جامعه شناسی پزشکی

هدف بررسی حاضر، تحقیق در آلودگی صوتی به عنوان یک مشکل زیست محیطی، اجتماعی و شهری است که ابعاد و کم و کیف آلودگی صوتی با توجه به تعریف آن مورد توجه قرار گرفته و به عوارض جسمانی، روانی و اجتماعی آن از زاویه دانش جامعه شناسی پزشکی نگریسته شده و از میان راه حل های ممکن برای مبارزه با این مشکل به شرح یکی از مهمترین آنها یعنی طراحی فضای سبز شهری با رویکردی به دیدگاه های حوزه ی محیط زیست پرداخته شده است. این بررسی از نوع بررسی های ژرفانگرانه و کیفی بوده و جمع آوری اطلاعات به شیوه اسنادی و کتابخانه ای صورت گرفته و برای تحلیل یافته ها از رویکردهای اجتماعی محیطی متعلق به حوزه ی جامعه شناسی پزشکی و همچنین نظریه نوسازی بوم شناختی استفاده شده است. یافته های این بررسی حاکی از آن است که آلودگی صوتی یکی از مهمترین آلودگی هایی است که سلامت جسمانی و روانی و راندمان کاری و صحت انجام کار و سلامت روابط اجتماعی انسان را به طور جدی تهدید می کند و در راستای جستجوی راه حلی برای کاهش این مشکل، گسترش فضای سبز شهری و توجه به آن در طراحی و برنامه ریزی شهری می تواند آلودگی صوتی را به میزان قابل توجهی در نقاط پر سرو صدا و پرترافیک شهری کاهش دهد.

این مقاله به بررسی روندهای کنونی نظریه در جامعه شناسی پزشکی می پردازد و درمی یابد که استفاده از نظریه [در این حوزه] در حال شکوفایی است. استدلال اصلی این است که این حوزه به بلوغ رسیده است و در مرحله اولیه یک تغییر پارادایم از تمرکز گذشته بر فردگرایی روش شناختی (که در آن فرد، واحد ابتدایی تجزیه وتحلیل است) به استفاده روزافزون از نظریه ها با جهت گیری ساختاری قرار دارد. این پیامد که اساساً با روش های پژوهشی (برای مثال، مدل سازی خطی سلسله مراتبی، زیست نشانگرها) پشتیبانی می شود، معیارهای اثرات ساختاری بر سلامت فرد را، که اغلب در گذشته وجود نداشتند یا توسعه نیافته بودند، ارائه می کند. از هر دو روش های کمی و کیفی می توان در چنین پژوهشی بهره گرفت و مطالعات کیفی مبتنی بر تعامل نمادین یا برساخت گرایی اجتماعی به دلیل روش شناسی ها و تمرکزشان رد صلاحیت نمی شوند. ضرورت دارد که ساختار در هر تلاش اجتماعی در نظر گرفته شود و به نظر می رسد که جامعه شناسی پزشکی معاصر دقیقاً به عنوان بخشی از مرحله بعدی تکاملش این کار را انجام می دهد.      

در مطالعه ی حاضر تمرکز بر شیوع شناسی اختلالات روانی در جمعیت 18 تا 64 سال ساکن در شهر سایگون و بررسی مولفه های جامعه شناختی موثر بر شیوع این اختلالات بوده ولی در جای جای مباحث به مقایسه ی وضعیت سلامت ذهنی ساکنین این شهر با شهر اراک که مطالعه ای نظیر را در مورد آن کمی قبل تر به انجام رسانده بودیم نیز پرداختیم. شیوع اختلالات روانی با استفاده از پرسش نامه ی سلامت عمومی ( GHQ-28) ، و پارامترهای جامعه شناختی موثر بر آن ها، با استفاده از نظریات آنومی دورکیم و فشار ساختاری مرتون مورد بررسی قرار گرفتند. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش کمی و ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 به دست آمد. نتایج نشان داد که میزان شیوع اختلالات روانی در شهر سایگون برابر با 2/10% درصد و به تفکیک جنسیت در مردان برابر با 5/5% و زنان 8/12% است و مولفه های مهاجرت، وضعیت شغلی، پایگاه طبقاتی، قومیت، فشارهای ساختاری و اجتماعی، مشکلات خانوادگی و سرمایه ی اجتماعی، همگی در به خطر انداختن سلامت روانی و ابتلای افراد به اختلالات روانی اثرگذارند. در مقایسه ی این دو شهر صنعتی، وضعیت اختلال روان در شهر اراک به مراتب بدتر از شهر سایگون است: اختلال روانی در اراک در مجموع 9/28% و به تفکیک جنسیت، در زنان 55/34% و در مردان 31/23% به دست آمد. تنها مولفه ی جامعه شناختی ای که در خصوص شهر سایگون تایید نشد، مولفه ی پایبندی مذهبی بود. اثر تمامی مولفه های جامعه شناختی مذکور در خصوص شهر اراک هم تایید گردید و علاوه بر موارد بالا، مولفه ی پایبندی مذهبی نیز با معنی داری 000/0 قویا تایید شد. چنانکه در نتیجه گیری مقاله بحث می شود، نتیجه ی فاصله دار این دو شهر دور از انتظار اولیه است، چون سایگون پایتخت ویتنام جنوبی بود و جنگ وحشتناک و کم سابقه ی آمریکا با ویتنام را تجربه کرده است.