مطالب مرتبط با کلیدواژه

توسعه اقتصادی


۲۸۱.

بررسی رابطه بین توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی

کلیدواژه‌ها: بازار سرمایه توسعه اقتصادی رشد اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۳۱۱
بازار سرمایه متاثر از عوامل گوناگونی می باشد. این عوامل به دو دسته عوامل درونی و عوامل بیرونی طبقه بندی می شوند. ازجمله عوامل درونی، سوددهی و سیاستهای تقسیم سود شرکت، میزان ریسک شرکت، عملکرد مدیران و... می باشد. عوامل بیرونی خارج از کنترل شرکت بوده و از جمله مهمترین عوامل بیرونی متغیرهای اقتصادی می باشند که بر رکود و رونق بورس اوراق بهادار تاثیر می گذارند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین توسعه بازار سرمایه و رشد اقتصادی ایران می باشد. داده های مورد نیاز به صورت فصلی طی دوره زمانی 1382 تا 1391 مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. در پژوهش حاضر از آزمون های ریشه واحد دیکی- فولر برای بررسی پایایی متغیرها از آزمونهای هم انباشتگی جوهانسن –جوسیلیوس و آزمون علیت گرنجری نیز استفاده شده است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که با توجه به عدم توسعه یافتگی بورس تهران، اثر توسعه بازار سرمایه بر رشد اقتصادی بسیار کم است و همچنین با توجه به آزمونهای انجام شده اثر رشد اقتصادی بر توسعه بازار سرمایه نیز کم و ناچیز است.
۲۸۲.

افول و زوال مدل ترکیه در خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مدل ترکیه خاورمیانه توسعه اقتصادی دموکراسی جهان اسلام

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۲۵۰
نظر به موقعیت ترکیه در منطقه خاورمیانه و تأثیرگذاری این کشور در تحولات منطقه، این کشور از زمان روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه می کوشد جایگاهی مهم تر از قبل برای خود ترسیم نماید. ترکیه با درنظر داشتن اینکه وارث آخرین امپراتوری اسلامی است، کوشیده است دوران صیانت خود در جهان اسلام را احیا نماید. در این راستا، در سال های اخیر الگوی ترکیه را با دو پس سیاسی و اقتصادی به جهان اسلام و به ویژه در خاورمیانه معرفی کرده است. دموکراسی، توسعه اقتصادی، ثبات سیاسی و ایجاد یک نقش مرجعیت سیاسی در اختلافات منطقه ای از جمله شاخص های الگوی ترکیه است که علی رغم کسب توفیق در مراحل ابتدایی، در ادامه با ناکامی های پی درپی مواجه شده است. مسائل داخلی که ترکیه با آن دست به گریبان است، در کنار مسائل منطقه ای و بین المللی در حوزه های سیاسی و اقتصادی باعث شده است مدل مورد نظر ترکیه مانند گذشته جذابیت نداشته باشد و در عمل با شکست مواجه گردد.
۲۸۳.

حضور چین در خلیج فارس؛ پیامدهای سیاسی و استراتژیک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: جمهوری خلق چین خلیج فارس توسعه اقتصادی نفت و گاز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۹ تعداد دانلود : ۲۴۴
در شرایطی که جمهوری خلق چین، رویکرد توسعه اقتصادی، صنعتی و تجارت خارجی را دنبال می کند، نیاز این کشور به منابع انرژی فسیلی مانند نفت و گاز افزایش یافته و چنین رویه ای افزایش واردات این محصولات را از نقاط مختلف دنیا؛ به ویژه خلیج فارس در پی خواهد داشت. محرک اصلی چین در فعال تر شدن در خلیج فارس، نیاز به انرژی و به موازات آن کم رنگ تر شدن نقش ایدئولوژی در سیاست خارجی از دهه هشتاد است. پرسش محوری این مطالعه، به چگونگی سیاست چین در خلیج فارس می پردازد و در همین راستا، روند حضور این قدرت فرامنطقه ای در این حوزه استراتژیک انرژی بررسی می شود. آیا جمهوری خلق چین برای پرهیز از اختلال در جریان آزاد نفت در خلیج فارس، بدون ایفای نقشی مؤثر با دنیای غرب همسو خواهد شد و یا به عنوان بازیگری مؤثر و در رقابت با ایالات متحده آمریکا در معادلات منطقه ای ایفای نقش می کند؟ فرضیه پژوهش بر این نکته تأکید دارد که به موازت افزایش نیاز به انرژی های فسیلی، چین حضور گسترده تری در خلیج فارس در قالب مراودات اقتصادی، بازرگانی و به صورت واردات نفت، صادرات کالا و خدمات به کشورهای منطقه خواهد داشت. به نظر می رسد چین درصدد ایجاد فضای امنیتی و مقابله با نفوذ امریکا در این منطقه نیست و در سایه همکاری با غرب، وجود ثبات در منطقه را اولویت خود می داند. چین در سایه سیاست کلان موازنه نرم با آمریکا، رویکرد تعامل با آمریکا را در حوزه خلیج فارس دنبال می کند و در همین راستا، با برقراری روابط اقتصادی با بازیگران اصلی منطقه ای و ایجاد حس وابستگی در آنها به روابط با چین، می کوشد جایگاه خود را در منطقه به عنوان یک بازیگر ضروری تثبیت کند. در این مطالعه، از روش توصیفی-تحلیلی بهره گرفته شده است ودر ارائه داده ها سعی شده تکیه بر اسناد باشد.
۲۸۴.

