گودرز کاکاوندی

سعدی در ادبیات عرب و در عرفان و تصوف نیز شناخته شده بود. آثار او نشان می دهد که به عارفان بزرگ ارادت داشته و بسیاری از گفته های آن ها را نقل کرده است و خود سیر و سلوکی داشته که اغلب غزل های او را عرفانی نموده و اصطلاحات صوفیانه را فراوان به کاربرده است. این آموزگار اخلاق در اشعار عربی و ملمعات خود که ابیات و مصراع های عربی را آورده است، به امور معنوی و عرفانی می پردازد که کمتر موردتوجه قرارگرفته اند. در این مقاله آن موارد تحلیل شده است. این تحقیق از روش کتابخانه ای و شیوه تحلیل منطقی و مستند به منابع اصلی بهره جسته و با استنتاج از یافته های پژوهش، نشان می دهد که سعدی در اشعار عربی خود نیز همان فلسفه عشق و اخلاق مداری را آموزش می دهد و صوفی کامل نیست بلکه اندیشه های صوفیانه را در جهت اهداف انسانی و اخلاقی استفاده می کند.

کلیله ودمنه، بی هیچ تردیدی یکی از شاهکارهای ادبیات فارسی است. در این متن زبان و اندیشه پابه پای هم پیش می روند و این حکایت از مهارت کم مانند نصرالله منشی دارد. مترجم کلیله ودمنه، در ترجمه آزاد خود از متن عربی ابن مقفع، تجربه های خویش از مسائل مختلف زندگی را هم مطرح کرده است. یکی از برجسته ترین تجربه های او تجربه کشورداری یا سیاست است. می توان بر آن بود که کلیه یک داستان بلند از یک دوره طولانی حکومت، با مسایل مختلف آن است. زیرا در آن تقریباً به تمام مسایل سیاسی اشاره یی شده است. اگر پیشینیان کوشیده اند اندیشه های سیاسی را به وسیله حکایت تجسم ببخشند، نصرالله منشی با ایجاد پیوند میان این اندیشه ها با کلام خدا، آن ها را تقویت و مخاطب را به پذیرش آن ها ترغیب کرده است. داده های این پژوهش کتابخانه یی است و به وسیله روش کیفی توصیف شده است. از هم آیی اندیشه های سیاسی و آیه ی قرآن، می توان دریافت که نصرالله منشی، هرجا به یکی از جنبه های حکومت داری توجه کرده، همزمان یکی از آیات قرآن را تداعی کرده است. این امر سبب شده است که اندیشه های او، هم چنان که قرآن قابلیت قرائت همه زمانی و همه مکانی دارد ، قابل تأویل برای همه ی روزگاران باشد.

ترجمه به عنوان تلاش و فعالیتی هدفمند جهت رفع موانع زبانی و فرهنگی، و زمینه ای برای برقراری و گسترش روابط میان انسان ها در سطوح مختلف از دیرباز مورد توجه بشر قرارگرفته است.آنتوان برمن در نظریه گرایش های ریخت شکنانه خود با هدف برجسته سازی اهمیت  دیگری و فرهنگ بیگانه در ترجمه به بررسی شیوه ها، سازوکارها و راهبردهای ترجمه ای مترجمان در انتقال غرابت و بیگانگی متن اصلی به زبان مقصد پرداخته است. از این رو در پژوهش حاضر، از دیدگاه «آنتوان بِرمن» مؤلفه هایی همچون: عقلایی سازی، شفاف سازی، اطناب در کلام، تفاخر گرایی، غنایی زدایی کیفی، و غنایی زدایی کمّی و دیگر عناصر را در ترجمه های فارسی طاهره صفارزاده و حسین انصاریان از سوره ی بقره مورد بررسی و نقد قرار می دهیم؛ که از نتایج این پژوهش آن است که طاهره صفار زاده بیشتر از حسین انصاریان این عناصر ریخت شکنانه را رعایت نموده است و به ترجمه معیار «آنتوان برمن» نزدیک است. با توجّه به اهمیت ترجمه صحیح و روان قرآن کریم، یافته های این تحقیق می تواند در ترجمه های آتی مترجمان و محققان قرآن کریم اثر گذار باشد.