ابوالقاسم صادقی نیارکی

یکی از مسائل مهم در سیستم های حمل و نقل هوشمند، مسیریابی کاربر مبناست. در چنین سیستمی هدف جلب رضایت کاربر از سیستم، جهت برآورده شدن همزمان اهداف وی در مسیرهای ارایه شده توسط الگوریتم مسیریابی است. الگوریتم های متداول مسیریابی در سیستم های اطلاعات مکانی معمولاً تک هدفه بوده و یا به صورت تک هدفه حل می شوند و جنبه های دیگر نیاز کاربران را مدنظر قرار نمی دهند. در تحقیق حاضر پس از بررسی روش های بهینه سازی چندهدفه، برای مسیریابی کاربر مبنا از الگوریتم چندهدفه کلونی مورچه که با تغییراتی در ساختار الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچه تک هدفه به دست آمده استفاده شده است. به این ترتیب که کاربر با توجه به نیازهای خود توابع هدف مورد نظر را تعریف کرده، سپس با استفاده از الگوریتم چندهدفه کلونی مورچه و برنامه طراحی شده، مسیرها رتبه بندی و توسط کاربر و اولویت های وی انتخاب می شوند. از مهم ترین نقاط قوت این الگوریتم این است که عامل مورچه با استفاده از یک نوع فرمون، برای انتخاب مسیر در هر تقاطع به صورت کاملاً چندهدفه فکر و عمل می کند؛ در نتیجه کاربر می تواند به صورت چندهدفه مسیر مورد نظر خود را انتخاب نماید. به علاوه یکی از مهم ترین خروجی های تحقیق، جبهه جواب های مؤثر است که به کاربر اجازه می دهد با مشخص کردن اولویت های خود، مسیر نهایی را انتخاب کند. نتایج این الگوریتم در شرایط مختلف بررسی و ارزیابی شده است. آزمایش های انجام شده بر روی الگوریتم حاکی از تنظیمات مورد قبول در پارامترهای اولیه و تکرارپذیری قابل اطمینان الگوریتم است.

امروزه شبکه حسگرهای هوشمند به عنوان یکی از روش های نوین اخذ اطلاعات، در مدیریت ترافیک مطرح است که با امکان پایش هوشمند معابر شهری منجر به کاهش سوانح جاده ای می گردد. علیرغم اهمیت نصب و استقرار چنین تجهیزاتی مهمترین دغدغه تعیین مکان بهینه جهت نصب آنهاست. بنابراین آنچه در این تحقیق هدف ماست ارائه روشی مناسب در جهت مکانیابی بهینه حسگرهای ترافیکی است، روش پیشنهادی ترکیبی از روش های فازی سلسله مراتبی و تاپسیس است. لازم به ذکرست که برای تست روش پیشنهادی در این تحقیق بخشی از شبکه معابر شهری در شمال آمریکا به عنوان داده نمونه انتخاب گردید. در مرحله بعد با نظر کارشناسان ترافیک معیارهای تعیین مکان بهینه انتخاب گردید که در این تحقیق عبارت بودند از ترافیک متوسط سالیانه، شدت تصادفات، شیب متوسط و فاصله هر اتصال در شبکه شهری تا مکان های نیازمند کنترل ترافیک.برای مشخص کردن میزان اهمیت معیارهای ورودی از روش سلسله مراتبی فازی استفاده گردید، این روش با استفاده از اعداد فازی در مقایسه زوجی معیارها برای محاسبه وزن آنها، منجر به افزایش دقت محاسبات می گردد. در مرحله بعد وزن های محاسبه شده با استفاده از روش تاپسیس به رتبه بندی اتصالات شهری در محدوده مورد مطالعه پرداخت. در نهایت بعد از اجرای تحلیل مذکور با استفاده از نمره حاصل از روش تاپسیس اتصالات شهری در منطقه مورد مطالعه به سه کلاس متفاوت طبقه بندی شدند. اتصالات شهری قرار گرفته در کلاس اول به عنوان اتصالات شهری با بیشترین اولویت برای نصب حسگرها انتخاب شدند. بنابراین اتصالات مذکور در بیشترین اولویت برای نصب حسگرهای ترافیکی خواهند بود.