الگوی مدیریت توسعه بر مبنای ارزش های اسلامی: سیری دردیدگاه های امام خمینی(ره)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ارزش های اسلامی توسعه اقتصادی توسعه سیاسی توسعه فرهنگی توسعه مدیریت دیدگاه امام خمینی(ره) مدیریت توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲ تعداد دانلود : ۱۶۹
از آنجا که هر جامعه ای برای توسعه مادی و معنوی خود نیازمند الگویی منحصر به فرد مبتنی بر ارزش های حاکم بر جامعه است و امام خمینی(ره) به عنوان پایه گذار نظام مقدس اسلامی ، اولین تجربه عملی مدیریت توسعه مبتنی بر ارزش های اسلامی را به منصه ظهور رسانید؛ پژوهشی در خصوص مدیریت توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) با استفاده از مجموعه 22 جلدی صحیفه امام (ره)انجام شده که مقاله حاضر برگرفته از نتایج علمی-کاربردی آن است. در این مقاله ابتدا بیان مسئله، اهمیت و ضرورت موضوع، اهداف، روش پژوهش ، قلمرو پژوهش و کلیات پژوهش تشریح گردیده ، سپس مروری کلی بر ادبیات علمی مدیریت توسعه شده و در بخش اصلی مقاله، یافته های پژوهشی در قالب مدل علمی-کاربردی طراحی و به تفصیل مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. ابتدا مفهوم توسعه، ارتباط دین و توسعه، مفروضات توسعه، نقش های مدیریت دولتی در توسعه، ابعاد توسعه مدیریت، برنامه ریزی توسعه و تقدم و تأخر کارکردهای توسعه از دیدگاه امام خمینی(ره) تبیین و تشریح گردیده و سپس مدیریت توسعه فرهنگی، اقتصادی و سیاسی از دیدگاه امام (ره) به تفکیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۲۸۵.

جایگاه خط مشی گردشگری سلامت در توسعه اقتصادی و اجتماعی مبتنی بر راهبردهای اقتصاد مقاومتی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اقتصاد مقاومتی توسعه اقتصادی توسعه اجتماعی خط مشی گذاری گردشگری سلامت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۸ تعداد دانلود : ۱۸۰
گردشگری سلامت به عنوان یکی از بخش های رو به رشد و شایان توجه حوزه گردشگری، با عطف نظر به شاخص های مهمی از جمله اشتغال، کارآفرینی، رشد اقتصادی، بهبود فضای کسب وکار، کاهش وابستگی بودجه دولت به نفت و جذب سرمایه های داخلی و خارجی، می تواند از زیربناهای مهم تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور باشد. هدف پژوهش، پاسخ به این پرسش است که بر اساس راهبردهای اقتصاد مقاومتی، خط مشی گردشگری سلامت در توسعه اقتصادی و اجتماعی چه جایگاهی دارد؟ در چارچوب پاسخ به این سؤال، از تلفیق روش های کیفی تحلیل مضمون و الگوسازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. روش تحلیل مضمون از طریق کدگذاری مصاحبه ها و اسناد مکتوب به شکل گیری 10 مضمون فراگیر مشترک (عدالت اجتماعی، گفتمان سازی، الگوی بومی، درون زایی، خط مشی گذاری کلان، تثبیت سهم بازار، محوریت کارآفرینی، دانش محوری، برون نگری، مردم محوری) منجر شد. در نهایت این مضامین پس از طی مراحل مد نظر در الگوسازی ساختاری تفسیری و برقراری ارتباطات زوجی در چهار سطح از وابسته ترین و در عین حال مهم ترین مضامین تا مستقل ترین مضامین، سطح بندی شدند.
۲۸۶.

