روانشناسی نظامی

هدف از انجام این پژوهش بررسی وضعیت روابط اعضای خانواده در پساکرونا بر اساس اهداف توسعه خانواده موفق و سالم در افق ۱۴۱۰ و متناسب با دیدگاه ستیر و استفاده از آینده پژوهی و تکنیک سناریونویسی بود. سناریونویسی ابتدا در حوزه نظامی شروع شد و توسعه پیدا کرد و سپس در علوم دیگر مورد استفاده قرار گرفت. این تحقیق از نوع کیفی و جامعه آماری پژوهش خبرگان بودند و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 12 نفر از خبرگان انتخاب شدند و در زمان های مختلف در پیشبرد اهداف پژوهش همکاری نمودند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بود، که با استفاده از نرم افزار میک مک و سناریوویزارد و با استفاده از روش های آماری تحلیل متقابل و سناریونویسی، سناریوهای ارتباطی اعضای خانواده در پساکرونا مشخص شدند. نتایج پژوهش نشان داد که در افق 1410 خانواده موفق و سالم و متناسب با دیدگاه ستیر هشت سناریو در زمینه روابط بین اعضای خانواده وجود دارد که شامل چهار سناریو قوی (ارتباطات مثبت، رعایت حریم شخصی، ارتباط برقرار کردن با خانواده و دوستان و تمرین مهارت های تفکر مثبت) و چهار سناریو محتمل (تعاملات موثر، پشتیبانی از یکدیگر، تعیین هدف و برنامه ریزی و تمرین مهارت های ارتباطی) هستند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر آموزش مهارت جرأت ورزی بر اضطراب اجتماعی و کمرویی در دانش آموزان مدارس شاهد شهر اهواز انجام شد. این پژوهش به صورت آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و گروه گواه بود. ابزارهای این پژوهش شامل مقیاس اضطراب اجتماعی (لاجرسا و لوپز، 1998) و کمرویی (استنفورد، 1990) بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان پسر مدارس شاهد در سال تحصیلی 1403-1402 بود. برای بررسی تأثیر مهارت جرأت ورزی 30 نفر از دانش آموزان به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه (هر گروه 15 نفر) گمارده شدند. پیش از شروع آموزش از هر دو گروه پیش آزمون اضطراب اجتماعی و کمرویی گرفته شد. سپس به گروه آزمایشی مهارت جرأت ورزی آموزش داده شد ولی گروه گواه هیج آموزشی دریافت نکرد. پس از اتمام دوره آموزشی از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. داده ها با آزمون تحلیل کواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با حذف اثر نمره های پیش آزمون به عنوان متغیر همپراش، اثر اصلی متغیر مستقل بر اضطراب اجتماعی و کمرویی معنی دار است. بنابراین، می توان از آموزش مهارت جرأت ورزی در کنار سایر روش ها برای کاهش اضطراب اجتماعی و کمرویی بهره برد.

مشاغل نظامی و انتظامی دارای تنیدگی بالا و پیچیدگی های خاصی هستند که در سرتاسر دنیا توأم با ناسازگاری، مخاطرات جسمانی و زندگی در شرایط سخت است؛ بنابراین افراد مشاغل پرخطر مانند نظامیان، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های روان شناختی قرار دارند. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی - هیجانی و مثبت اندیشی بر بهزیستی روان شناختی و سازگاری دانشجویان دانشگاه امام علی (ع) انجام شد. این پژوهش ازنظر هدف، کاربردی و ازلحاظ روش، آزمایشی با پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل دانشجویان سال اوّل دانشگاه بود. نمونه آماری شامل 21 نفر برای هر یک از گروه های آزمایشی و 20 نفر برای گروه کنترل بود؛ که به روش تصادفی انتخاب و در گروه ها جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های 84 سؤالی بهزیستی روان شناختی ریف و 160 سؤالی سازگاری بل بود. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیره تجزیه وتحلیل شدند. نتایج نشان داد که هم آموزش مهارت های اجتماعی - هیجانی و هم آموزش مثبت اندیشی موجب بهبود بهزیستی روان شناختی و سازگاری در سطح 01/0P< شده و در مقایسه بین دو نوع مداخله نیز، آموزش مهارت مهارتهای اجتماعی - هیجانی مؤثرتر بود. در پیگیری سه ماهه نیز نتایج تکرار شد.