طوفان های گردوغبار یکی از مهم ترین چالش های اخیر در منطقه غرب آسیا محسوب می شود. این پدیده به علت خشکسالی شدت بیشتری یافته و آثار منفی فراوانی در زندگی مردم منطقه گذاشته است. ازآنجاکه این منطقه در کمربند خشک و گردوغباری جهان قرار گرفته، ضروری است تا ابعاد گوناگون ریزگردها به خوبی واکاوی شود. پیش بینی و مدلسازی این پدیده می تواند از به خطر افتادن جان میلیون ها انسان جلوگیری کند. بنابراین، ارائه مدلی منطقه ای برای بررسی ابعاد گوناگون این پدیده ضروری است. المان های هواشناسی و اقلیمی مؤثر در پدیده ریزگرد همواره درحال تغییرند بنابراین، باید از مدل های مکانی- زمانی برای مدلسازی و بصری سازی آن بهره برد. بدین منظور، در این مطالعه با استفاده از قابلیت های مدلسازی مکانی- زمانی سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و داده های به دست آمده از سنجش از دور (RS) همچون سرعت باد، رطوبت خاک، بافت خاک و مدل ارتفاعی زمین مدلی برای برآورد میزان گردوغبار برخاسته از سطح زمین طراحی و توسعه داده شد. مدل طراحی شده که DustEM (Dust Emission Model) نامیده شده است، میزان انتشار جریان های افقی ریزگرد را محاسبه می کند. در این مطالعه مدلسازی برای بازه زمانی سال 2001 تا 2007 صورت گرفت و نتایج به دست آمده از آن با داده های AOD سنجنده MODIS ارزیابی شد. به منظور شناسایی مناطق با فعالیت ریزگرد بالا، خروجی مدل در سه طبقه مناطق با فعالیت کم، متوسط و زیاد با استفاده از حد آستانه های 3/0 و 6/0 برای شاخص AOD طبقه بندی شد و این مدل به صورت مکانی- زمانی مناطق بحرانی را شناسایی می کند. میانگین شاخص صحت برای دوره مورد مطالعه % 6/73 به دست آمد که بیانگر دقت بالای مدل در شناسایی مناطق بحرانی است.

هدف: هوش مصنوعی(AI)  اکنون جزئی از زندگی همه افراد شده است. تقریباً در همه جنبه های زندگی بشر از جمله آموزش نفوذ کرده و به یک موضوع مهم جهانی تبدیل شده  است. فناوری واقعیت مجازی(VR)  یکی از کاربردهای مهم هوش مصنوعی است. با ترکیب این دو  می توان برنامه ها و بازی هایی تولید کرد که مباحث علمی، روند یادگیری و درک بهتر موضوعات آموزشی را تسهیل نمود. AI وVR قادر به ایجاد دقیق ترین سناریو ها و شبیه سازی های ممکن است که مرز زمان و مکان آموزشی را از بین برده و ارزش حداکثری آموزش را منعکس می کند. هوش مصنوعی کاربرد های زیادی در آموزش دارد که این کاربرد ها با توجه به هدف که کمک به دانش آموز، معلم یا موسسه آموزشی است عملکرد متفاوتی خواهد داشت. مطالعه مروری حاضر با هدف تجزیه و تحلیل کاربردهای هوش مصنوعی و واقعیت مجازی در آموزش و یادگیری است و از مزایا، معایبAI وVR  و چالش های ادغام این دو فناوری در آموزش بحث می کند همچنین اهمیت باور های شناختی و چگونگی ایجاد اشتیاق و تمایل به یادگیری برای استفاده از این فناوری ها را مورد بحث قرار می دهد و این یک تصویر کلی از نقش آینده. AI و VR در سیستم آموزشی ارائه می کند.نتیجه گیری: به طور کلی، کاربرد هوش مصنوعی در زمینه آموزش به طور مداوم در حال گسترش و تعمیق است و ظهور مفاهیم جدید، روش های جدید و ایده های جدید قطعاً تأثیر بسزایی در اصلاح صنعت آموزش خواهد داشت.