مروری بر پژوهش های نقش سرمایه انسانی در توسعه اقتصادی

کلیدواژه‌ها: سرمایه انسانی توسعه اقتصادی کشورهای درحال توسعه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۲۰۷
در این مطالعه، به بررسی پژوهش های مربوط به نقش سرمایه و منابع انسانی بر توسعه اقتصادی به روش مروری پرداخته ایم. پس از بررسی مقاله ها و ارزیابی آن ها، مشخص گردید که سرمایه انسانی جایگاه ویژه ای را به عنوان عامل مهمی در رشد و توسعه ی اقتصادی دارا می باشد . ت وسعه ی پایدار، انسان محور است؛ پس دانش و دانایی ملی رکن اصلی توسعه است و برای رسیدن به توسعه ی پایدار باید انسان را محور توسعه تلقی کرد و بیشترین سرمایه گذاری روی منابع انسانی صورت بگیرد
۲۸۷.

بررسی اثر توسعه اقتصادی بر دموکراسی در چارچوب نظریه نوسازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دموکراسی توسعه اقتصادی نظریه نوسازی گشتاورهای تعمیم یافته تجزیه مؤلفه های اصلی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۲ تعداد دانلود : ۲۸۵
بررسی نحوه اثرگذاری توسعه اقتصادی بر دموکراسی، یکی از موضوعات مناقشه آمیز در مباحث مربوط به توسعه است. این موضوع برای کشورهایی نظیر ایران که در مراحل اولیه توسعه اقتصادی خود قرار دارند، می تواند بیشتر حائز اهمیت باشد. پژوهش حاضر با به کارگیری روش تجزیه مؤلفه های اصلی و تدوین یک شاخص کمّی برای توسعه اقتصادی، تلاش می کند تا نظریه نوسازی را از زاویه جدیدی در کشورهای اوپک طی سال های 2000 تا 2018 مورد بررسی قرار دهد. برای این منظور، از متغیرهای درآمد سرانه، نرخ شهرنشینی، دسترسی به آموزش، و صنعتی شدن استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد الگو با روش گشتاورهای تعمیم یافته نشان دهنده آن است که متغیرهای فوق الذکر به صورت منفرد اثر معنی داری بر دموکراسی ندارند. اما درصورتی که توسعه اقتصادی با استفاده از یک شاخص ترکیبی وارد الگو شود، اثر مثبت و معنی دار توسعه اقتصادی بر دموکراسی نمود پیدا می کند.
۲۸۸.

چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مشاوره مدیریت تحقیق کیفی تحلیل تم توسعه مشاوره مدیریت توسعه اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۹ تعداد دانلود : ۲۷۸
امروزه خدمات مشاوره مدیریت از اهمیت زیادی در ساختار اقتصادی کشورهای توسعه یافته برخوردار شده اند. در کسب وکارهای موفق، مشاوران خبره و متخصصی دست اندرکار هستند تا در تصمیم گیری های بهتر به مدیران یاری رسانند. این در حالی است که مشاوره مدیریت در ایران هنوز آنچنان که باید رشد نیافته و برای ایفای نقش مؤثر در ساختار اقتصادی کشور با چالش های عدیده ای مواجه است. هدف پژوهش حاضر اکتشاف چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران است. پژوهش به روش کیفی تحلیل تم و با استفاده از ابزار مصاحبه انجام پذیرفت. مصاحبه شوندگان بیست نفر از مشاوران مدیریت خبره در ایران بودند. نتایج تحقیق نشان داد که چالش های توسعه مشاوره مدیریت در ایران در قالب سه تم چالش های عرضه مشاوره مدیریت، چالش های تقاضای مشاوره مدیریت و چالش های زمین ه ای قابل طبقه بندی است. یافته های تحقیق می تواند برای سیاستگذاران، مشاوران مدیریت و خریداران خدمات مشاوره قابل استفاده باشد تا از طریق نقش آفرینی مؤثر تر در توسعه مشاوره مدیریت، حرکت کشور در مسیر رشد و توسعه اقتصادی را سرعت بخشند.
۲۸۹.

تحلیل قابلیت ها و فرصت های اقتصادی مؤثر بر استراتژی توسعه شهر اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرصت های سرمایه گذاری توسعه اقتصادی استراتژی شهر اردبیل SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴ تعداد دانلود : ۳۳۲
راهبرد توسعه شهری، فرایندی کوتاه و بلندمدت همه جانبه در راستای توسعه شهری می باشد و برنامه های اجرایی شهر را متناسب با نقاط عوامل درونی و بیرونی نشان می دهد. پژوهش حاضر به منظور تحلیل قابلیت ها و فرصت های سرمایه گذاری مؤثر بر استراتژی توسعه شهری شهر اردبیل صورت گرفته و از مدل SWOT برای شناسایی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها، تهدیدها و ارائه مهمترین راهبردهای توسعه شهری شهر اردبیل استفاده شده و عوامل اصلی و تأثیرگذار بر توسعه شهری با استفاده از پرسشنامه و انجام مصاحبه با مسئولین و مدیران شهری به تعداد چهل نفر در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از بین فرصت ها، شاخص سرشاخه های رودخانه بالخلی چای که از مرکز شهر می گذرد به دلیل موقعیت مناسب خود دارای بیشترین ضریب نهایی (۷۷۴/۰) می باشد و در بین تهدیدها، شاخص ورود بیش از حد وسایل نقلیه به شبکه حمل و نقل شهری با ضریب نهایی ۵۳۴/۰ به عنوان مهمترین تهدید قلمداد می شود. همچنین در بین نقاط قوت وجود شبکه حمل و نقل عمومی مانند اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی با ضریب نهایی ۶۶۸/۰ مهمترین نقاط قوت جهت توسعه شهری می باشد و در نهایت در بین نقاط ضعف شاخص فروش تراکم، منبع درآمد اصلی شهرداری به عنوان مهمترین نقطه ضعف توسعه شهر با ضریب نهایی ۵۸۸/۰ می باشد. پس از ارزیابی عامل ها در مدل SWOT، استراتژی توسعه SO استراتژی حداکثر حداکثر یا استراتژی توسعه ای مناسبترین استراتژی توسعه شهری اردبیل می باشد.
۲۹۰.

