محمدرضا رهبریان

در این جستار، سخن از آثار شخصی است که می گویند اطلاعات وسیعی در حوزه میراث اسلامی دارد. زمانی از مدرسان متون درسی حوزه در سطوح عالی بوده و امروزه از چهره های شاخص مطالعات اسلامی و شیعی در مراکز آکادمیک غرب، خاصه آمریکاست. سال ها در دانشکده مطالعات بین المللی دانشگاه کلمبیا در شهر نیویورک و در کالج سینت انتونی دانشگاه آکسفورد انگلستان عهده دار کرسی تدریس بوده است و همچنین به تناوب در دانشکده حقوق دانشگاه ییل و هاروارد و صاحب تألیفات و مقالات شناخته شده در جهان در مطالعات شیعه شناسی. او در طول حیات علمی خود، معاشرت نزدیکی با برخی از فضلای کتاب شناس شیعی داشته است. آنچه در این جستار آمده، مشخصاً پرسه زنی است در برخی از پژوهش های قم شناسی سیدحسین مدرسی طباطبایی و نه بیشتر.

اگر چه قم در آینه اشعار شاعران نمود چشمگیر نداشته است؛ ولی باز از میان شعرها و جملات و ضرب-المثل هایی که به نحوی، نام قم در آنها وارد شده، و یا در ارتباط با قم ساخته شده اند، می توان دریافت که قم تا چه اندازه و در چه دوره و با چه لحن و بیانی کانون توجّه شاعران و مردمان بوده است. نویسنده در نوشتار حاضر کوشیده است نمود قم را در برخی از متون ادبی و نیز ضرب المثل و شعر رایج در فرهنگ عامه، مورد کاوش قرار دهد.

سید حسین مدرسی طباطبایی پژوهشگر علوم اسلامی و دارای تألیفات زیادی در حوزه های مختلف از جمله حقوق اسلامی و تاریخ تشیع است. نویسنده در نوشتار حاضر، نخست، کتابشناسی آثار و مقاله های ایشان را معرفی می نماید. در ادامه، مقاله هایی که درباره وی به رشته تحریر درآمده اند را برمی شمارد.

استاد علی اصغر فقیهی، صاحب تألیفات ارزشمندی در حوزه تاریخ، مذهب و قم شناسی است که برخی از آثار او از منابع دست اول تحقیق محسوب می شود. نویسنده در نوشتار حاضر، نخست، کتابشناسی آثار چاپ شده و آثار پراکنده و منتشر نشده وی را معرفی می نماید. در ادامه، مقاله های نوشته شده توسط فقیهی را برشمرده و در نهایت، مقاله هایی که درباره ایشان به رشته تحریر درآمده اند را معرفی می نماید.