مژگان عطار

هدف پژوهش حاضر بررسی برخی از ویژگی های روانسنجی (شامل انطباق، ساختار عاملی و پایایی و روایی) مقیاس توالی تحول نظریه ذهن در کودکان فارسی زبان بود. روش پژوهش از نوع همبستگی از نوع انطباق یابی و اعتبار سنجی ابزار بود. جامعه شامل کودکان پیش دبستانی شهر تهران و نمونه شامل 100 نفر از کودکان 4 تا 7 ساله شهر تهران بودند. از ابزارهای مقیاس توالی تحول نظریه ذهن و آزمون نظریه ذهن استیرمن استفاده شد. داده ها با روش های کیفی انطباق یابی ابزار، تحلیل عاملی و همبستگی پیرسون تحلیل شدند. آزمون توالی تحول نظریه ذهن در نمونه ایرانی از پایایی متوسط برخوردار است و دارای ساختار یک عاملی است. سوالات زیرمقیاس ها امکان تبدیل شدن به یک مقیاس کلی دارند و با بقیه زیرمقیاس ها ارتباط دارند به جز مقیاس 1 یعنی درک علایق گوناکون و می توان از این آزمون به خوبی برای اهداف پژوهشی به عنوان شاخصی چندگانه از تحول نظریه ذهن استفاده کرد. توالی تحولی زیرمقیاس های آزمون برای چهار زیرمقیاس باورهای گوناگون، درک باورکاذب آشکار، درک باور کاذب درباره محتوا، باور درباره هیجان و دسترسی به هیجان قابل قبول است و تمایز سنی را می توان در این زیرآزمون ها دید؛ اما برای دو تکلیف علایق گوناگون و درک هیجان واقعی از کاذب این توالی مشاهده نشد. همچنین روایی همگرای قابل قبول بین نمره کل شرکت کنندگان در این آزمون با نمره در دو زیرمقیاس از آزمون نظریه ذهن استیرمن مشاهده شد. براساس یافته ها می توان نتیجه گیری کرد که آزمون توالی تحول نظریه ذهن ویژگی های لازم برای کاربرد در زمینه سنجش این مولفه شناخت اجتماعی در کودکان ایرانی را دارد.

تصمیم گیری غیراخلاقی می تواند هم خودخواهانه و به نفع خود و هم با هدف نفع رساندن به دیگران باشد. هدف این مطالعه بررسی نقش افتراقی حس قدرت، حس از جایگاه اجتماعی و روش های جایگاه طلبی اجتماعی شامل روش برتری و منزلت در پیش بینی تصمیم گیری غیراخلاقی به نفع خود و به نفع دیگران بود. شرکت کنندگان 150 نفر از شهروندان تهرانی بودند که به صورت داوطلبانه در مطالعه شرکت کردند. برای جمع آوری داده ها از مقیاس حس قدرت، مقیاس حس جایگاه اجتماعی، مقیاس برتری-منزلت، و پرسشنامه تصمیم گیری غیراخلاقی استفاده شد. یافته های تحلیل رگرسیون نشان داد برتری به صورت مثبت و منزلت به صورت منفی با تصمیم گیری غیراخلاقی به نفع خود، رابطه دارد و در مورد تصمیم گیری غیراخلاقی به نفع دیگران، فقط برتری به صورت مثبت رابطه داشت. رابطه معنی داری بین حس قدرت و حس جایگاه اجتماعی و تصمیم گیری غیراخلاقی در دو وضعیت وجود نداشت. این مطالعه از تمایز مفهومی تصمیم گیری غیراخلاقی خودخواهانه یا به نفع خود و به نفع دیگران حمایت می کند. به نظر می رسد صرف قدرت و جایگاه اجتماعی عوامل مرتبط با تصمیم گیری غیراخلاقی نیستند، بلکه روش های کسب جایگاه یعنی برتری و منزلت مکانیسم های روانی تعیین کننده تری در احتمال تصمیم گیری غیراخلاقی هستند.