انسجام ملی

یکی از ویژگی های کشورهایی که تنوع قومی و مذهبی دارند، طراحی و اجرای مدل و سیاست قومی است. هدف این پژوهش مطالعه تطبیقی الگوهای اجرا شده سیاست قومی در کشورهای مورد مطالعه است تا به کمک آن بتوان، با شناخت شاخص ها و مؤلفه های این مدل ها، به ارائه الگویی مناسب برای جمهوری اسلامی ایران اقدام کرد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی با روش مطالعات تطبیقی است. بر اساس یافته های پژوهش مدل ها و سیاست های قومی در هر کشوری- متناسب با ویژگی های جغرافیایی، انسانی، نظام حاکم بر مدیریت سرزمینی و ...- متفاوت است؛ به نحوی که نمی توان سیاست مختص به کشوری را بدون توجه به شاخص ها و مؤلفه های بومی آن سرزمین اجرایی کرد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که الگو های سیاست قومی در جمهوری اسلامی ایران نمی تواند الگویی خاص از مدل های کشورهای دیگر باشد، بلکه بر پایه سیاست های چندگانه یاد شده الگوی بومی در زمینه سیاست قومی، مطابق با سیاست های مطالعه شده، الگویی است که باید به انسجام ملی و هم گرایی اقوام و نهایتا تحکیم قدرت ملی متمرکز باشد. الگویی که افزون بر انسجام ملی مانع از حذف هویت خرده فرهنگ ها باشد.

  هدف پژوهش حاضر شناسایی مؤلفه های انسجام ملی برای کاربست در محتوای کتاب های درسی است. پارادایم پژوهش تفسیری، رویکرد کیفی، استراتژی پژوهش تحلیل محتوای کیفی (استقرایی) و میدان مطالعه مشتمل بر معلمان اقوام و صاحب نظران است. از مصاحبه نیمه ساختارمند برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. روش نمونه گیری، هدفمند و تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت و از 14 صاحب نظر و 18 معلم مصاحبه به عمل آمد. فرمت داده ها نیز مبتنی بر صوت و برای تحلیل داده ها از دو مرحله کدگذاری باز و محوری استفاده شد. در مرحله اول کدگذاری 451 کد اولیه و 87 مقوله فرعی حاصل شد، در مرحله دوم کدگذاری 16 مقوله اصلی پس از دسته بندی استحصال شد که عبارت اند از: همایی زبانی؛ تنوع بخشی به معرفی مشاهیر؛ نمادهای سرزمینی؛ مشروعیت بخشی به تکثرگرایی فرهنگی؛ بازاندیشی و به متن آورزی زنان؛ تحکیم اعتماد؛ عدالت توزیعی؛ شایسته محوری؛ تقویت هویت ملی؛ توجه به اقتصاد چندفرهنگی؛ معرفی آثار باستانی؛ تحکیم مشروعیت سیاسی؛ بازتعریف سیاست آموزشی؛ تقویت سازگاری ملی- فراملی؛ ایجاد امنیت اجتماعی و اصلاح سیاست رسانه ای. بر اساس یافته ها، ضرورت بازنگری و نگاهی جامع تر نسبت به مؤلفه های انسجام ملی احساس می شود.

هدف و زمینه: همگرایی قومی در جامعه چند قومی، دستیابی به یکپارچگی ملی را محقق می کند. هدف تحقیق حاضر هدف شناسایی عوامل تاثیرگذار بر همدلی قومی فرهنگی در شبکه های اجتماعی مجازی با رویکرد انسجام ملی است.روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی با استفاده از فرایند مصاحبه نیمه ساختاریافته با سؤالات باز به کشف رابطه مقوله های اصلی و فرعی پژوهش پرداخته است. با روش تحلیل محتوا از نوع قراردادی با شیوه کدگذاری در بین صدای ضبط شده مصاحبه شوندگان به تجزیه و تحلیل پرداخته است. مشارکت کنندگان پژوهش 32 صاحب نظر بودند که به صورت هدفمند و گلوله برفی، با احراز شناخت ادبیات موضوع و اشرافیت بر جامعه هدف، پس از رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند.یافته ها و نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن است که تعداد 299 کد باز استخراج گردید که در قالب 73 مقوله فرعی و 17 مقوله اصلی تجمیع و دسته بندی گردیدند، مقوله های اصلی شامل سلامت اجتماعی، آموزش و خودآگاهی، پذیرش تنوع قومی، ابتکار اجتماعی، عدالت قومی، اتحاد ملی، کثرت گرایی، همزیستی، قوم مداری، آموزش فرهنگی، نماد سازی، مدیریت تفاوت های قومی، مداخلات میان فرهنگی، کنش گری قومی، نگرش های قومی، تشخص قومی و ارزش های قومی هستند که با برنامه ریزی و به کارگیری راهبردهای حول عوامل تاثیرگذار استخراجی می توان توانایی استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی را به صورت کانالیزه و هدفمند و همگرایی مؤلفه های متعارض در ایجاد همدلی قومی فرهنگی را فراهم نمود.

عوامل و محرک های مؤثر بر همگرایی و واگرایی که در تعیین چگونگی و کیفیت انسجام ملی نقش عمدهای دارند، مفاهیمی منفک از هم نیستند، بلکه متغیرهایی هستند که دارای پیوندی معکوس و متأثر از هم می باشند که شناسایی و تحلیل آن ها نقش و تأثیر مهمی بر همگرائی و انسجام ملی و در نتیجه تأمین امنیت کشور دارد. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل عوامل و محرک-های مؤثر بر همگرائی و انسجام ملی در جنوب شرق کشور انجام گرفته است. در همین راستا، مقاله حاضر که به لحاظ هدف بنیادی و اطلاعات آن به روش کتابخانه ای و اسنادی فراهم آمده است در پی پاسخ به این سؤال بوده است که مهم ترین عوامل و محرک های مؤثر بر همگرائی و انسجام ملی قوم بلوچ در جنوب شرق کشور کدم اند؟ یافته های پژوهش نشان داد که عوامل مختلفی بر همگرایی و واگرایی قوم بلوچ در استان سیستان و بلوچستان اثرگذار هستند، این عوامل را می توان به دو دسته عوامل و محرک های داخلی و خارجی دسته بندی نمود. نتایج تحقیق نشان داد که اعتماد متقابل-رضایت مندی مردم، تمرکززدایی و تجمع زدایی صنایع و مراکز تصمیم گیری، تقویت هویت قومی در راستای هویت ملّی، ظرفیت های اسناد بالادستی و نقش آن ها در انسجام ملّی، پیوستگی تاریخی بلوچ و استان سیستان و بلوچستان با ایران، آداب ورسوم اجتماعی مشترک، نقش مؤثر و مثبت نخبگان قومی و ملی این قوم و استان را می توان به عنوان مهم ترین عوامل داخلی و گسترش فرامرزی قوم بلوچ در جنوب شرق کشور و کانونیت فرهنگی قوم بلوچ در جنوب شرق ایران، سیاست تنش زدایی منطقه ای، ارتباطات اقتصادی تاریخیِ تجاری با کشورهای هم جوار و رواج بازارچه های مرزی امروزی با کشورهای افغانستان و پاکستان مهم ترین عوامل و محرک های خارجی مؤثر بر همگرائی و انسجام ملی قوم بلوچ در استان سیستان و بلوچستان و در جنوب شرق کشور می باشند