تفسیر تطبیقی «وَلَمَّا سُقِطَ فِی أَیْدِیهِمْ» (اعراف: 141) با تأکید بر نقد زبان شناختی دیدگاه ها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تعبیر «وَلَمَّا سُقِطَ فِی أَیْدِیهِمْ» از عبارت های قرآنی ای است که در زبان عربی فاقد پیشینه است و نخستین کاربرد آن در آیه 149 سوره اعراف و در جریانِ بیانِ بخشی از وقایع زندگی حضرت موسی (ع) یعنی دعوت وی به کوه طور، عهدشکنی بنی اسرائیل و گوساله پرستی آنها دیده می شود. این پژوهش درصدد تحلیلِ مفهومِ این عبارت و بیان چرایی برداشت های مختلف از آن است. با وجود آنکه مفسران قرآن به طور ضمنی به تحلیل این عبارت پرداخته اند، با توجه به شکل گیریِ دیدگاه های مختلف ذیل آیه و با عنایت به اینکه یافتن مقصود گوینده وامدار توجه به مباحث زبانی و فرامتنی است، ضرورت دارد این دیدگاه ها فراتر از مباحث لغوی، بلاغی، نحوی و به ویژه سیاق بررسی و تحلیل شود. برای دستیابی به این هدف، فضای سخن حاکم بر آیات بررسی می شود و معانی پشیمانی، ترس، ناتوانی، امر ناگهانی و تعابیری از این دست نقد و بررسی می شود. در این پژوهش، با تأمل در قواعد متنی و فرازبانی و تحلیل آنها نشان داده شده است که این آیات با عبارتِ «وَلَمَّا سُقِطَ فِی أَیْدِیهِمْ» حادثه ای مشخص را روایت کرده که موجب تأمل بنی اسرائیل شده و تفسیر آن به پشیمانی، اضطراب و دیگر مفاهیم پذیرفتنی نیست.