تهمینه فرزانه

واضح است که یکی از موضوعات پر بسامد در آموزه های دینی، مسأله سنت های الهیِ معطوف به اجتماع بوده که پرداختن به آن ها، راهبردی در راستای آگاه سازی انسان ها به جهان پیرامون خود می باشد. رهیافت به این سنت ها، با مراجعه به متون دینی و از جمله صحیفه سجادیه میسور می گردد. کاوش انجام شده، با روش توصیفی تحلیلی و با هدف فهم سنن الهی در این کتاب شریف سامان یافته است. بدین روی، متون مرتبط مورد بررسی قرار گرفته و ضمن درنگی کوتاه بر معنای لغوی و اصطلاحی، چهار شاخصه «عمومیّت - حتمیّت - هماهنگی با قانون علیّت - تغییر و تحوّل ناپذیری» سنت ها استخراج گردید. در گونه سنت های اجتماعی مطلق و عام، شش نوع قابل طرح است: «ابتلاء و آزمایش - هدایت - برانگیزاندن پیامبران - فرستادن کتاب های آسمانی - اتمام حجّت - بازتاب اعمال». سنت های اجتماعی مقیّد و مشروط، نیز سه نوع بوده: «استیصال - امهال - استدراج و املاء». بررسی ها نشان داد که سنت های الهی در هر دو ساحت فردی و اجتماعی و نیز، گونه های مطلق و مقید، در صحیفه سجادیه وجود داشته و با زبان دعا به صورتی گسترده و به همراه زمینه ها، فرآیندها و روش ها بیان گردیده اند. استخراج و عرضه نُه گونه از سنت های الهیِ اجتماعی در صحیفه سجادیه، از نوآوری های پژوهش حاضر تلقّی می گردد.

از جمله مباحث عمده و گسترده در طول تاریخ قرآن بحث از جمع آوری و کتابت قرآن است. با وجود پذیرش نگارش قرآن در زمان پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) اکثر اندیشمندان اسلامی پیدایش مصحف واحدی را به زمان عثمان نسبت داده اند. با توجه به اینکه اکثر مصاحفی که در زمان صحابه رایج بوده از میان رفته است بازکاوی توحید مصاحف در زمان عثمان و پاسخ به شبهات اهمیت دو چندانی دارد. مقاله پیش روبا رویکردی انتقادی و شیوه توصیفی- تحلیلی، ضمن بیان تاریخچه مصاحف و گزارشی از شبهات مطرح شده در این زمینه به نقد و بررسی هریک از آنها می پردازد. وجود شبهاتی چون تغییر و اختلاف مصاحف صحابه با مصحف عثمانی و مخالفت صحابه با آن، رسم الخط مصحف عثمانی، وجود اغلاط در مصحف عثمانی از جمله شبهات مطرح شده در این نوشتار می باشد. یافته های پژوهش حاضر نشان از آن دارد که جمع عثمان فقط توحید مصاحف بوده که با نظارت و تایید امام علی(ع) انجام گرفته است و امام (ع) با تایید قرآن موجود و صحه گذاشتن بر آن، راه را بر هرگونه تحریف و تغییری در قرآن بست. و ادعاهایی همچون اختلاف مصاحف، وجود اغلاط در صحف عثمانی و....که اندیشمندان مطرح کرده اند کاملا بی اساس بوده و به صورت دقیق و اندیشمندانه در آن ها نگرش نشده چرا که به عنوان نمونه مخالفت افرادی چون ابن مسعود برگرفته از غرایض خاصی بوده و همچنین وجود اغلاط و اختلافات مصاحف عثمانی و... همه بی اساس بوده و در آن ها نگاه و تفکر همه جانبه وجود ندارد.

موضوع سلامت و جهات گوناگون آن سال هاست که مورد پژوهش و تحقیق اندیشمندان و پزشکان اسلامی و غیر اسلامی می باشد. با توجه به اینکه تغذیه سالم و پاک از نظر وجدانی و معنوی و جسمی و روحی بر انسان تاثیر بسزایی دارد. از این رو مورد اهتمام جامعه علمی و تحقیقی می باشد. تجربه نشان داده است که سبک زندگی مومنانه الگوی تغذیه را بر زندگی موحدانه گره زده است و زمینه را برای برخورداری از روح و جسم پاک فراهم نموده است. پژوهش پیشرو به دنبال یافتن پاسخی برای این سوال است که جهت گیری بهداشت تغذیه در قرآن با تاکید بر آموزه های دینی چگونه می باشد؟ هدف از پژوهش پیشرو تبیین جهت گیری بهداشت تغذیه در قرآن با تاکید بر آموزه های وحیانی می باشد که به شیوه توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. آموزه های و حیانی اصولی را در تغذیه سالم مد نظر قرار داده اند که انسان با رعایت آنها به هدف خداوند متعال که سعادت بشری می باشد دستیابی خواهد یافت. از جمله یافته های این پژوهش این است که درآموزه های وحیانی تغذیه سالم در بردارنده جهت گیری های جسمی، معنوی، روانی و اجتماعی است. تطبیق هر کدام از این جهت گیری ها با آیات قرآن و آموزه های وحیانی از نو آوری های پژوهش پیشرو می باشد.