تغییرات نهادی و توسعه ناحیه ای (مورد مطالعه: ناحیه کوهستانی شهرستان رودبار)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تغییرات نهادی توسعه اقتصادی رئالیسم انتقادی ناحیه کوهستانی رودبار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۲۳۳
هدف مقاله حاضر تجزیه و تحلیل نقش تغییر نهادی در توسعه اقتصادی است. در این تحقیق، نخست به این پرسش پاسخ داده شده است که در طول 40 سال اخیر، نهادها در کشور چه تغییراتی پذیرفته اند، آنگاه با مطالعه ناحیه کوهستانی رودبار، نقش تغییرات نهادی مزبور، بر توسعه اقتصادی ناحیه تجزیه و تحلیل شده است. معرفت شناسی حاکم بر تحقیق رئالیسم انتقادی است، به این مفهوم که جهانی مستقل از ذهن وجود دارد، اما فهم و تجربه از جهان بیرون به طور کامل با آن مطابقت ندارد. داده های مورد نیاز تحقیق، به دو روش اسنادی و مطالعه محلی جمع آوری شده است. جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که براین اساس، تعداد 379 خانوار به عنوان نمونه انتخاب شدند. مطالعه نشان داد که در آغاز و دهه اول انقلاب در جامعه، نهادهای غیررسمی و باورهای اجتماعی مبتنی بر دیدگاه های اومانیستی و تقویت باورهای حمایت از منافع ملی و اجتماعی برتری پیدا کرد. بعد از انقلاب، به تبعیت از سیاست تقلیدی تعدیل اقتصادی، زمینه ای برای گسترش نهادهای فراگیر اقتصادی و سیاسی ایجاد نشد. بنابراین، نهادهای حامی منافع فردی، سوداگری و ثروت اندوزی اوج گرفت که نتیجه آن به صورت حذف و تضعیف فعالیت های مولد و گسترش سوداگری و بنگاه های خریدوفروش املاک خودنمایی کرده است. از این رو، رابطه بین نهادها و توسعه اقتصادی رابطه ای دوسویه است و تا تحولات اقتصادی مثبتی در جامعه اتفاق نیفتد، نمی توان انتظار داشت که نهادهای موجود به نهادهای فراگیر و توسعه گرا تغییر یابد.
۲۹۱.

چائبول ها و توسعه اقتصادی در کره جنوبی (مورد مطالعه: دهه 1960 الی 1990)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی دولت توسعه گرا چائبول کره جنوبی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۰ تعداد دانلود : ۳۸۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی روند توسعه اقتصادی کره جنوبی در دهه 1990-1960 درصدد پرداختن به نقش مؤسسات بزرگ خصوصی (چائبول) در توسعه اقتصادی این کشور است. روش پژوهش در این مقاله، کیفی- تحلیلی است و برای گردآوری داده ها از روش بررسی اسناد و مدارک، منابع ثانویه و تحلیل متون علمی تولید شده استفاده شده است. این پژوهش تلاش می کند در چارچوب مدل دولت توسعه گرا لفت ویچ به بررسی علل توسعه اقتصادی کره جنوبی بپردازد. یافته ها حاکی از آن است که پیشرفت اقتصادی کره جنوبی حاصل قدرت یافتن نخبگان توسعه گرا، استقلال نسبی دولت، وجود بوروکراسی قدرتمند، ضعف جامعه مدنی، تحکیم اقتدار دولت پیش از افزایش اهمیت سرمایه داران و شرایط مساعد بین المللی بود که این امر با حمایت همه جانبه دولت از چائبول محقق شد، اما در نهایت به دلیل عدم نظارت و کنترل دولت بر این مؤسسات، اقتصاد کره جنوبی با بحران مواجه شد و دولت مجبور به ایجاد اصلاحات ساختاری و اقتصادی گردید. تجربه دولت توسعه خواه کره جنوبی در بکارگیری چائبول ها در رونق بخشی به حوزه اقتصاد در این کشور راهنمای عمل خوبی برای دولت جمهوری اسلامی ایران در بخش اقتصاد تعاونی خواهد بود.
۲۹۲.

