح انتظار استفاده کنندگان از گزارش حسابرسان شده است. از این رو، این مطالعه با استفاده از روش دلفی فازی به بررسی نقش و اهمیت افشاء در گزارش های حسابرسی برتصمیمات سرمایه گذاران حرفه ای و غیرحرفه ای با استفاده از نظرات 30نفر از خبرگان و کارشناسان حوزه مالی و حسابرسی پرداخته است. نتایج حاصل از مرحله اول و دوم تکنیک دلفی فازی نشان داده است که سطح افشاء و بعد اطمینان بخشی حسابرس دارای تأثیر بالقوه ای بر تصمیمات سرمایه گذاران بوده و باعث ایجاد تمایز میان تصمیمات اخذ شده توسط سرمایه گذاران حرفه ای و غیرحرفه ای می شود.

یکی از مهم ترین عوامل در انتخاب سهام مستعد رشد در بورس اوراق بهادار، تصمیم گیری صحیح سرمایه گذاران می باشد. هدف این مقاله مرور ابعاد و رویکردهای موثر بر تصمیم گیری سرمایه گذاران در اقدام به خرید و فروش سهام در بازار سرمایه و بررسی خطاهای ادراکی رایج بین سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار می باشد. از آنجایی که شخصیت انسان نقش مهمی در تعیین رفتار و عملکردش دارد و نظریه مالی رفتاری که عموماً از آن به عنوان کاربرد روانشناسی در دانش مالی تعبیر می شود سعی دارد پدیده های روانشناختی انسان در کل بازار و در سطح فردی را شناسایی نماید. نتیجه گیری نهایی حاکی از این واقعیت است که مالی رفتاری و خطاهای ادراکی نقشی تعیین کننده بر رفتار و تصمیم های سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار و در کل در بازارهای مالی دارد.

در بازار سرمایه، تصمیمات سرمایه گذاری متأثر از عوامل متعدد و متفاوتی است که هر کدام، سهم به خصوصی در تبیین تصمیم گیری های سرمایه گذاران دارند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر عوامل بنیادی (در هر دو سطح کلان و بازار)، تکنیکال و رفتاری بر تصمیمات معاملاتی سرمایه گذاران در بورس تهران براساس داده های ماهانه، طی دوره 1398 لغایت 1402 است. برای این منظور از روش شناسی مربوط به مدل تصحیح خطای برداری استفاده شده است. نتایج آزمون هم انباشتگی نشان داد که در بلندمدت، اثر عامل رفتاری (شاخص ترس و طمع) و بنیادی بازار (نسبت P/E) بر تصمیمات سرمایه گذاران منفی، اثر عامل بنیادی کلان (نرخ ارز) مثبت و اثر عامل تکنیکال (شاخص RSI) غیرمعنادار بوده است. به علاوه، تحلیل تابع ضربه واکنش تصمیمات سرمایه گذاران نشان داد که شوک های متغیرهای رفتاری، بنیادی و تکنیکال در کوتاه مدت تأثیر قوی بر تصمیمات سرمایه گذاران داشته است. در این میان، تأثیر تکانه عامل بنیادی بازار به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از سایر متغیرها بوده است. آزمون تجزیه واریانس نیز حاکی از آن است که در دوره های اولیه (کوتاه مدت)، عامل رفتاری نسبت به سایر عوامل تأثیر بیشتری بر نوسانات تصمیمات سرمایه گذاران دارد، اما هر چه که جلوتر می رویم (بلندمدت) اثرگذاری عامل بنیادی بازار پررنگ تر می شود. به علاوه، عامل تکنیکال چه در کوتاه مدت و چه در بلندمدت کمترین نقش را در توضیح دهی نوسانات تصمیمات سرمایه گذاران داشته است.