چگونگی رشد و گسترش شهرها همواره یکی از موضوعات چالش برانگیز در برنامه ریزی شهری بوده و تاکنون مدل های متعددی در خصوص رشد شهری ارائه شده است. هر چند بسیاری از این مدل ها روش تحقیق و یا فرضیات متفاوتی دارند ولی در یک نگاه عام می توان گفت این مدل ها تا به امروز اهداف مشترکی را دنبال کرده اند که همان ارائه درک بهتر از چگونگی تحولات شهری است. شهرها را می توان سیستم پیچیده ای دانست که از تعاملات عوامل گوناگون شکل گرفته اند. امروزه اتوماتای سلولی و روش عامل مبنا برای مدل سازی سیستم های پیچیده در طیف وسیعی از مطالعات بکارگرفته شده اند. روش عامل مبنا با قابلیت ذاتی شبیه سازی تعاملات اجتماعی و محیطی ابزار مناسبی برای مدل سازی سیستم های پیچیده است و اتوماتای سلولی نیز توانایی مناسبی در مدل سازی پدیده های منتشر شونده دارد. لذا در این تحقیق سعی شده است با ترکیب اتوماتای سلولی نامنظم و سیستم چند عامله، مدلی پویا از چگونگی رشد مناطق مسکونی در مقیاس پلاک های شهری ارائه شود. در مدل ارائه شده از اتوماتای سلولی به منظور محاسبه تناسب کلی اراضی برای توسعه استفاده شده است. در این محاسبه از فاکتورهای همسایگی، تناسب فیزیکی، دسترسی و قیود مکانی در قالب 12 معیار مکانی استفاده شده است. پنج عامل شامل عامل برنامه ریز شهری، عامل توسعه دهنده و عامل های خانوار در سه گروه درآمدی بالا، متوسط و پایین به مدل معرفی شدند. مدل پیشنهادی در شهرک مسکونی ناجی آباد کاشان پیاده سازی شد و نتایج ارزیابی نشان داد که مدل ارائه شده با دقت 71 درصد قادر به پیش بینی رشد شهری است. برنامه ریزان شهری می توانند با تغییراتی در این مدل، آن را برای برنامه ریزی و مدیریت رشد شهری استفاده نمایند.

زیرساخت های زیرزمینی شامل برق، گاز، مخابرات، آب و فاضلاب توسط سازمان های مرتبط مدیریت و کنترل می شوند. در پروژه های همراه با حفاری امکان تشخیص اشتباه مکان تأسیسات وجود دارد. بنابراین به منظور جلوگیری از آسیب به زیرساخت ها و بروز خسارت های مالی و جانی فراوان، بررسی آنها ضروری است. امروزه GIS فراگستر و فناوری های جدید نظیر واقعیت افزوده می توانند به عنوان راه حلی نوین برای رفع این مشکل به کار گرفته شوند. به گونه ای که بتوان این تأسیسات را در بستر تلفن همراه هوشمند و یا تبلت بصری سازی نمود. به دلیل عدم امکان برآورد دقت مورد نیاز (با توجه به قطر لوله ها و عرض خیابان ها در حد چند سانتی متر) در روش مبتنی بر حسگر، هدف این مقاله ارائه روشی نوین به منظور بهبود دقت واقعیت افزود است. در روش پیشنهادی، دو روش مبتنی بر حسگر و مبتنی بر دید ترکیب شده و در کاربرد بصری سازی تأسیسات زیرزمینی با فناوری واقعیت افزوده آزمایش شده است. در این روش از تارگت های کددار و روش ترفیع فضایی به منظور برآورد پارامترهای موقعیت و جهت دوربین استفاده شده است. به منظور دستیابی به مقادیر اولیه مناسب در ترفیع فضایی، از داده های سنسورهای GPS ، شتاب سنج و مغناطیس استفاده شده و بعد از انجام یک فیلتر پایین گذر موقعیت و وضعیت دوربین وارد فرآیند ترفیع فضایی شده است. با توجه به موقعیت و وضعیت بهبود یافته ی دوربین در فرآیند ترفیع فضایی، مدل مجازی تولید شده در موقعیت مسطحاتی صحیح خود قرار می گیرد. موقعیت مسطحاتی به صورت گرافیکی روی زمین نمایش داده می شود و