معصومه حبیبی افراتختی

عاشورا با عنایت به جمله "ما رایتُ الّا جمیلاً " حضرت زینب (س) دارای زیبایی های بصری و معقول بسیاری می باشد. در پس غم های عظیم این واقعه، حقیقتی زیبا رخ می نمایاند. در این مقاله زیبایی های صُوَری عاشورا با "آیه ششم" (جمال) سوره مبارکه نحل -وَ لَکُمْ فِیها جَمالٌ حِینَ تُرِیحُونَ وَ حِینَ تَسْرَحُون- بانضمام آیه پنجم - وَ الْأَنْعامَ خَلَقَها لَکُمْ فیها دِفْ ءٌ وَ مَنافِعُ وَ مِنْها تَأْکُلُونَ- تطبیق داده شده است. اهداف این تحقیق اکتشافی و توصیفی-تحلیلی که با تکیه بر ابزارهای کتابخانه ای و مطالعه منابع تاریخی دست اول می باشد، برقراری ارتباط بین وقایع عاشورا و قرآن و شناخت زیبایی های بصری شب و روز عاشوراست. نتایج نشان دهنده آنست که تطبیق زیبایی های محسوس وقایع عاشورا با آیه ششم (جمال) سوره مبارکه نحل شامل دو بخش است: جمال در رخدادهای شب عاشورا و جمال در اتفاقات روز عاشورا.جمال در رخدادهای شب عاشورا: تجمع اصحاب به دور امام حسین علیه السّلام، اظهار وفاداری بستگان و یاران، عطای پنج قطعه لباس برای آزاد سازی اسیر، برداشتن پرده و حجاب از دیدگان یاران، شادمانی بُریر و حبیب بن مظاهر، مناجات حسینیان و پیوستن سی و دو نفر از دشمنان به آنها، تدابیری برای حفاظت از خیام. جمال در اتفاقات روز عاشورا: آرایش نظامی، خطبه آتشین امام حسین(ع) و امداد غیبی خداوند، مبارزه یاران امام حسین(ع) با لشکر دشمن، مبارزه خاندان امام حسین(ع) با لشکر دشمن، مجلس ابن زیاد و گفتگوی شدید زینب علیها السلام با او.

قرآن معجزة پیامبر اکرم (ص) وجوه متعدد و سبک ادبی خاصی دارد. یکی از جلوه های زیبایی سبک ادبی قرآن انواع تقابل ها ی موجود در آیات است؛ تقابل های دوتایی مانند: «روح و جسم»، «شب و روز»، «معقولات و محسوسات»، و «مرد و زن» از زمان باستان تا کنون از موضوعات بحث برانگیز دانشمندان بوده است. در این مقاله تقابل های دوتایی در سورة مبارکة «اللیل» و تطبیق این جفت واژگان با تقابل های دوتایی رنگ های کتیبه های قرآنی با تأکید بر نسخ خطی قرآن کریم بررسی شده است. هدف این تحقیقِ کتاب خانه ای برقراری ارتباط بین الهیات و هنر است. نتایجْ نشان دهندة آن است که تعداد تقابل های دوتایی موجود در سورة «اللیل» هشت مورد است. تطبیق تقابل های دوتایی موجود در سوره با تقابل های دوتایی رنگ های کتیبه های قرآنی بدین شرح است: «لیل و نهار» و «یَغشی و تَجَلّی» با لاجورد و طلایی؛ «ذَکَر و اُنثی» با سرخ و سبز روشن؛ «أعطیَ و بَخِلَ»، «إِتَّقیَ و استَغنیَ»، و «صَدَّقَ و کَذَّبَ» با سفید و سیاه؛ «یُسریَ و عُسریَ» با آبی روشن و نارنجی؛ «آخرة و أُولی» با بنفش و زرد روشن، زرد تیره و سبز تیره.