طیبه جهانگرد

هدف پژوهش حاضر؛ بررسی اثرات تغییر کربری زمین کشاورزی بر معیشت پایدار خانوارهای روستایی در دشت سیستان است. جهت بررسی از تصاویر ماهواره ای لندست و همچنین پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. تعداد 40 نفر از جامعه نمونه در روستای در چهار روستای منتخب قلعه نو، سارانی، ده گرگ و غلامعلی مورد پرسشگری قرار گرفتند. نتایج تحلیل پوشش زمین-کاربری زمین در بازه زمانی 1368 تا 1397 نشان داد که در سال های اخیر از وسعت زمین های کشاورزی و کاربری آبی به شدت کاسته شده و زمین بایر افزایش یافته است. روند این تغییرات در روستاهای منطقه سیستان که اکثر با کشاورزی و دامداری معیشت خود را تأمین می کنند بیانگر این است که این تغییرات کاربری زمین در معیشت روستاییان اثرات منفی بسیار زیادی گذاشته است که در نتیجه ناپایداری روستایی را به دنبال داشته است. همچنین نتایج نشان داد که تغییرات زمین در سال های اخیر بسیار زیاد بوده و اثرات زیادی بر معیشت روستائیان داشته است. در بخش بهره برداری از منابع، نتایج نشان داد که تغییر کاربری زمین موجب استفاده بیش ازحد از منابع طبیعی این منطقه شده که باعث از بین رفتن بوته زارها و مراتع، منابع آب های سطحی و زیرسطحی، افزایش بیش ازحد چرای دام و غیره شده و منجر به تخریب زمین های منطقه بخصوص زمین های کشاورزی و فرسایش خاک ها شده است. همچنین اثرات منفی دیگری مانند کاهش شیر و فراورده های شیری، کاهش تعداد دام های روستاییان، افزایش هزینه نگهداری دام همچون هزینه خرید علوفه و غیره، جابجایی و حرکت دام ها به خارج از روستا به منظور چرا داشته است.

فرهنگ به عنوان جهت دهنده به تصمیمات کلان، در تصمیم های اقتصادی، سیاسی، مدیریتی و یا تولید نقش اساسی دارد. فرهنگ مثل روحی است که در کالبد همه فعالیت های گوناگون کشور حضور و جریان دارد. از طرفی علیرغم اهمیت بسیار زیاد مقوله فرهنگ در توسعه جوامع انسانی به ویژه سکونتگاههای روستایی، این موضوع در اهداف، دستورالعملها و ضوابط انجام مطالعات توسعه روستایی مغفول مانده است. به همین دلیل تحقیق حاضر با هدف بررسی توجه به پیوست فرهنگی در روستاهای شهرستان کهنوج، انجام شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می باشد و جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی صورت گرفته است. داده های بدست آمده از پرسشنامه به وسیله نرم افزارهای آماری Excel و Spss16 و با آزمون تی تک نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که در توجه به پیوست فرهنگی در روستاهای شهرستان کهنوج بسیار کم است. از طرف دیگر نتایج پرسشنامه بیانگر این مطلب است که هرچه به پیوست فرهنگی بیشتر توجه شود به همان نسبت مشارکت روستاییان برای رسیدن به توسعه بیشتر شد.