بعد ارتفاعی (عمق) به صورت یک پارامتر توصیفی ارائه می گردد. در نهایت هر دو روش با استفاده از نرم افزار مدل سازی و اندازه گیری دقیق مبتنی بر اصول فتوگرامتری و ماشین بینایی Agisoft مورد ارزیابی قرار گرفته است. در روش مبتنی بر حسگر متوسط دقت پارامترهای موقعیت برابر با 4/2908 متر و متوسط دقت پارامترهای جهت برابر با 6/1796 درجه است، در حالی که در روش مبتنی بر دید متوسط دقت موقعیت برابر 0/1227 متر و متوسط دقت پارامترهای جهت برابر با 2/2017 درجه است. بنابراین نتایج بهبود دقت روش پیشنهادی نسبت به روش مبتنی بر حسگر را اثبات می کند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش مکان یابی کتابخانه های عمومی در شهر بجنورد بر اساس شاخص های مرکزیت، سازگاری و ویژگی های طبیعی زمین است. از دیگر اهداف این تحقیق، شناسایی معیارهای اصلی در مکان یابی کتابخانه ها، تعیین روش مناسب برای استانداردسازی و وزن دهی به معیارها و تعریف سناریوهای مناسب برای هر کدام از پهنه های منتخب بر اساس ویژگی های کالبدی آن است. روش : روش پژوهش حاضر، توصیفی با ماهیت کاربردی و رویکرد کمی است و برای گردآوری داده های پژوهش از روش پیمایشی استفاده شده است. برای استانداردسازی نقشه های معیارها از توابع فازی، برای وزن دهی به معیارهای مکان یابی از فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی و برای تلفیق معیارها از ترکیب خطی وزن دار استفاده شده است. برای وزن دهی به معیارها از روش دلفی و ابزار پرسش نامۀ مقایسۀ زوجی استفاده شده است که جامعۀ آماری را خبرگان و کارشناسان مرتبط با امور مکان یابی کتابخانه ها تشکیل می دهند و 12 نفر به عنوان نمونه به صورت غیرتصادفی هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها : یافته های تحقیق حاکی از آن بوده است که به طورکلی ازنظر اهمیت وزن نهایی معیارها، تراکم جمعیت، قابلیت دسترسی، فاصله از کتابخانه های موجود، نزدیکی به مراکز آموزشی و نزدیکی به مراکز فرهنگی و مذهبی به ترتیب دارای بیشترین اهمیت بوده اند. با تلفیق معیارهای درنظرگرفته شده در این تحقیق، 6 پهنۀ دارای تناسب بالای مکانی برای کتابخانه بوده است. همچنین با توجه به سرانۀ استاندارد، شهر بجنورد نیاز به 3 کتابخانۀ جدید دارد که با توجه به سیاست های درنظرگرفته شده می توان از بین 6 پهنۀ دارای تناسب بالای مکانی انتخاب کرد. اصالت/ارزش: مکان یابی پهنه های مناسب برای احداث کتابخانه پیش از ساخت کتابخانه می تواند از بسیاری از هزینه های اضافی جلوگیری کند. علاوه بر این، مکان یابی صحیح کتابخانه ها می تواند در افزایش کارایی کتابخانه ها تأثیر بسزایی داشته باشد. با توجه به محدودیت بودجه ای و سیاست های تجهیز کتابخانه ها، استراتژی های مختلفی در زمینۀ اجاره کردن یک مکان برای کتابخانه یا احداث کتابخانۀ جدید در نظر گرفته می شود. بنابراین، در این تحقیق با رویکردی نوآورانه بر اساس وضعیت کاربری های موجود و کیفیت ابنیه، پیشنهاد ها و سناریوهایی برای احداث و یا اجارۀ مکان برای کتابخانه در پهنه های منتخب ارائه شده است. همچنین، مهم ترین مسئله ای که کمتر بدان توجه داشته اند، عدم قطعیت در قضاوت ها است. بنابراین، برای رفع این مسئله در این تحقیق از روش تصمیم گیری چندشاخصۀ فازی برای وزن دهی به معیارها استفاده شده است.

