نوش آفرین صفری

هدف این پژوهش بررسی عملی بودن، اعتباریابی، و رواسازی مقیاس آمادگی یادگیری برخط دردانشجویان دوره های مجازی است. به همین منظور بنا بر خوداظهاری 350 نفر از دانشجویان کارشناسی دوره های مجازی به روش نمونه برداری تصادفی انتخاب و پرسشنامه 18 ماده ای آمادگی یادگیری برخط بر روی دانشجویان دوره های مجازی اجرا شد. اعتبار ابزار سنجش از نظر هماهنگی درونی (آلفای کرونباخ) به مقدار 945/0 و با روش بازآزمایی خرده مقیاس ها، همگی بالای 85/0 است. اجرای تحلیل مؤلفه های اصلی درباره روایی سازه پرسشنامه نشان داد مواد پرسشنامه به گونه کلی، با یک عامل همبسته است، چرخش عامل ها به شیوه واریماکس نشان می دهد ساختار نظری پرسشنامه از 5 عامل (خودکارآمدی و مهارت در رایانه و اینترنت، یادگیری خودگردان، کنترل یادگیرندگان، انگیزه یادگیری در محیط های برخط، و خودکارآمدی در ارتباطات برخط) با بار عاملی بیش از 40/0 اشباع شده است که روی هم 65/66 درصد از واریانس کل و هریک به ترتیب، با 98/29، 19/23، 81/18، 85/14، و 17/13 درصد از واریانس مشترک پرسشنامه آمادگی یادگیری برخط را تبیین می کند. افزون بر آن، برای  بررسی روایی ابزار با استفاده از بسته نرم افزاری Amos از روش تحلیل عاملی تأییدی و تعیین شاخص های برازندگی ابزار از جمله شاخص مجذور کای ، شاخص ریشه میانگین مجذورات خطای تقریب، شاخص برازش تطبیقی، شاخص نیکویی برازش، وشاخص نیکویی برازش تعدیل یافته محاسبه و تأیید شد.

با توجه به اهمیت یادگیری خودگردان برخط ضروری است که بیش از پیش به این موضوع و عوامل پیش بینی کننده آن پرداخته شود. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علّی پیش بینی یادگیری خودگردان برخط براساس فراشناخت با واسطه گری آمادگی یادگیری برخط صورت گرفت. شرکت کنندگان شامل 350 نفر از دانشجویان دوره های برخط در سال تحصیلی 1400-1399 بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش، از پرسشنامه های فراشناخت، آمادگی یادگیری برخط و یادگیری برخط خودگردان استفاده شد. برای ارزیابی مدل پیشنهادی از نرم افزار آموس استفاده شد. یافته ها نشان داد که، 1. داده ها با مدل تحقیق برازش دارد؛ 2. فراشناخت، متغیرهای آمادگی یادگیری برخط و یادگیری خودگردان برخط را به صورت مثبت پیش بینی می کند؛ 3. متغیر آمادگی یادگیری برخط قادر است یادگیری خودگردان برخط را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کند؛ 4. فراشناخت از طریق آمادگی یادگیری برخط، تمامی ابعاد یادگیری خودگردان برخط را به صورت معناداری پیش بینی کند. بنابراین و با توجه به نتایج به دست آمده، افزایش آمادگی یادگیری برخط و در پی آن افزایش سطح فراشناخت باعث ارتقای میزان یادگیری خودگردان برخط در دانشجویان دوره های برخط می شود. 

