ابوالقاسم حسینی زیدی

 از منظر قرآن و روایات، الهی بودن دین مجوس قطعی است و رفتار ائمه اطهار‰و مسلمین از صدر اسلام با پیروان دین مجوس مانند برخورد با اهل کتاب بوده است؛ امّا در روایات، جناب زرتشت پیامبر صاحب شریعت دین مجوس نیست و وی به عنوان مدعی نبوت معرفی شده است. دو روایت اصلی و مهم در باب جناب زرتشت، مناظره حضرت رضا† با هربذ اکبر و مناظره امام صادق† با شخصی زندیق است که در روایت اوّل امام با کلمه زعم و گمان به نبوت جناب زرتشت اشاره دارد و زعم گمانی است که  احتمال کذب در آن قوی تر است و در قرآن زعم به معنای کذب به کار رفته است و ظهور در عدم حقیقت دارد. در روایت دوّم هم جناب زرتشت مدعی نبوت معرفی می شود و ادعا، طلب چیزی برای خود است و این طلب اعم از صدق و کذب است. مهم ترین نکته در رد نبوت زرتشت این است که روایات در مورد نبوت او ساکت هستند حال آن که ائمه در مناظراتشان هر کجا نامی از انبیاء الهی‰ برده شده است به نبوت ایشان تصریح کرده اند. روش پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانه ای و تحلیل محتوا می باشد.

در برخی از روایات موضوعاتی مطرح شده است که موجب در معرض خدشه قرار گرفتن دین اسلام شده و شبهاتی را در مورد این آیین به وجود آورده است؛ از جمله آن مسائل، که مربوط به مباحث مرتبط با دیدگاه اسلام نسبت به زنان است، روایاتی است که در مورد «جهنمی بودن اکثر زنان» وارد شده است. در پژوهش حاضر که به سبک مسأله محور و با روش کتابخانه ای و به صورت توصیفی - تحلیلی انجام گرفته است، بیان کرده ایم که: در نگاه اوّلیه روایات محل بحث از نظر سند قابل اعتنا نمی باشد و با اغماض از ضعف سند روایات، اگر مقصود این روایات آن باشد که اختلافات جنسیتی باعث جهنمی و بهشتی شدن می باشد، چنین برداشتی معارض با قرآن، عقل و دیگر روایات بوده و لذا به دلیل عدم تأیید محتوا و دلالت آن ها با ادله محکم تر و صریح تر از آن، باید حکم به طرح آن نماییم؛ امّا اگر بخواهیم از باب «قاعده الجمع مهما أمکن أولی من الطرح» سعی در جمع این روایات داشته باشیم وجه صحیح در توجیه این روایات آن است که: مراد از این روایات - با توجّه به تعلیلاتی که در برخی از روایات محل بحث آمده است - آن است که زنان به دلیل عدم انجام وظایف همسری خود مستوجب ورود به دوزخ و جهنم می شوند و اگر این علّت منتفی گردد، دیگر جهنمی بودن ایشان هم منتفی می گردد.