جایگاه اقتصادی ایران در خاورمیانه از منظر آینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی با تأکید بر افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: سندچشم انداز توسعه اقتصادی سیاست خارجی شاخص های اقتصادی اقتصاد سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۵ تعداد دانلود : ۲۱۴
یکی از ملزومات توسعه، اقتصاد است. شاخص های توسعه اقتصادی مشخص می کنند که کشورها در چه جایگاهی قرار دارند. اما آنچه که نقش تأثیرگذاری در توسعه اقتصادی کشورها دارد جهت گیری های سیاست خارجی دولت ها و اهدافی است که دولت ها در سیاست خارجی دنبال می کنند. مقاله حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که آینده سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه تأثیری بر وضعیت اقتصادی کشور در ناحیه خاورمیانه با توجه به سند چشم انداز دارد؟ در پاسخ می توان فرض کرد آینده سیاست خارجی ج.ا.ا. تأثیر مستقیمی بر جایگاه اقتصادی کشور در ناحیه دارد. به همین منظور سه شاخص کلان اقتصادی مانند رُشد اقتصادی، نرخ تورم و میزان جذب سرمایه گذاری خارجی مورد بررسی قرار گرفت؛ یافته های پژوهش نشان می دهد وضعیت اقتصادی ایران با توجه به سه شاخص مهم ذکرشده در مقایسه با سایر کشورهای خاورمیانه در طی سال های گذشته بهبودی نداشته و در چهار سال باقی مانده تا اجرای کامل این سند فاصله زیادی با اهداف پیش بینی شده در ناحیه دارد. این پژوهش باهدف شناسایی جایگاه اقتصادی ایران در خاورمیانه بر آن است تا با بهره گیری از روش مقایسه ای – تحلیلی و از رهگذر مقایسه تطبیقی به برنامه های توسعه اقتصادی ایران با توجه به سند چشم انداز 1404 نسبت به دیگر کشورهای خاورمیانه در سه شاخص ذکرشده بپردازد.
۲۹۳.

ظرفیت شرکت های فراملی در بهبود اقتصاد و روابط بین المللی کشورها مطابق اصول حقوق بشری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: شرکت های فراملی توسعه اقتصادی حقوق بشر جهانی شدن سرمایه گذاری خارجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۶ تعداد دانلود : ۲۵۷
این مقاله به نقش شرکت های فراملی در توسعه اقتصادی و بهبود روابط بین المللی کشورها بر اساس حقوق بشر می پردازد. امروزه،افزایش نقش شرکت های فراملی و قدرت اقتصادی آنها باعث شده است که این شرکت ها فعالیت های خود را در سراسر جهان گسترش دهند و به یکی از مهم ترین نگرانی ها در سطح ملی و بین المللی تبدیل شوند. در سال های اخیر، جهان شاهد نوع جدید و روبه رشد سرمایه گذاری مستقیم خارجی ناشی از کشورهای درحال توسعه بوده است. با ورود به عرصه بین الملل، فعالیت شرکت های فراملی لزوماً به توسعه در جهان، به ویژه کشورهای درحال توسعه منجر نمی شود اما روابط آنها با کشورهای پیشرفته و تاثیر تعامل آنها با شرکت های فراملی، زمینه را برای روند توسعه در چنین کشورهایی فراهم می سازد. با توجه به این ویژگی ها و ضمن تبیین این مفاهیم، این سوال اساسی مطرح می شود که تأثیر فعالیت شرکت های فراملی در جهت بهبود روابط بین الملل و توسعه اقتصادی کشورها چیست و چه چالش هایی پیش رو دارد؟ در این مقاله، با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، نقش شرکت های فراملی در پیشبرد توسعه اقتصادی و حقوقی در روابط دوجانبه و چندجانبه بین کشورها و تأثیرات آن در کشورهای درحال توسعه با توجه به استانداردهای بین المللی حقوق بشر بررسی می شود. هدف این مقاله درک موقعیت بنیادی شرکت های فراملی در سطح ملی و بین المللی و بررسی تأثیرات آنها است. به نظر می رسد کشورهای درحال توسعه برای دستیابی به جدیدترین فناوری ها و بهبود وضعیت اقتصادی، نیاز به تعامل با شرکت های فراملی دارند.
۲۹۴.

