ترجمه همزمان

امروزه به دلیل گسترش روابط میان کشورها، اهمیت منطقه خاورمیانه در عرصه بین الملل، هم مرز بودن کشور ایران با برخی از کشورهای عربی و نیز ایجاد روابط و گفت وگوهای دوستانه با آن ها، ترجمه همزمان از عربی به فارسی و بر عکس دارای اهمیت ویژه ای است. بر همین اساس، مترجم همزمان عربی باید علاوه بر تسلط در زمینه های مختلف سیاسی، اقتصادی، نظامی و... در حوزه ترجمه همزمان نیز از مهارت تخصصی کافی برخوردار باشد؛ زیرا اشتباهات سهوی یا عمدی در حین ترجمه همزمان، ممکن است موجبات اختلاف میان دولت ها و حتی ملت های طرفین را فراهم آورد. در همین راستا، این جستار بر آن است تا با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی به بررسی چالش های ترجمه همزمان عربی به فارسی متون سیاسی بپردازد. به منظور تحقق این هدف، ترجمه همزمان سخنرانی عربی سیدحسن نصرالله از لحاظ چالش های ترجمه همزمان مورد کنکاش قرار گرفت. برخی از یافته ها نشان داد که بیشترین چالش های ترجمه همزمان مربوط به چالش های زبانی (نحوی، معنایی و آوایی) است که از جمله آن ها می توان به «معادل یابی کلمات»، «کاهش واژگان و جملات زبان مبدأ»، «افزایش واژگان و جملات زبان مبدأ»، «وام گیری واژگانی و نحوی از زبان مبدأ» و «عدم آشنایی با لهجه های عربی» اشاره کرد. در بخش چالش های فرازبانی نیز مواردی همچون «سرعت کلام گوینده» و «عدم درک شنیداری صحیح» را می توان به عنوان چالش های این بخش مطرح کرد.

تصریح پدیده و راهبردی عام در گستره غنی سازی معنایی و منظورشناختی در کاربرد زبان با نقش میانجی و ابهام زدایی در حوزه های بین فرهنگی ترجمه و یادگیری زبان است. لازمه این امر، تغییرات مختلف با رویکردی مخاطب محور برای افزایش خوانش پذیری متن مقصد، ابراز وفاداری به هدف گوینده/نویسنده، و فهم بهتر مخاطب از ترجمه است. تصریح پدیده، مشتمل بر اظهار اطلاعات تلویحی متن مبدأ در متن مقصد، آشکارکردن و بازتاب موارد حذف شده متن اصلی در ترجمه، و نشان دادن شفاف تر و واضح تر روابط انسجامی در متن مقصد است. مترجم شفاهی همزمان در آن واحد دارای نقش های دوگانه مخاطب/گوینده بوده و درگیر فرایندهای رمزگشایی و رمزگذاری اطلاعات در این فرایند است. هدف این مقاله بررسی رویکردهای آفرینش گفتمان مترجم شفاهی همزمان ایرانی از طریق تجزیه و تحلیل راهبردهای ترجمه گفتمان نماها در فرایند ترجمه شفاهی همزمان برای کشف ابعاد تصریح در حوزه مدیریت گفتمان است. پیکره پژوهش، شامل حدود 35000 واژه برگرفته از سه سخنرانی به زبان فارسی و ترجمه شفاهی همزمان آن ها به زبان انگلیسی است. برای اثبات اعتبار و پایایی علمی-پژوهشی این مطالعه از یک فهرست و الگوی گفتمان نما در حوزه گفتمان شناسی و دو ارزیاب بهره گرفته شد. مطالعه کنش های رفتاری مترجم شفاهی همزمان نشان داد که به میزان حدود ۸۰ درصد این مترجم شفاهی همزمان ایرانی از راهبرد گفتمانی تصریح بهره گرفته بودند. همچنین، تحلیل رفتارها و راهبردهای منظورشناختی این مترجم در چارچوب تصریح منجر به کشف یک الگوی مثلثی با رویکردها و راهبردهایی در ترجمه گفتمان نماها گردید که مشتمل اند بر افزایش، تغییر، و حذف گفتمان نماها. کاربردهای مختلف آموزشی، پژوهشی، و علمی نیز تجزیه و تحلیل شد.