پژوهش های مدیریت در ایران (مدرس علوم انسانی)

بانک ها به عنوان بازیگران اصلی بازار پول، نهادهای مالی هستند که با جمع آوری پس اندازها و نقدینگی های سرگردان و روانه آن به بخش های مهم اقتصادی، روند تولید و رشد اقتصادی را تسریع می نمایند. در این مؤسسات نیز هرگونه تلاشی در جهت ارزیابی کارایی و به طبع آن بهبود بهره وری، از جمله اولین اقدامات مهم مدیریتی محسوب می گردد که بازدهی کارکرد آنها را بهبود می بخشد. اما به دلیل تنوع شاخص ها و معیارهای ورودی و خروجی مورداستفاده در تعیین کارایی آنها، لازم است که باتوجه به معیارهای معین و مناسبی، این شاخص ها شناسایی و مورداستفاده قرار گیرد. ازاین رو در این مطالعه با به کارگیری یک روش تحلیلی - توصیفی و جمع آوری داده هایی به روش اسنادی و میدانی برای سال های 1399-1394، شاخص های مؤثر بر ارزیابی کارایی بانک های تجاری ایران از دیدگاه جمعی از خبرگان و اولویت بندی آنها بر اساس تحلیل عاملی و دلفی فازی شناسایی گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تعداد 19 عامل اصلی تعیین کننده کارایی بانکی قابل شناسایی است که در 7 گروه اصلی می توان آنها را طبقه بندی نمود. این عوامل به ترتیب به عوامل مالی، انسانی، محیطی و جغرافیایی، ساختاری و سازمانی، فیزیکی، فنی و در نهایت نسبت های مالی تقسیم می شوند که روی هم 45/62 درصد از واریانس کل را تعیین می نمایند که به عنوان مؤثرترین نهاده و یا ستانده، می-توانند که کارایی بانک های تجاری در ایران را تبیین و تعیین نماید.

خلق ارزش و ارزش آفرینی یکی از قدیمی ترین مفاهیم حوزه مدیریت و اقتصاد است. علی رغم سادگی مفهوم ارزش، عمق و معنای دقیق این واژه آنطور که شایسته است مورد بررسی پژوهشگران قرار نگرفته است. این درحالی است که اهمیت خلق ارزش منابع انسانی رشد کرده و در سال های اخیر به فلسفه وجودی مدیریت منابع انسانی تبدیل شده است. شناسایی مولفه های آن در نظام اداری ایران، موضوع اصلی این پژوهش است. در این پژوهش که در تعدادی از دستگاه های حوزه فرهنگی، مذهب و گردشگری انجام شده است، روش تحقیق، تحلیل مضمون بوده و مدیران و کارشناسان با سابقه کار بیش از 5 سال در واحدهای مدیریت منابع انسانی جامعه آماری این پژوهش هستند. تحلیل داده ها نمایانگر 51 مضمون پایه و 16 مضمون سازمان دهنده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد کارکنان دستگاه های اجرایی در کانون توجه مدیریت منابع انسانی در بخش دولتی کشور بوده و خلق ارزش منابع انسانی در غالب موارد برای ایشان و با تمرکز بر رویکردهای سنتی مدیریت منابع انسانی، صورت می گیرد. از سوی دیگر خلق ارزش برای سایر ذینفعان به ویژه مردم، کمتر مورد توجه مدیران و کارکنان واحدهای مدیریت منابع انسانی در دستگاه های دولتی است.