فرایند بومی سازی شاخص های تعاملات بین المللی در توسعه اقتصادی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: بومی سازی تعاملات بین المللی توسعه اقتصادی سیاست گذاری معیار شاخص گزینی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۲ تعداد دانلود : ۲۸۹
اگرچه توسعه ْ ابعاد گسترد ه اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، انسانی ، و اکولوژیکی را دربر می گیرد ، توسعه اقتصادی با اثرگذاری و اثرپذیری بر / از سایر ابعاد توسعه به جایگاه ویژه ای در سیاست گذاری ارتقا یافته و با توجه به تحولات و پویایی های نظام بین الملل در عصر ف نا وری های نوین اطلاعاتی و ارتباطی و به ویژه جهانی شدن باور به نقش تعاملات بین المللی در تحقق اهداف توسعه اقتصادی تقویت شده است. ازاین روی، بررسی بومی سازی شاخص های تعاملات بین المللی در توسعه اقتصادی می تواند نقش م ؤ ثری در تحقق اهداف توسعه اقتصادی کشور ایفا کند. بدین ترتیب، س ؤ ال اصلی این مقاله از دو بخش تشکیل شده است : کدام شاخص ها تبیین کنند ه توسعه اقتصادی و تعاملات بین المللی در کشورهاست و فرایند تأثیرگذاری شاخص های تعاملات بین المللی بر توسعه اقتصادی چگونه است؟ برای پاسخ دهی علمی به پرسش راهبردی این مقاله ابتدا جمع آوری داده های ثانویه و تعیین عناصر توسعه اقتصادی و تعاملات بین المللی، به عنوان متغیر وابسته و مستقل، از طریق مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، واکاوی تجربیات سایر کشورها و تنظیم جداول فراوانی شاخص ها انجام شد و در مرحله بعد برای آزمون راستی و پایایی داده ها داده های اولیه (توزیع پرسش نامه میان نخبگان و صاحب نظران جامعه نمونه) جمع آوری شد. برای تجزیه وتحلیل یافته های مرتبط با پرسش نامه ها و آزمون اثرگذاری تعاملات بین المللی بر توسعه اقتصادی، از شیوه تحلیل محتوای کمی و کیفی و تحلیل مسیر استفاده شد. بنا بر یافته های این پژوهش، متغیر توسعه اقتصادی با متغیر تعاملات بین المللی رابطه مستقیم برقرار می کند و نحوه بومی سازی و مدیریت تعاملات با بازیگران نظام بین الملل می تواند نتایج ثمربخشی در توسعه اقتصادی کشور به همراه داشته باشد.
۲۹۵.

برنامه ریزی منطقه ای و تعادل اقتصادی در پرتو نظم عمومی قراردادها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی منطقه ای تعادل اقتصادی توسعه اقتصادی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۶ تعداد دانلود : ۳۰۴
برنامه ریزی منطقه ای طیف گسترده ای از موضوعات را دربر می گیرد. توسعه اقتصادی و ساختار سیاسی دارای رابطه تنگاتنگ و متقابل می باشند. یکی از موانع اصلی و مهم در روند توسعه ملی، برهم خوردن تعادل و توازن منطقه ای به شمار می رود. از این رو اولین گام در برنامه ریزی منطقه ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر از نظر توسعه و علت نابرابری ها است. درواقع موضوع برنامه ریزی منطقه ای تحت تأثیر مقتضیات حقوقی، سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور، مرتباً دچار تحول و تغییر شده و در این میان گاه به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری در مناطق توسعه نیافته، گاه به عنوان ابزاری برای تمرکز سرمایه گذاری در مناطق مستعد، زمانی برای منطقه ای کردن برنامه های بخشی، و زمانی هم به صورت برنامه ریزی جامع منطقه ای و مانند این ها مورد استفاده می باشند. ساختار تمرکز گرایی روزافزون و رویکرد بخشی در برنامه ریزی ها، ابهام در جایگاه حقوقی و قانونی و ضمانت اجرایی برنامه ریزی منطقه ای، عدم اعتقاد به برنامه ریزی و فقدان فرهنگ برنامه ریزی در سطوح مختلف مدیریت اقتصادی کشور، نبود بسترهای لازم و مطلوب به منظور جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و نظایر این ها از جمله موانع اساسی در راه تکامل برنامه ریزی منطقه ای در ایران و عدم تعادل اقتصادی می باشد.
۲۹۶.

