درخت حوزه‌های تخصصی

موسیقی همچون هنر برخاسته از لایه های درونی درون آدمی و بلکه یک نیاز روحی است و مانند هر هنری می تواند مبتذل یا متعهد باشد. موسیقی علمی از یونان باستان وارد ایران شد که ارسطو آن را به عنوان شاخه ای از ریاضیات می دانست و فیلسوفان اسلامی نیز آن را پذیرفتند البته علاوه بر قواعد علمی، ذوق و عاطفه نیز در پیدایش آن دخالت دارد هنر نیز محسوب می شود موسیقی ترجمه واژه Music انگلیسی که در فارسی معادل آهنگ می باشد و غنا را خواندن با آهنگ می گویند که همان موسیقی آوازی است. موسیقی ترکیب (composition) الحان جمع لحن و یا ملودی (Melody) و الحان به نغمه ها (Note) و نت ها دارای ریتم (Rhythm) هماهنگ است رابطه اسلام با هنر و موسیقی از مهمترین و کاربردی ترین موضوعات است . در قرآن واژه غنا و موسیقی به کار نرفته ولی آیاتی وجود دارد که در روایات یکی از مصداق های آن را «غنا» دانسته اند. لغویون غنا را «آواز خوش و طرب انگیز» دانسته اند و فقها و مفسران قران آن را صدای لهوی مناسب مجالس اهل فسوق دانسته اند که حرام می باشد. بسیاری از علما تصریح کرده اند که غنا بر حسب معنای لغوی و در عرف از غنای حرام یعنی غنا در شرع وسیع تر است موسیقی با شرایطی حرام و با شرایطی حلال می باشد در این مقاله با توجه به آیات و روایات و دیدگاه مفسران و عالمان و اسلام شناسان با رویکردی کاربردی معیارهای موسیقی بررسی شده است .

عادات، سلیقه ها، تمایلات، آرزوها و مصائب انسان ها در قالب نظام موسیقی آنها گنجانده و بیان میگردد. از آنجا که موسیقی بخشی از فرهنگ است، بنابر این، برای درک و شناخت فرهنگ، به جنب? موسیقیایی آن نیز باید توجه کرد. موسیقی قالبی است برای بیان اندیشه ها و وسیله ای برای بیان مفاهیمی و موضوعاتی که به شیوه های دیگر قابل بیان نیستند. پژوهش حاضر در صدد مطالع? موضوعات محوری در نظام موسیقی کردهای ایران است. این پژوهش بر اساس رویکرد انسان شناسیِ فرهنگی طراحی شده که در آن موسیقی به عنوان یک پدید? فرهنگی تلقی میشود. متناسب با تأثیر شرایط محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر زندگی این مردم، پاره ای از عناصر به صورت موضوعات محوری تظاهر یافته اند. شناسایی این موضوعات محوری مطمع نظر پژوهشگران این مقاله بر اساس فنون مردم نگاری، در چارچوب انسان شناسی بوم شناختی، به شکل واکاوی در درون نظام موسیقی مردم کرد ایران بوده است. یافته های این پژوهش بیانگر آن است که نظام موسیقیایی این مردم تحت تأثیر عوامل محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، برخی از ویژگیها و عناصر را برجسته تر از سایر جنبه ها و عناصر معرفی کرده است. اهمیت این پژوهش در جنب? نوآوری آن است که با رویکرد علمی انسان شناختی به بررسی موسیقیشناسی قومیکردها پرداخته است. نتیجه این پژوهش میتواند به بازنمایی علمی نظام موسیقی قومیکردها بینجامد.

تناسب هنر و تفکر امری نیست که پذیرش آن نیازمند مرور شواهد تاریخی باشد، اما بررسی این نسبت در تاریخ، زوایای پنهان این رابطه را هویدا خواهد کرد. این نسبت نه محدود به هنر خاص و نه محدود به تفکر خاصی است؛ پس بررسی رابطهی موسیقی و اسلام و همچنین داستان جدال آن موسیقی با موسیقی برآمده از تفکر یونانی در دورهی خلافت عباسیان از زبان کسی که هم تحصیلات حوزوی و هم پژوهش های فراوان در زمینهی موسیقی انجام داده، بسیار شنیدنی است. ایرج نعیمایی عضو گروه موسیقی فرهنگستان هنر و مدیرعامل سابق انجمن موسیقی ایران و مدرس دانشگاه میباشد. آنچه میخوانید نتیجهی مصاحبهی ما با ایشان است که به صورت یادداشت تنظیم شده است.