درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله تحلیلی از نمایشنامه ی "ایرانیان" اثر آیسخولوس (Aeschylus، 456-525 BC)، نمایشنامه نویس یونان باستان است. مباحث شرق شناسی و نظریه ی گفتمان استعماری در نقد ادبی، مطرح شده در سه دهه اخیر در آرای ناقدان و نظریه پردازانی چون ادوارد سعید (Edward Said) و هومی بابا(Homi Bhabha)، فراهم آورنده ی چارچوب نظری تحلیل حاضر می باشند. در این مقاله نمایشنامه ی "ایرانیان"، همچون بسیاری متون دیگر در تاریخ شرق شناسی، "آرشیوی" (در معنای فوکویی آن) ازموضوعات، بن مایه ها، انگاره ها و پندارها راجع به ایران و خاورزمین (تجمل، ثروت افسانه ای، فّر و شکوه نخوت آمیز، لذت پرستی، استبداد، تباهی و …) انگاشته می شود. همچنین در این نمایشنامه نخستین بار شاهد موضوع رویارویی میان غرب و شرق در متنی ادبی هستیم. مقاله ی حاضر می کوشد نشان دهد چگونه ایرانیان، چونان "دیگر" برای یونانیان ظاهر می شوند : "دیگری" توأمان پرجاذبه و منفور، هراس انگیز و رشک انگیز، ولی به هرروی فرودست. ناهمگنی غیریت شرقی برساخته از این متن و گفتمان شرق شناسانه ی مبهم و گسیخته ی آن از دیگر موضوعات این بررسی است.

جریان فکری پست مدرن در میان? قرن بیستم میلادی جوانه زد و تا به امروز از رشد، تحول و زایایی برخوردار بوده است. در مورد خاستگاه، تبار و دیرین? پست مدرنیسم شک و تردید بی شماری موجود است، زیرا گروهی از نظریه پردازان میراث آن را به مدرنیسم یا حتی ضدمدرنیسم ربط می دهند و عده ای نیز آن را نحل? فکری، فلسفی مستقل، یگانه و خودجوش برمی شمرند. با وجود این، بدون تردید بایستی پست مدرنیسم را به عنوان گفتمان مسلط در اندیشه و هنر دنیای امروز پذیرفت. آن چه لازم است مورد توجه بیشتری قرارگیرد، جست وجوی تأثیرات پست مدرنیسم در زیست اجتماع کنونی ماست که به واسط? رسانه های ارتباطی نوین به شکل دهکده ای کوچک اما جهانی در آمده است. پست مدرنیسم مکتب فلسفی و هنری چندوجهی است که باید آن را چهارراه تداخل و تماس عناصر متفاوت و متضاد فرهنگ ها نامید. پست مدرنیسم موج نویی است که از تفسیر و تأویل دستاوردهای پیشین و ترکیب آن با تأملات کنونی پدیدار گشته است و به همین دلیل تأثیر مطالعاتی این پژوهش به بازشناسی پست مدرنیسم در تفـکر معاصـر و سپس چگونگـی نفوذ آن بر جریان تئاتر پیشرو می پردازد و با تکیه بر بازخوانی اندیشه های آنتونن آرتو، هنرمند نظریه پرداز فرانسوی تئاتر آیینی، به پیشگامی او برای ایجاد تئاتر پست مدرن اشاره دارد.