گردشگری الکترونیکی یکی از جدیدترین انواع گردشگری است. تور مجازی بخشی از گردشگری الکترونیکی است که هدف از ارائه آن از بین بردن محدودیت های زمانی و مکانی می باشد. عکس های پانوراما یکی از اجزای اصلی برای ساخت تورمجازی هستند. امروزه با توجه به اینکه تکنولوژی پیشرفت زیادی کرده است اما تعداد کمی عکس های پانوراما از مناطق مختلف وجود دارد و معمولاً افراد خاص برای کاربری خاص عکس های پانوراما را تولید می کنند. از طرفی دیگر با توجه به کیفیت بالا عکس-ها معمولی توسط تکنولوژی پیشرفته، این عکس ها پتانسیلی را برای تولید عکس های پانوراما ایجاد کرده اند. با الحاق کردن چند عکس در کنار هم توسط الگوریتم های تناظریابی می توان عکس های پانوراما را تولید کرد. هرکدام از این الگوریتم ها دقت متفاوتی در شرایط مختلف دارد و بیشتر این روش ها برای عکس های پانوراما ارزیابی نشده اند. هدف از این مقاله، بررسی روش ها و الگوریتم های مختلف تناظریابی عوارض و طبقه بندی این روش ها و یافتن روش مناسب برای تهیه پانوراما در تورمجازی گردشگری است. در این راستا نحوه عملکرد این الگوریتم ها در شرایط مختلف بین تصاویر مانند انتقال، دوران، مقیاس برای به دست آوردن عکس های پانورامای هم منطقه و انتخاب بهترین روش سنجش موردبررسی قرارگرفته است. برای این منظور، ابتدا روش های مختلف تناظریابی را موردبررسی قرار داده و سپس چهار الگوریتم SURF، FAST، MSER، BRISK بر روی عکس های پانوراما در شرایط مختلف مانند اعوجاج چشم ماهی، نویز نمک و فلفل، مقیاس مختلف و ... ارزیابی شد. نتایج نشان می دهد که الگوریتم SURF در بیشتر شرایط نتیجه بهتری را در زمان کمتری نسبت به دیگر الگوریتم ها به دست اورد.

مقدمه: زلزله به عنوان یکی از مهم ترین ناملایمات طبیعی زمین، همواره در زمان کوتاهی، خسارات غیرقابل جبرانی را به پیکره سکونت گاه های بشری وارد می کند. تحقیقات نشان می دهد 24 ساعت اولیه پس از وقوع زلزله، ازاین جهت که در این ساعات بیشترین احتمال زنده ماندن قربانیان حادثه وجود دارد، فرصتی طلایی برای کمک به حادثه دیدگان است. بنابراین تخصیص بهینه گروه های امداد و نجات به مناطقی که از میزان آسیب پذیری بیشتری برخوردارند، در کاهش تعداد تلفات مؤثر است. برای نیل به این هدف لازم است که نقشه آسیب پذیری مربوط به منطقه موردمطالعه مشخص شود تا نیروهای امداد در صورت بروز زلزله با آگاهی قبلی از آسیب پذیری مناطق، در سریع ترین زمان ممکن به منطقه موردنظر اعزام شوند. روش: این مقاله رهیافت تصمیم گیری چندمعیاره مبتنی بر سیستم اطلاعات مکانی را با هدف شناسایی مهم ترین عوامل تشدیدکننده آسیب رسان حاصل از زلزله در منطقه 1 تهران و تهیه نقشه آسیب پذیری به کار می گیرد. چارچوب تصمیم گیری چندمعیاره، عوامل محیطی و انسان ساخت را دربر می گیرد. پس از انتخاب شاخص های تأثیرگذار در مکان یابی مناطق آسیب پذیر، نقشه های پایه ورودی که بر اساس آسیب پذیر یا عدم آسیب قسمت های مختلف منطقه به صورت باینری به دست آمده اند، تهیه گردید. درنهایت برای تلفیق لایه ها از دو روش بولین و هم پوشانی شاخص استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان می دهد که حدود 