نگرش های مدرن

مقاله حاضر برآمده از یک پژوهش علمی است که با هدف بررسی هویت اجتماعی جوانان در ابعاد خانوادگی، گروهی، دینی و قومی و تأثیر آن بر سبک زندگی آن ها انجام شد. در این مقاله ابتدا مروری بر دیدگاه های نظری و منابع تجربی انجام می شود و سپس چهارچوب مفهومی مناسبی تنظیم می شود و در قالب آن فرضیه های اصلی مطرح و مورد آزمون قرار خواهند گرفت. مبنای نظری پژوهش، تلفیقی از تئوری های پیربوردیو، ماکس وبر و آنتونی گیدنز است. پرسش اصلی این مقاله آن است که آیا رابطه معناداری میان ابعاد مختلف هویت اجتماعی با یک دیگر و نیز رابطه آن ها با سبک زندگی وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش جوانان شهر همدان و حجم نمونه مورد بررسی نیز ۳۸۴ نفر می باشدکه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمحله ای انتخاب شده اند. تحقیق از نوع پیمایشی و ابزار اندازه گیری آن پرسش نامه بوده، سپس توسط آمار استنباطی، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی شفه به بررسی رابطه بین متغیرها و آزمون فرضیه های پرداخته شده است. یافته ها مؤید این نکته هستند که جهت و شدت رابطه هویت اجتماعی با ابعاد مختلف مفهوم سبک زندگی؛ یعنی فعالیت ها (تفریحی، گروهی و دینی)، علاقه مندی ها (مذهبی، ورزشی و فرهنگی) و نگرش های مدرن متفاوت است. بنابراین، می توان گفت جوانان براساس هویت اجتماعی شان سبک زندگی متفاوتی دارند. نتایج همچنین نشان می دهند هویت مذهبی نقش مهم و تعیین کننده ای در میزان فعالیت های دینی و علاقه مندی های مذهبی جوانان دارد. در مقابل هویت گروهی نقش برجسته و تعیین کننده ای در میزان فعالیت های گروهی، تفریحی و علاقه مندی های ورزشی جوانان و همچنین میزان نگرش های مدرن در آن ها دارد.

در علوم اجتماعی بررسی نگرش ها و آثار و پیامدهای آن موضوعی مهم و درخور توجه بوده است. یکی از این نگرش ها، یعنی نگرش های جنسیتی نقشی محوری در تحولات نهاد خانواده دارد. درون ماییه این نگرش ها، تغییر در ساختار کهن نقش های جنسیتی و تبدیل روابط مردسالارانه به روابط برابر بین زن و مرد است. هدف پژوهش حاضر آن است که تأثیر نگرش های جنسیتی را بر رضایت از زندگی در ابعاد مختلف آن و در ارزیابی افراد از کیفیت زندگی خود بررسی کند. جامعیه آماری پژوهش افراد بالای 15 سال خانوارهای معمولی ساکن در مناطق شهری کل کشور در سال 1397 و حجم نمونه 5036 نفر است. نتایج پژوهش نشان داد حدود 10درصد زنان و 27درصد از مردان دارای نگرش جنسیتی سنتی و 37درصد از زنان و 20درصد از مردان دارای نگرش جنسیتی برابرطلب یا مدرن بوده اند و درنهایت حدود 54درصد از زنان و مردان دارای نگرش بینابینی بوده اند. کیفیت زندگی زنان از مردان اندکی بیشتر بوده است. نگرش جنسیتی رابطیه منفی با کیفیت زندگی داشته است؛ بدین معنا که هرچه نگرش جنسیتی مدرن تر بوده، کیفیت زندگی ذهنی پایین تر بوده است. این تأثیرگذاری بر کیفیت زندگی ذهنی زنان به مراتب بیشتر بوده است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد متغیر نگرش جنسیتی در بین زنان با ضریب بتای 196.- مهم ترین متغیر تأثیرگذار بر کیفیت زندگی زنان بوده است. حال آنکه نگرش جنسیتی در بین مردان با ضریب 055.- تأثیرگذاری کمتری داشته است.