توسعه در زیست بوم های تخصصی، نیازمند خلق ارزش و کسب و کارهای نوآورانه است. مطالعات نشان می دهد که خلق و تبادل ارزش بین نهادها می تواند منجر به توسعه زیست بوم ها شود. این پژوهش با هدف ارائه مدل فرایندی نهاد میانجی در خلق ارزش در همکاری های بین نهادی انجام شد. مطالعه حاضر با روش کیفی و رویکرد تئوری داده بنیاد انجام شد. بمنظور جمع آوری اطلاعات از مصاحبه های عمیق با 19 نفر از متخصصین حوزه نوآوری استفاده شد. مطالعه با نمونه گیری هدفمند از مصاحبه ها آغاز و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل مقایسه ای به شیوه استراوس و کوربین استفاده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده های بیش از 1332 گزاره حاصل از مصاحبه ها، بیش از 216 کد باز، 19 مقوله محوری، ۶ مقوله اصلی یافت شد. "نهاد میانجی نوآوری در خلق ارزش های بین نهادی"، "برنامه همکاری مشترک"، "خلق ارزش مشترک"، "شبکه سازی تعاملات نهادی"، "شبکه باور"، " نهاد میانجی نوآوری" و "فرایندهای میانجی نوآوری" بعنوان مقوله های اصلی یافت شد. همچنین مشخص شد عملکرد نهاد میانجی نوآوری از طریق تقویت شبکه سازی بین نهادی و با مکانیزم برنامه های همکاری مشترک منجر به خلق ارزش مشترک بین نهادهای زیست بوم تخصصی می شود.

استراتژیک منابع انسانی را می توان به عنوان روشی عالی برای مدیریت کارکنان و هماهنگ با مقاصد آینده سازمان در نظر گرفت. با این دیدگاه برنامه های توانمندسازی منابع انسانی همسو با استراتژی های سازمان تدوین می شود. هدف از انجام این پژوهش، ارائه الگوی استراتژیک توانمندسازی منابع انسانی بر اساس تلفیق استراتژی های رهبری تحول گرا، دلبستگی شغلی و ابعاد (فردی، سازمانی و استراتژیک) توانمند سازی در شرکت های آب و فاضلاب استان های آذربایجان غربی و شرقی است. روش پژوهش از نوع کیفی و از لحاظ نتیجه جزو تحقیقات کاربردی محسوب می شود. از روش فرا ترکیب در بخش کیفی و از روش مدل سازی ساختاری - تفسیری برای ترسیم مدل ساختاری استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان دهنده آن است که الگوی تلفیقی بدست آمده شامل 12 سطح و 29 عامل در سه بعد است. شاخص چشم انداز، ماموریت ها و ارزش ها در سطح 12 قرار گرفته است و به عنوان تاثیرگذارترین شاخص مطرح هستند و به صورت مستقیم بر روی معیارهای سطح 11 یعنی خط مشی و سیاست گذاری و فرآیندها تاثیر می گذارند. شاخص های کارکنان، بازخورد، مشارکت در تصمیم، کنترل و احساس شایستگی در سطح اول هستند که به عنوان تاثیرپذیرترین سطح انتخاب شده اند. این پژوهش از اولین مطالعاتی است که در قالب یک الگوی تلفیقی در صنعت آب و فاضلاب، ارتباط درونی مولفه ها را به صورت همسو و هماهنگ مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.

زنجیره تامین خدمات نوعی از زنجیره تامین می باشد که در آن صرفا محصول به صورت یک کالا مطرح نبوده و ترکیبی از محصول و خدمت یا صرفا خدمت در این زنجیره ها تبادل می شود. ادبیات تحقیق علیرغم اهمیت این زنجیره های تامین چندان غنی نبوده و نیاز به تقویت بیشتر در این حوزه کاملا محسوس است. زنجیره های تامین خدمات بیمارستانی نیز از نوع زنجیره های تامین خدمات می باشند که می بایست مورد توجه قرار گیرند. هدف تحقیق حاضر بهینه سازی زنجیره تامین خدمات بیمارستانی بود برای این منظور ابتدا مطالعات کتابخانه ای انجام شد و شکاف تحقیقاتی استخراج گردید. سپس یک مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه بر اساس نواوری تحقیق و مفروضات آن طراحی گردید که هدف اول حداقل ساختن هزینه، هدف دوم حداقل ساختن تقاضای محقق نشده و هدف سوم حداکثر ساختن تعهد تامین کنندگان بود. مدل پس از حل، بر اساس کالاهای تندمصرف و غیر تندمصرف مورد اعتبار سنجی قرار گرفت که نتایج نشان داد پارامترهای مدل همگی منجر به بدتر شدن جواب شده و باعث افزایش هزینه و تقاضای محقق نشده و کاهش تعهد کارکنان می شود. اما هدف تعهد کارکنان بیش از سایر اهداف از افزایش در پارامترها دچار تغییر شده و گاها تا 70 درصد این تعهد کاهش می یابد. پارامتر تقاضای کالای تندمصرف دارای بیشترین اثرگذاری بر هزینه و تقاضای محقق نشده می باشد.