12 درصد از مساحت کل منطقه مطالعاتی در گروه آسیب پذیری زیاد، 45 درصد در گروه متوسط و بقیه منطقه که حدود 43 درصد از مساحت را شامل می شود، در دسته آسیب پذیری کم طبقه بندی می شوند. همچنین با توجه به اینکه این تحقیق در دو روش بولین و هم پوشانی شاخص صورت گرفت، نتایج حاصل از هر دو روش نمایانگر این بود که منطقه دربند و خیابان های اطراف آن به عنوان آسیب پذیرترین قسمت های منطقه 1 شهر تهران پس از وقوع زلزله می باشند، و این بدین جهت است که در این منطقه تمامی شاخص های درنظرگرفته شده برای تعیین آسیب پذیری، نامطلوب هستند. با توجه به نقشه آسیب پذیری به دست آمده بر اساس عرض معابر، نیاز به تعریض خیابان ها در بخش های مرکزی منطقه و به دلیل کمبود راه های مواصلاتی در شمال منطقه موردمطالعه، ایجاد راه های استاندارد و با عرض مناسب در بخش های شمالی منطقه یک شهر تهران احساس می گردد. همچنین با توجه به نقشه زمین شناسی تهیه شده و آسیب پذیر بودن بخش اعظمی از این منطقه، در هنگام ساخت وساز باید تمامی استانداردهای ساختمان سازی رعایت گردد تا از بروز حادثه جلوگیری شود. نتیجه گیری: در یک نتیجه گیری کلی می توان گفت، باید قبل از وقوع زلزله برنامه های مدیریتی برای کاهش آسیب پذیری در مناطق با آسیب پذیری بالا انجام شود؛ ازجمله این اقدامات می توان به جانمایی درست و بهینه مراکز امدادرسانی و درمانی نسبت به مراکز بحران و آسیب پذیر و همچنین رعایت استانداردهای ساختمان سازی به ویژه در مناطق مجاور گذرگاه ها اشاره کرد. در مرحله بعد، پس از وقوع زلزله با اطلاع قبلی از منطقه آسیب دیده و با کمک نقشه آسیب پذیری، باید نیروهای امدادی به مناطق آسیب پذیرتر اعزام گردند.

امروزه گردشگری و جذب گردشگر به عنوان یکی از منابع اقتصادی و همچنین بررسی داده های گردشگری با توجه به اهمیت روزافزون صنعت گردشگری و تجارتی و رقابتی شدن این صنعت اهمیت ویژه ای یافته است. در صنعت گردشگری شناخت خصوصیات و اطلاعات زمینه ای کاربر سبب اتخاذ تصمیمات هدفمندتر و ارائه خدمات رضایت بخش تری به کاربر می شود که این امر بدون استفاده از ابزارها و تکنیک های داده کاوی میسر نمی شود. روش های مختلفی برای طبقه بندی و بررسی داده ها وجود دارد. با توجه به اهمیت بالای شناخت رفتار و ویژگی های گردشگران در انتخاب مکان جاذب گردشگری و در نتیجه جلب رضایت گردشگران هدف این مطالعه مقایسه دو الگوریتم درخت تصمیم گیری و ماشین بردار پشتیبان برای طبقه بندی مکان های جاذب گردشگری بر اساس اطلاعات زمینه ای کاربر در نرم افزار Weka است. در این راستا از اطلاعات زمینه ای کاربر ازجمله سن، جنسیت، میزان تحصیلات، نوع مکان گردشگری و امتیازی که کاربران به مکان گردشگری داده اند برای طبقه بندی مکان های جاذب گردشگری استفاده شده است. برای این منظور اطلاعات زمینه ای و اطلاعات مکان های گردشگری از 220 کاربر در مورد جاذبه های گردشگری تهران جمع آوری گردید و برای آموزش و تست دو الگوریتم مورد استفاده قرار گرفته است. با بررسی نتایج این تحقیق با معیارهای مختلف مشخص گردید که درخت تصمیم گیری عملکرد بهتری در مقایسه با روش ماشین بردار پشتیبان بر روی داده-های استفاده شده دارد.