قرارداد های روان شناختی در ذهن افراد شکل گرفته و رضایت یا عدم رضایت افراد از آنها در رفتار و نگرش شان تبلور یافته و منجربه بروز رفتار و اقداماتی می شود که برای سازمان ارزش آفرین اند، بنابراین تبیین پیامدهای این رفتارها در سازمان اهمیت بیشتری می یابد. دراین مقاله پیامدهای قراردادهای روان شناختی در سازمان های نظامی واکاوی شده است. روش پژوهش مطالعه حاضر، کیفی از نوع تحلیل مضمون و مبتنی بر نمونه گیری هدفمند از نوع متجانس است. 20 نفر از فرماندهان و مدیران در سازمان های نظامی اعم از ارتش، سپاه، فراجا و وزارت دفاع به-مثابه مطلعین کلیدی انتخاب شدند و درطول مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، نقطه نظرات و تجارب خود راجع به پیامدهای قراردادهای روان شناختی در سازمان های نظامی را به طورکامل بیان کردند. در تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون و جهت تعیین اعتبار یافته ها از معیارهای قابلیت اعتبار، قابلیت اطمینان و مطابقت با عینیت داشتن و ممیزی کردن از سوی داور استفاده شد. یافته های این پژوهش در قالب 2 مضمون فراگیر دسته بندی شد که حاصل استخراج و مفهوم بندی اطلاعات در 204 مضمون پایه و 19 مضمون سازمان دهنده است. مضامین سازمان دهنده عبارتنداز تقویت:«روحیه و معنویت نیروها»، «روابط کار»، «رشدوتعالی نیروها»، «رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای در نیروها»، «تعهد و وفاداری»، «رضایتمندی»، «بهبودفضای کاری»، «اصلاح عملکردسازمانی»، «رعایت اصول اخلاقی و حرفه ای فرماندهان»، «تربیت و آموزش سازمانی»، «ایجاد تعهدسازمانی»، «تحقق اهداف»، «رشد و تعالی سازمانی»،«اعتبارسازمانی» و نقض:«سوء عملکرد نیروها»،«نارضایتی شغلی»،«کاهش رشد و نبوغ»، «عدم تحقق اهداف» و «ایجاد فضای کاری منفی».در مجموع یافته ها بیانگر اینست که تقویت قراردادها بر روحیه و معنویت و رضایتمندی نیروها اثرگذار بوده و سبب رشد و تحقق اهداف سازمان می شود، در حالیکه نقض این قراردادها نارضایتی نیروها را به-دنبال داشته و سبب شکست سازمان در رسیدن به اهدافش می شود.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثربخشی بازی درمانی شناختی- رفتاری بر مهارت های اجتماعی و مهارت های ارتباطی کودکان اوتیستیک با عملکرد بالابود. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و در چارچوب یک طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه کودکان دارای اتیسم با عملکردبالا در سال 1401 در شاهرود بود. جهت گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر از پرسشنامه های مهارت های اجتماعی اسکات بلینی (2007)و شدت علائم اوتیسم گیلیام(1995)استفاده شد. تایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که بازی درمانی شناختی-رفتاری بربهبود مهارت های اجتماعی و مهارت های ارتباطی در کودکان مبتلا به اوتیسم با عملکرد بالا به میزان 0/67 تاثیر دارد(p‹0/01). و این روش درمانی بر بهبود برقراری ارتباط در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکردبالا به میزان 0/40 واحدبر بهبود تعامل اجتماعی در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا به میزان 0/37واحد و بر بهبود مهارت اجتماعی در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا 0/40واحد تاثیر دارد. بازی درمانی شناختی رفتاری بر بهبود مهارت اجتماعی در کودکان مبتلا به اتیسم به عملکرد بالا 0/37واحد تاثیر دارد(p<0/01). همچنین بازی درمانی شناختی_رفتاری بر بهبود مهارت های ارتباطی در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالابه میزان 0/46واحد تاثیر دارد (p<0/01). و این روش درمانی بر برقراری ارتباط در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا به میزان 0/40 و بر بهبود تعامل اجتماعی در کودکان مبتلا به اتیسم با عملکرد بالا به میزان 0/37واحد تاثیر دارد.