هدف از این پژوهش شناسایی و توسعه مدلی برای استراتژی های مسئولانه شرکت ها با روش فراترکیب است. پژوهش حاضر از نظر هدف، توسعه ای، از نظر ماهیت داده ها کیفی و از منظر گردآوری داده ها اسنادی- فراترکیب است. بدین منظور پس از طی گام های این روش و تجزیه و تحلیل مقالات در نهایت ۶۸ مقاله مورد بررسی قرار گرفته و ۵۹۴ کد اولیه استخراج شده است. سپس با بررسی پیشینه ها و مدل های مقالات تایید شده طراحی مدل مفهومی جدید به دست آمد. در مرحله تجزیه وتحلیل یافته ها از فنون تحلیل مضمون بهره گرفته شد. درنهایت پس از تحلیل تمامی مقاله ها، تعداد ۱۰ مفهوم و ۲۹ کد ثانویه استخراج گردید. این مفاهیم عبارت اند از پیشایند های سطح کلان، پیشایند های سطح سازمان، جهت گیری مسئولانه استراتژیک، حاکمیت شرکتی مسئولانه یکپارچه، استراتژی های تنظیم گر، استراتژی های فراگیر (به عنوان مفاهیم محتوایی و زمینه ای استراتژی)؛ پیشران های پیاده سازی، مولفه های نهادینه سازی (به عنوان مفاهیم فرآیندی) و در نهایت پیامد های داخلی و خارجی. در مدل شناسایی شده استراتژی های مسئولانه وجود یک سیستم حاکمیت شرکتی مسئولانه نقش محوری در انتخاب های استراتژیک شرکت ها و متوازن سازی جهت گیری های مسئولانه دارد که در نهایت می توان از طریق پیاده سازی درست و بهینه این استراتژی ها به ارزش هم افزایی دست یافت.

سیستم توزیع محصولات کشاورزی مسئولیت مهم تحویل مواد غذایی به خانوارها و کاهش گرسنگی در جهان را دارد. در این راستا تحقیق حاضر مبتنی بر پارادایم تفسیری با هدف مرور سیستماتیک کتاب سنجی و تحلیل محتوای مطالعات سیستم توزیع محصولات کشاورزی انجام گرفت. برای این منظور پس از جستجوی سیستماتیک در پایگاه های علمی اسکوپوس و وب آف ساینس، 331 مقاله مرتبط از سال 1974 تا 2023 بر اساس پروتکل پریزما انتخاب و وارد بسته نرم-افزاری بیبلیومتریک و نرم افزار VOSviewer گردید. سبد داده های به دست آمده بر اساس تکنیک های کتاب سنجی تحلیل استناد، جفت کتاب سنجی، هم زمانی واژگان کلیدی، تحلیل موضوعی مفهومی و تحلیل محتوا بررسی شد. یافته ها نشان داد که چهار خوشه «هم زیستی اعضای سیستم توزیع»، «شبکه سازی سیستم توزیع با شرکای بیرونی»، «رضایت مشتریان از سیستم توزیع» و «عملکرد سیستم توزیع» از مطالعات شناسایی شد. نتایج این مطالعه بکارگیری سیستم توزیع چند شبکه ای و استفاده از قابلیت های تدارکات چی های شخص ثالث برای توزیع بهتر محصولات کشاورزی را پیشنهاد می کند.