مقدمه: زلزله به عنوان یکی از مهم ترین ناملایمات طبیعی زمین در زمان کوتاهی، خسارات بسیاری بر پیکره سکونتگاه های بشری وارد می کند و بحران های مختلفی ایجاد می شود که یکی از بحران های بعد از زلزله، بحران زنده یابی و امدادرسانی به مناطق آسیب دیده است. در لحظات اولیه بعد از زلزله، بحث مربوط به اختصاص نیروهای امدادی و امکانات به مناطق آسیب دیده اهمیت ویژه ای دارد. با توجه به بررسی ها، زمان، عامل حیاتی در کاهش میزان تلفات و قربانیان حادثه پس از زلزله است، به طوری که 24 ساعت اولیه پس از زلزله، زمان طلایی کمک به حادثه دیدگان است، زیرا در این ساعات بیشترین احتمال زنده ماندن قربانیان وجود دارد. بنابراین تخصیص بهینه گروه های امداد ونجات به مناطق آسیب دیده از اهمیت بالایی برخوردارست. روش: در این پژوهش برای مسیریابی امدادرسانی به منطقه آسیب دیده، ابتدا نزدیک ترین پایگاه امداد به منطقه حادثه دیده مشخص شد و توسط کارشناسان مربوطه، 4 مسیر با بالاترین مطلوبیت انتخاب شد. در مرحله بعد، این مسیرها باید براساس پارامترهای موردنظر اولویت بندی شده و مسیر بهینه شود. بررسی میزان مطلوبیت مسیرها براساس پارامترهای عرض، طول، نوع و ترافیک خیابان ها، کاربری پارسل ها، تعداد طبقات، و نوع اسکلت ساختمان های موجود در هر خیابان بررسی شد. با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، سیستم اطلاعات مکانی (GIS) و نرم افزارهای موجود به وزن دهی هر یک از معیارها و زیرمعیارها پرداخته شد. در نهایت براساس ارزش پارامترها و زیرمعیارهایشان، وزن نهایی مسیرها مشخص شد و با توجه به این ارزش ها، اولویت بندی مسیرها صورت گرفت. یافته ها: با توجه به نتایج، پارامتر نوع اسکلت ساختمان (مصالح) با وزن 325/0 مهم ترین عامل و پارامترهای تعداد طبقات، ترافیک، عرض مسیر، نوع مسیر، طول مسیر و کاربری های موجود در مسیر با وزن های 320/0، 175/0، 071/ 0، 045/0، 041/0 و 023/0 از نظر اولویت و ارزش به ترتیب بعد از این پارامتر قرار می گیرند. نتیجه گیری: با توجه به ارزش های به دست آمده برای هر یک از پارامترها، این نکته قابل ذکر است که برای جلوگیری از خسارات بیشتر پس از زلزله، باید در ساخت سازه ها و ساختمان ها، از مصالح مقاومی چون بتن و فلز استفاده شود و تمامی نکات ایمنی و استانداردهای ساخت رعایت شود.