بررسی اثرات انسجام اجتماعی بر بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی، مطالعه موردی: شهرستان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی توسعه اجتماعی انسجام اجتماعی سرمایه اجتماعی شهرستان اردبیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۴ تعداد دانلود : ۱۸۲
هدف این مقاله بررسی اثرات انسجام اجتماعی بر بهبود شاخص های اقتصادی مناطق روستایی شهرستان اردبیل می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و به روش تحلیلی-تبیینی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات از طریق پرسش نامه به روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان اردبیل که جامعه آماری تحقیق را شامل می شود مراجعه شد. که در این بین تعداد کل روستاییان بالای 15 سال شهرستان اردبیل(123264) نفر برآورد گردید. علاوه بر این جهت تعیین حجم نمونه روستاییان ساکن در مناطق روستایی شهرستان اردبیل از فرمول کوچران استفاد شد و در نهایت حجم نمونه تعداد روستاییان (383) نفر تعیین گردید. روایی صوری پرسش نامه با کسب نظرات صاحب نظران در دانشگاه و کارشناسان اجرایی مربوطه به دست آمد. هم چنین پس از انجام یک مطالعه راهنما و آزمون پایایی پرسش نامه ضریب کرونباخ آلفا، 83/0 بدست آمد. در نهایت نتیجه حاصل از آزمون هم بستگی پیرسون نشان داد که بین متغیرهای تعلق اجتماعی، انتظام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، تعامل اجتماعی، گرایش روستاییان نسبت به یکدیگر، گرایش به ارزش های جمعی و اعتماد اجتماعی - نهادی با بهبود شاخص های اقتصادی در مناطق روستایی شهرستان اردبیل رابطه معنی داری وجود دارد. در انتها با توجه به تحلیل نتایج، پیشنهاداتی کاربردی نیز ارائه شد.
۲۹۷.

نقش متغیرها و توانمندی های جغرافیایی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی ایران با تاکید بر منطقه دریای خزر و خلیج فارس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: متغیرها جغرافیایی توسعه اقتصادی اقتدار منطقه ای دریای خزر خلیج فارس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۳ تعداد دانلود : ۲۱۶
متغیرهای جغرافیایی همواره نقشی استراتژیک در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی امپراتوری-های باستانی و نیز دولت – ملت های عصر مدرن ایفا کرده اند. راه ها، منابع، هجوم و دفاع، تولید، زاد و ولد و رشد جمعیت، عمق سرزمینی، آب و هوا، مرزها، توپوگرافی و شکل سرزمینی از جمله متغیرهای جغرافیایی تاثیرگذار در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی کشورها هستند. توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه-ای ایران نیز تا اندازه زیادی وابسته به نقش متغیرها و توانمندی های جغرافیایی است. در این راستا دو منطقه-ای که از اهمیت بیشتری برخوردارند دریای خزر و خلیج فارس است. هدف این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش متغیرها و توانمندی های جغرافیایی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی ایران با تاکید بر منطقه دریای خزر و خلیج فارس. سوال اصلی مقاله این است که منطقه دریای خزر و خلیج فارس چه جایگاهی در توسعه اقتصادی و اقتدار منطقه ای و بین المللی ایران دارند؟ فرضیه ای را که برای پاسخگویی به این سوال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که مسیر درون دادها و برون دادهای سیستم توسعه و اقتدار منطقه ای ایران متغیرهای جغرافیایی به ویژه در منطقه دریای خزر و خلیج فارس هستند. روش این مقاله توصیفی تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مهم ترین نقطه قوت ایران برای توسعه و اقتدار منطقه ای وجود دو منطقه دریای خزر و خلیج فارس است اما از طرف دیگر جریانات فرامنطقه ای با اعمال تهدید و تحریم و فشار محدودیت هایی را برای بهره برداری ایران از این دو منطقه به وجد آورده اند.
۲۹۸.

تاثیر منطقه گرائی بر توسعه اقتصادی کشور (با تاکید بر استان کرمانشاه)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: ژئوپولیتیک منطقه گرایی توسعه اقتصادی امنیت مناطق مرزی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۴۶
منطقه گرایی از مسائلی است که طی سال های اخیر مورد توجه متفکران قرار گرفته است. حضور فعال ایران در مسائل منطقه ای، ضمن تثبیت نقش های سیاسی، امنیتی و اقتصادی ایران در منطقه، اهمیت استراتژیک ایران را در صحنه نظام بین الملل نیز افزایش داده است. امروزه تلاش در جهت ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی به منظور دستیابی به اهداف مهم توسعه پایدار، در قالب سیاست منطقه گرایی، با استفاده از الگوسازی و ارائه راهکارهای مناسب الزامی و ضروری است. در این پژوهش با تحلیل تاثیر سیاست منطقه گرایی برتوسعه اقتصادی کشور با مطالعه استان کرمانشاه از استانهای همجوار با کشور عراق پرداخته شد با مطالعه و تدوین 120پرسشنامه حاوی 50 سوال، تاثیر منطقه گرایی در ابعاد(اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی، کالبدی ، زیست محیطی وسیاسی- امنیتی) از نگاه مدیران 5 شهرستان مرزی(پاوه، جوانرود، ثلاث باباجانی، سرپل ذهاب و قصر شیرین)بررسی شده و پردازش اطلاعات با SPSS با کمک آزمونT تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک راهه(ANOVA) برای بررسی رابطه شاخصهای آماری صورت گرفت. بنابراین از دیدگاه مدیران، منطقه گرایی تاثیر مثبتی بر توسعه مناطق مرزنشین دارد و با تحلیل آزمون واریانس می بینیم که مدیران همه شهرستانهای مورد مطالعه، تاثیر تقریبا یکسانی از منطقه گرایی را بازتاب دادند و اختلاف معنی داری بین آنها وجود ندارد. پیشنهاد می شود با توجه به پتانسیلهای استان کرمانشاه در قالب(شاخصهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی و زیست محیطی) طرح آمایش سرزمین این استان و استانهای هم مرز عملیاتی و اجرائی شود.
۲۹۹.

نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: توسعه اقتصادی کیفیت زندگی روستاهای حوزه نفوذ منطقه22 تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۲۱۸
بهبود ساختار اقتصادی و سنجش میزان کیفیت زندگی روستایی و شناسایی عوامل بهبوددهنده آن، به سیاستگذاران , و برنامه ریزان برای افزایش سطح کیفیت زندگی کمک می کند ،بسیاری از روستاها یی که در حوزه نفوذ کلانشهر ها و شهرهای بزرگ قرار دارند با بی توجهی به ساختار اقتصادی ،که منجر به تغییر در ساختار کیفیت زندگی روستائیان شده است .بنا براین هدف این پژوهش نقش توسعه شهری در کیفیت زندگی در ابعاد اقتصادی روستاهای حوزه نفوذ منطقه۲۲ تهران می باشد ،داده های تحقیق از طریق تنظیم پرسشنامه های مختلف، مطالعات میدانی و اسنادی برای8 روستای حوزه نفوذ منطقه ۲۲ تهران جمع آوری شده است و با استفاده از روش شناسی توصیفی تحلیلی، پیمایش به صورت میدانی و با نظر خواهی از مردم بوسیله آزمون کروسکال والیس موردبررسی قرار گرفته است که بر اساس فرمول کوکران 352 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است و 4مولفه و 19 گویه در ابعاد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت نتایج بدست آمده از تحقیقات میدانی و ارزیابی شاخص های مذکور،بیانگر این مطلب است که که روستا های حوزه نفوذ منطقه22 تهران به لحاظ دار بودن مشکلاتی همچون اقتصاد غیررسمی و پایین بودن سطح درآمد رضایتمندی از کیفیت زندگی در مولفه های اقتصادی در بین این روستاها تفاوتهای زیادی وجود داردودر مجموع کیفیت زندگی در محدوده مورد مطالعه در ابعاد اقتصادی در سطح متوسط قرار دارد.
۳۰۰.

تحلیل تأثیر سیاست بر گردشگری در منطقه آزاد اروند(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: منطقه آزاد اروند سیاست گردشگری توسعه اقتصادی تکنیک SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۴ تعداد دانلود : ۱۹۵
موقعیت ژئوپولیتیک منطقه آزاد اروند و ضرورت تأمین امنیت منطقه ای از طریق تدابیر غیر نظامی در منطقه حساس خلیج فارس از سویی، و توجه ویژه به درآمدهای جایگزین در راستای دستیابی به اهداف اقتصاد مقاومتی و بدون نفت از سوی دیگر، توسعه مناطق آزاد تجاری مثل اروند برپایه فعالیت هایی نظیرتوسعه گردشگری را براساس قابلیت های سرشاری که از نظرعمق ژئوپلتیکی در این زمینه دارد ضروری ساخته است. در این راستا در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت های پیمایشی- میدانی، ضمن بهره گیری از تکنیک SWOT مهمترین نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیداتی که می تواند از منظر سیاسی بر توسعه گردشگری منطقه اثرگذار باشد؛ مورد تحلیل و واکاوی قرار گرفته است. بر این اساس جهت شناسایی و تعیین میزان اولویت عوامل موثر بر گردشگری منطقه با استفاده از تدوین پرسشنامه در قالب طیف لیکرتی، تعداد40 سوال با رویکرد کالبدی، طبیعی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی طراحی و با نظرسنجی از کارشناسان و مدیران محلی اصلاح و هدفمند گردید. پرسشنامه ها یبن200نفر(30نفراساتید وکارشناسان گردشگری، 85نفرگردشگر،40 نفر بومی منطقه و45 نفر از کارکنان گردشگری و آژانس های مسافرتی) توزیع و تکمیل گردید. نتایج حاصل نشان داد که رویکرد انتخابی در زمینه تدوین راهبردها و استراتژیهای توسعه گردشگری منطقه آزاد اروند از منظر سیاسی، رویکرد کمینه- بیشینه یا استراتژیهای بازنگری(WO)می باشد که هدف آن استفاده از فرصت ها و قابلیت های بیرونی جهت تقویت و ارتقای ضعف هایی است که این ناحیه در برنامه ریزی گردشگری با آن رو به رو می باشد.