احمد چریک

هدف: عواملی چون بهبود شرایط زندگی، افزایش طول عمر و امید به زندگی در سالمندان منجر به ازدیاد سالمندان در جوامع مختلف ازجمله ایران شده است و سالمندی نسبت به دوره جوانی با توجه به شرایط سنی و کاهش نسبت فعالیت کاری از فراغت بیشتری برخورداراست لذا هدف پژوهش حاضر آینده نگاری اوقات فراغت سالمندان بر اساس رویکرد فعالیت های بدنی بود.روش: این پژوهش با بهره گیری از الگوی تحلیل لایه ای علت ها در چهار سطح تحلیل لیتانی، علل اجتماعی، گفتمان و جهان بینی و اسطوره ای به واکاوی برخورد روش علّی لایه ای با مسئله می پردازد. بنابراین از طریق مطالعه منابع موجود در ادبیات پژوهش، مصاحبه با خبرگان ورزشی و آینده پژوهی و استفاده از سئوالات تحلیل علّی- لایه ای به توصیف مسأله در سطوح چهارگانه اقدام می کند.یافته ها: تحلیل علّی لایه ای اوقات فراغت سالمندان با رویکرد فعالیت بدنی و ورزش با 27 شاخص معرف تعریف گردید و نشان داد وجود مسائل در سطوح چهارگانه ضرورتی به منظور نگاهی جامع تر به ماهیت مسائل و موضوعات و ایجاد کننده انتظام فکری در رویارویی ساختارمند با مسائل می باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد به منظور برنامه ریزی و سیاست گذاری های صحیح و دقیق برای پاسخگویی به نیازهای سالمندان، به ویژه در بخش ورزش و فعالیت های بدنی در قالب اوقات فراغت توجه به لایه گفتمان سازی و اسطوره ها و استعاره ها موجب می شود که مجموعه اقدامات سازنده در این لایه ها به حل شدن برخی از مسأله ها و موضوعات قرار گرفته در لایههای بالاتر منجر شود که بستری را برای سالمندی فعال فراهم می کند.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، طراحی مدل سلامت جسمانی-روانی در اوقات فراغت سالمندی بر اساس شاخص های سلامت روان بود. جهت طراحی مدل از نظریه «داده بنیاد» استفاده شده است.. روش: جامعه آماری شامل متخصصان و صاحب نظران سلامت روان و مدیران با تجربه در ادارات مرتبط با امور سالمندان بود که بر اساس نمونه گیری نظری و انجام 21 مصاحبه عمیق و تحلیل نظام مند، داده های مورد نیاز جمع آوری و از طریق مراحل سه گانه کد گذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که مدل سلامت جسمانی-روانی سالمندان دارای 13 مقوله اصلی و 40 مقوله فرعی است. راهبرد سلامت جسمانی-روانی سالمندان براساس شاخص های روانی شامل چهار مرحله اساسی سیاستگذاری، تحلیل ذینفعان، ترویج اوقات فراغت سالمندان، اجرا و ارزشیابی است. نتیجه گیری: بنابر یافته های تحقیق، تعیین ایده محوری، مهم ترین گام سلامت جسمانی-روانی سالمندان است. لذا با توسعه فعالیت های جسمانی سالمندان در اوقات فراغت می توان ارتقاء سطح سلامت (جسمانی-روانی) این گروه سنی را انتظار داشت.