فرم پایدار شهر ها از زمان شکل گیری اولین شهرها مدنظر بوده است؛ اما با مواجه شدن روزافزون شهر ها با عدم قطعیت ها ازجمله بلایای طبیعی، تغییر آب وهوا، بحران های خشکسالی، بحران انرژی و ... این پایداری مختل می شود. زین سبب دستیابی به فرم تاب آور و پایدار شهر ها از اهمیت ویژه ای برخوردار شده و این مفهوم مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. تاب آوری شهری مفهومی چند بعدی است که با استفاده از دو رویکرد عینی و ذهنی اندازه گیری می شود. این تحقیق به محاسبه تاب آوری شهری ایالت تگزاس به دو رویکرد عینی و ذهنی در طول طوفان Harvey 2017 می پردازد تا به ترتیب نمایشی از شرایط واقعی و ادراک مردم ارائه دهد و رابطه میان دو رویکرد را بررسی کند. در بخش عینی تحقیق، با ادغام شاخص های اجتماعی، اقتصادی، زیرساختی، سازمانی با نسبت معین به روش DANP استخراج و به روش TOPSIS وزن دهی می شود. در روش DANP از نظرات کارشناسان استفاده شده که از پایایی بالایی برخوردار است. در بخش ذهنی از مجموعه داده های توییتر استفاده می شود و شاخص نسبت بکار گرفته می شود. نتایج رویکرد عینی حاکی از آن است که تاب آورترین شهر ها عبارتند از Harris، Austin، Fort Bend، Galveston، Brazoria، Chambers و شهر هایی با کمترین تاب آوری عبارتند از Moore، Presidio، Dimmit، Starr، Jasper، Camron است. به منظور مقایسه تغییرات تاب آوری در دو رویکرد درمجموع 24 شهرستان انتخاب شدند، زیرا این شهر ها بیش از 50 پیام پس زمینه توییتر داشتند و با تهدیدات مستقیم طوفان Harvey مواجه بودند. با توجه به نتایج به دست آمده ضریب همبستگی میان دو رویکرد در این شهر ها 0.708 حاصل شد که اصطلاحاً گفته می شود رابطه قوی و مستقیم بین دو به دوی رویکرد ها وجود دارد و به معنی آن است که شهر هایی که از نظر تاب آوری در رده های بالاتری قرار دارند، به هنگام مواجهه با بحران مشارکت بالایی در توییتر دارند. نتایج دو رویکرد عینی و ذهنی در مناطقی شرقی و نزدیکی اقیانوس اطلس که در مواجهه مستقیم طوفان قرار داشتند هم راستا بوده است و هر چه به سمت غرب تگزاس می رویم از هم سو بودن این دو رویکرد کاسته می شود. دانش بدست آمده از این مطالعه می تواند بینش ارزشمندی را در استراتژی هایی برای استفاده از داده های شبکه های اجتماعی برای افزایش تاب آوری در برابر بلایای طبیعی فراهم کند و در بلایای مختلف نیز استفاده شود و نتایج برای سایر بلایا ارزیابی گردد.

به سبب رشد پرشتاب جمعیت، مشکلاتی مانند کمبود و عدم توزیع فضایی مناسب خدمات شهری به وجود آمده است. ازاین رو در این تحقیق هدف ارزیابی دسترسی در شهر بجنورد با درنظر گرفتن کاربری های کلیدی و با حالات سفر مختلف است. در این راستا در این تحقیق شش کاربری کلیدی شناسایی شده و دسترسی به سه حالت سفر پیاده، اتوبوس و تاکسی برای هریک از کاربری ها با استفاده از روش حوزه نفوذ شناور دومرحله ای به دست آمده است. همچنین براساس میزان استفاده از هرکدام از حالت سفر، وزن نسبی آن ها و دسترسی تلفیق یافته برای هر کاربری براساس سه حالت سفر به دست آمده است. همچنین با استفاده از روش دنپ، وزن هرکدام از کاربری ها و نقشه دسترسی تلفیق یافته با استفاده از روش ترکیب خطی وزن دار، به دست آمده است. براساس نتایج وزن دهی، کاربری های فضای سبز و آموزشی بیشترین اهمیت را داشته اند. براساس دسترسی نهایی قسمت مرکزی و جنوب شهر و شهرک واقع در شرق شهر دسترسی مطلوب و سایر مناطق شهر، دسترسی نامطلوب داشته اند. براساس نتایج این تحقیق می توان نتیجه گیری کرد عدالت فضایی عمودی در شهر بجنورد رعایت نشده است، زیرا محلاتی که از سطح اجتماعی و اقتصادی مناسبی برخوردار نیستند، از سطح دسترسی مطلوبی نیز برخوردار نیستند.