  نظام آموزش از راه دور ، نظام نوینی است که کشورهای مختلف، بنا به مقتضیات محلی، فرهنگی و اجتماعی خود از آن در رشته ها و سطوح مختلف آموزشی بهره مند شده اند .موضوع کیفیت آموزشی فراگیران آموزش از راه دور ، از مسائل مهم و مورد بحث متولیان است . هدف از این پژوهش ، بررسی تأ ثیر روش آموزشی آزمون محور در مقایسه با روش آموزشی نیمه حضوری بر پیشرفت تحصیلی، رضایت مندی و صرفه جویی در زمان یادگیری دانشجویان دانشگاه  پیام نور است . این پژوهش، به روش آزمایشی بر روی دانشجویان رشته های علوم تربیتی و روان شناسی ، واحد درسی روان شناسی عمومی در دو گروه روش آموزشی نیمه حضوری و روش آموزشی آزمون محور دانشگاه پیام نور مرکز خرم آباد انجام شده است . حجم نمونه مورد مطالعه در این پژوهش شامل ۷۸ نفر، ۴۲ نفر گروه نیمه حضوری و ۳۶ نفر گروه آزمون محور بودند که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شد هاند . گردآوری داده های مورد نیاز این پژوهش با استفاده از پرسشنامه( رضایت مندی، صرفه جویی در زمان) ، و نمره درس روان شناسی عمومی انجام شده است. تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون t مستقل با سطح معناداری p<0/5انجام شد. بررسی های به عمل آمده نشان می دهد که دانشجویان آزمون محور نسبت به دانشجویان نیمه حضوری دانشگاه پیام نور با پیشینه ضعیف تری وارد دانشگاه می شوند که این امر در نمرات پا یان ترم آنا ن نیز تاثیر گذاشت و دانشجویان نیمه حضوری نمره تحصیلی بالاتری داشتند، همچنین بین این دو روش آموزشی از نظر رضایتمندی تفاوت معناداری مشاهده نشد، اما به لحاظ صرفه جویی در زمان یادگیری میان دو روش آموزشی تفاوت معناداری در سطح (10/0(p< مشاهده شد.

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل علّی اشتیاق تحصیلی بر اساس ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط با نقش واسطه ای خودکارآمدی یادگیری برخط صورت گرفت. روش پژوهش به لحاظ هدف، بینادی و به لحاظ نوع داده های گردآوری شده، کمی و مبتنی بر رویکرد همبستگی است. شرکت کنندگان شامل 375 نفر از دانشجویان دوره های برخط دانشگاه پیام نور استان لرستان در سال تحصیلی 1401-1400 بودند که با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش، مقیاس های ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط Bangert (2008)، خودکارآمدی یادگیری برخط Zimmerman and Kulikowich (2016) و پرسشنامه اشتیاق تحصیلی دانشجویان توسط Gunuc and Kuzu (2015) بودند. تحلیل داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری در بستر نرم افزار AMOS-26 انجام شد. یافته ها نشان داد که، با توجه به مقادیر شاخص های برازش بدست آمده، داده ها با مدل پژوهش برازش دارد. مطابق با یافته ها، ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط، متغیرهای خودکارآمدی یادگیری برخط و اشتیاق تحصیلی را به صورت مثبت پیش بینی می کند. همچنین، متغیر خودکارآمدی یادگیری برخط قادر است اشتیاق تحصیلی را به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کند. علاوه بر این، ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط از طریق خودکارآمدی یادگیری برخط، اشتیاق تحصیلی را پیش بینی می کند. با توجه به نتایج به دست آمده، از طریق افزایش ارزشیابی دانشجویان از اثربخشی تدریس برخط می توان خودکارآمدی یادگیری برخط را بهبود و اشتیاق تحصیلی آنان را ارتقاء داد.

هدف از این پژوهش مقایسه تأثیر استفاده از روش تدریس معکوس و روش تدریس سنتی بر تاب آوری تحصیلی و درگیری تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی بود. روش این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه ششم ابتدایی شهرستان سلسله در سال تحصیلی 1403-1402 است. از میان جامعه آماری تعداد 2 کلاس به روش نمونه گیری دردسترس انتخاب و در ادامه به شیوه تصادفی در قالب دو گروه آزمایش (20 نفر) و کنترل (20 نفر) جایگزین شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه تاب آوری تحصیلی ساموئلز (2004) و پرسش نامه درگیری تحصیلی ریو (2013) بود. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی و تحلیل کوواریانس تجزیه وتحلیل شدند. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که روش تدریس معکوس بر تاب آوری و درگیری تحصیلی دانش آموزان پایه ششم ابتدایی گروه آزمایش تأثیر مثبت دارد (۰۵/۰p<) به گونه ای که میزان تاب آوری و درگیری تحصیلی در دانش آموزانی که با استفاده از روش تدریس معکوس، درس علوم تجربی دبستان را یادگرفته اند، نسبت به دانش آموزانی که به مطالعه درس علوم تجربی با شیوه های سنتی پرداخته اند بالاتر بوده است. استفاده از روش تدریس معکوس به عنوان یک روش تدریس فناورانه نوین بیش از روش سنتی می تواند منجر به تقویت تاب آوری تحصیلی و درگیری تحصیلی در شاگردان شود.