محمدجلال ترکاشوند

فرماندهی مؤثر به مجموعه ای از مهارت ها، ویژگی ها و فرایندهایی اطلاق می شود که به یک فرد یا گروه اجازه می دهد تا به طور مؤثر و کارآمد دیگران را هدایت کرده و به اهداف سازمانی دست یابند. این مفهوم در زمینه های مختلفی مانند مدیریت، نظامی گری، ورزشی و حتی اجتماعی کاربرد دارد. در این میان برای فرماندهی در سازمان رزم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تبیین الگویی مطلوب برای مدیریت و فرماندهی اسلامی در سطح کلان یکی از آرمان های بسیار مهم نظام اسلامی محسوب می شود. این پژوهش سعی بر آن دارد که اندیشه های آیت الله خامنه ای در خصوص فرماندهی مؤثر را در قالب الگویی با تأکید بر فرماندهی شهید حاج قاسم سلیمانی ارائه نماید. پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی، از نظر رویکرد از نوع کیفی بر پایه پارادایم تفسیری و از نظر ماهیت و نوع مطالعه از نوع اکتشافی است. روش تحقیق این پژوهش «داده بنیاد» است که بر اساس آن و در راستای اهداف پژوهش عصاره دیدگاه آیت الله خامنه ای در زمینه فرماندهی مؤثر استخراج، مفهوم سازی، مقوله سازی و سپس مدل پردازی شده است. در همین راستا، پس از استخراج مفاهیم، 6 مقوله اصلی دسته بندی و احصا گردیدند. در مرحله سوم، بر اساس روش نظام مند استراوس-کوربین مدل نظام مند اندیشه آیت الله خامنه ای در خصوص فرماندهی مؤثر با تأکید بر فرماندهی شهید حاج قاسم سلیمانی ارائه گردیده است.

دیدگاه ها و اندیشه های رهبران و نخبگان یک کشور می تواند نقشه راهی را در جهت تحقق اهداف و منافع ملی ترسیم نماید. در این میان مکتب سپهبد شهید علی صیاد شیرازی، ضرورت امروز کشور ما با توجه به هجمه های گسترده دشمن است و از آن می توان به عنوان الگوی عملی بخش های مدیریتی و اجرایی در کش ور بهره گرفت. در همین راستا این پژوهش، شاخص های مکتب تربیتی و اخلاقی شهید سپهبد علی صیاد شیرازی در نظام ج.ا.ایران را موردبررسی و تحلیل قرار داده است. پژوهش حاضر ازنظر فایده و هدف از نوع تحقیقات کاربردی، ازنظر رویکرد از نوع کیفی بر پایه پارادایم تفسیری و ازنظر ماهیت و نوع مطالعه از نوع اکتشافی است. روش تحقیق این پژوهش «داده بنیاد» است که بر اساس آن و در راستای اهداف پژوهش به صورتی هدفمند و نظام مند به گونه ای که بتوان عصاره ی مکتب تربیتی و اخلاقی سپهبد شهید علی صیاد شیرازی را استخراج، مفهوم سازی، مقوله سازی و سپس مدل پردازی نمود، موردبررسی و تحلیل قرارگرفته است. در همین راستا، در مرحله اول، تعداد 216 گزاره در قالب 193 مفهوم استخراج شد. در مرحله دوم 31مقوله فرعی دسته بندی و احصاء گردیدند. در مرحله سوم بر اساس الگوی نظریه استراوس کوربین و 6 مقوله اصلی آن، مدل نظام مند مکتب تربیتی – اخلاقی شهید صیاد شیرازی جهت تدوین دکترین و استراتژی های سیاسی، فرهنگی، امنیتی و دفاعی کشور در راستای مواجهه با جنگ پیچیده و ترکیبی دشمن ارائه گردیده است.