هدف این پژوهش، مقایسه دو روش درمانی آموزش ﺣﻞ ﻣﺴﺄله خلاق و آموزش راهبردهای فراشناختی بر خلاقیت و سرزندگی تحصیلی به روش نیمه تجربی ﺑﻮد. از جامعه آماری فرزندان نظامیان ساکن در یکی از پایگاه های نظامی شهر شیراز در سال تحصیلی 403-1402، 36 نفرآزﻣﻮدﻧی به صورت نمونه گیری هدفمند (ملاک های ورود و خروج) انتخاب و در قالب سه گروه 12 نفری (دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل) در فرایند تحقیق شرکت نمودند. پرسش نامه های خلاقیت (عابدی،1372) و سرزندگی تحصیلی(حسین چاری و دهقانی زاده،1391) وهمچنین بسته های آموزشی "ﺣﻞ ﻣﺴﺄله خلاق مدل ایساکسنو ترفینگر"(1987) و "برنامه ی آموزشی فراشناخت مدل سکستون" (1987) در اجرای تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل کواریانس چند متغیری نشان داد که در هر دو گروه آزمایش، در نمرات خلاقیت و سرزندگی تحصیلی افزایش معناداری نسبت به گروه کنترل دیده می شود؛ تاثیر روش ﺣﻞ ﻣﺴﺄله خلاق در افزایش خلاقیت بیشتر از روش راهبردهای فراشناختی بوده است؛ ولی بین دو گروه در افزایش متغیرسرزندگی تحصیلی تفاوت معناداری مشاهده نشده است. بر این اساس برنامه ریزی در جهت استفاده از هر دو روش، به ویژه روش آموزش ﺣﻞ ﻣﺴﺄله خلاق، نتایج موثرتری در محیط های آموزشی به همراه دارد.

هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی بسته آموزشی راهبردهای خودتنظیمی شناختی-هیجانی بر خودتعیین گری، خودکارآمدی و اهمالکاری دانش آموزان دختر پرخاشگر خانواده های نظامی بود. در بخش کیفی از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. جامعه آماری بخش کیفی شامل کلیه اساتید روانشناسی دانشگاه، متخصصین و درمانگران حوزه روانشناسی(بخصوص درمانهای هیجانی)، و در بخش کمی کلیه دانش آموزان دختر پرخاشگر دوره متوسطه دوم شهرستان تنکابن بود. به روش نمونه گیری هدفمند حجم نمونه ای برابر با 30 نفر انتخاب و بصورت تصادفی در گروه آزمایش(15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) تقسیم شدند. ابزارهای گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه خودتعیین گری دسی و ریان (۱۹۸۵)، پرسشنامه خودکارآمدی شرر (1982) و پرسشنامه اهمالکاری تاکمن (2001) بود. نتایج نشان داد، راهبردهای خودتنظیمی شناختی-هیجانی در 9 جلسه تدوین شد. براساس نتایج بخش کمی، در سطح تفاوت معناداری بین میانگین نمرات پس آزمون مولفه های خودمختاری، شایستگی و ارتباط در دانش آموزان دختر گروه آزمایش و گواه نشان داد.