منطقه 8 شهر تهران

نمود بارز پایداری اجتماعی شهرها بر پایه محله پایدار و اجتماعات محلی قابل مشاهده است. که عوامل بسیاری در انسجام و شکل گیری اجتماعات محلی دخیل هستند که شناخت و میزان تاثیرگذاری آن ها در پایداری اجتماعی در قالب یک الگوی بهینه اهمیت بسیاری دارد. از این رو هدف پژوهش حاضر، ارائه الگویی از پایداری اجتماعی با نقش اجتماعات محلی بر اساس شاخص های توسعه پایدار اجتماعی و اجتماعات محلی و بررسی ارتباط درونی و پنهانی بین متغیرها و شاخص ها می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش کار از نوع آمیخته (توصیفی – تحلیلی) و جمع آوری داده به دو روش کتابخانه ای و میدانی و از ابزار پرسشنامه است. جامعه آماری گروه خبرگان در رشته های جغرافیا و برنامه ریزی شهری، شهرسازی و جامعه شناسی است و حجم نمونه با استفاده از نرم افزار SAMPLE POWER برابر با 100 نفر برآورد گردیده است. روش نمونه گیری احتمالی و تصادفی ساده در نظر گرفته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار ایموس بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به ترتیب به میزان 0/155 ، 0/750 و 0/403 بر اجتماعات محلی اثرگذار هستند و اجتماعات محلی نیز به میزان 0/632 بر پایداری اجتماعی تاثیر مثبت و معنادار دارد. بنابراین تحقیق حاضر معتقد است که نظام برنامه ریزی شهری برای توسعه پایدار اجتماعی شهر بایستی به سمت رویکرد برنامه ریزی اجتماع محور سوق داده شود.

پایداری اجتماعی امروزه به عنوان مهمترین بعد توسعه پایدار، جایگاه مهمی در برنامه ریزی های شهری دارد و پیوسته با افزایش مشکلات اجتماعی و واگرایی بین محلات از نظر انجام و مشارکت، بر اهمیت آن در برنامه ریزی ها افزوده می شود. از این رو این امر نیاز به بررسی های بیشتری در مطالعات شهری دارد. این پژوهش به منظور بررسی نقش مشارکت اجتماعی در توسعه پایداری اجتماعی محلات انجام شده است. برای این منظور میزان تاثیر معناداری این دو متغیر، مورد سنجش قرار گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی – تحلیلی می باشد جمع آوری داده ها به روش کتابخانه ای و میدانی بوده است. جامعه آماری پژوهش از گروه خبرگان تشکیل شده است که به روش در دسترس 20 نفر به عنوان حجم نمونه پژوهش انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسش نامه ای که براساس مبانی نظری و مطالعات انجام شده در مقیاس پنج درجه ای لیکرت طراحی شده، می باشد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار ایموس انجام شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که مشارکت اجتماعی شهروندان در محلات با ضریب (بتا) 732/0 بر توسعه پایدار اجتماعی این محلات تاثیر مثبت دارد و رابطه این دو متغیر با هم معنادار می باشد. به عبارتی دیگر با تقویت مشارکت اجتماعی توسعه پایدار اجتماعی نیز تقویت خواهد شد. و متغیرهای حس تعلق به مکان، رضایت از محله، مشارکت در فعالیت های محله ای و اعتماد نیز بر متغیر مشارکت اجتماعی در محلات اثرگذاری مثبتی دارند.

حمل ونقل مبتنی بر وسایل حمل ونقل موتوری، طیف وسیعی از پیامدهای منفی بر جوامع شهری و محیط زیست دارد که می توان به انواع آلودگی ها، حجم ترافیک سنگین و افزایش تصادفات اشاره نمود. از راهکارهای حمل ونقل شهری هماهنگ و سازگار با زیست پذیری شهری استفاده از دوچرخه در سفرهای درون شهری در کنار دیگر شیوه های حمل ونقل عمومی است. ازاین رو این پژوهش به بررسی زیست پذیری حمل ونقل پاک منطقه 8 شهر تهران پرداخته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی – تحلیلی است و داده ها با مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی (تکنیک پرسش نامه و مصاحبه) جمع آوری گردید. روایی ابزار با روش تحلیل محتوایی و پایایی با استفاده از تکنیک دلفی و سطح پایایی آن با آلفای کرونباخ 0.98 به دست آمد. حجم نمونه براساس جمعیت سال 1395 منطقه با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر به دست آمد. تجزیه وتحلیل داده ها با آزمون های تی تک نمونه و فریدمن و در نرم افزار SPSS صورت گرفت. نتایج این پژوهش نشان می دهد که وضعیت زیست پذیری منطقه 8 شهر تهران در تمامی شاخص ها به جز شاخص اقتصادی مثبت و بیشتر از مقدار 5/2 به دست آمده است که نشان از وضعیت مناسب شاخص های مدنظر در کل منطقه است. از سویی دیگر تنها در دو شاخص جذابیت و زیبایی (019/0) و دسترسی (009/0)، تفاوت معناداری در محلات منطقه 8 شهر تهران وجود دارد. نتایج وضعیت محلات در برخورداری از شاخص های زیست پذیری حمل ونقل پاک حاکی از آن است که محلات تهرانپارس، دردشت، مدائن و هفت حوض به ترتیب جایگاه اول تا چهارم برخورداری و زیست پذیری حمل ونقل پاک را به خود اختصاص داده اند. ازاین رو رفع موانع ساختاری- اقتصادی، ایجاد زیرساخت های پیش نیاز دوچرخه سواری و تبلیغات در جهت تغییر نگرش مردم منطقه نسبت به استفاده از دوچرخه در سفرهای درون شهری می تواند راهبردهای مهمی در تحقق حمل ونقل پایدار منطقه باشد.