میر ناصر میرباقری هیر

دستیابی به اهداف هزاره توسعه از قبیل رشد اقتصادی پایدار، کاهش فقر و افزایش توسعه انسانی جزء اولویت های سیاست گذاران در اغلب کشورهاست. یکی از این اهداف، بهبود وضعیت توسعه انسانی است که به عنوان شاخصی برای مقایسه سطح رفاه استفاده می گردد. این مطالعه قصد دارد تا با استفاده از داده های سالیانه کشورهای منتخب عضو منا درطی دوره 2012-2000 و با به کارگیری داده های پانل پویا و برآوردگرهای روش گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) عوامل مؤثر بر توسعه انسانی در این کشورها را با تأکید بر حجم تجارت بررسی کند. بدین منظور متغیر مربوط به تجارت به سه صورت واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل لحاظ شده و سه مدلجداگانه برآورد گردیده است. نتایج حاصل از برآورد مدل توسط برآوردگر GMM، n مرحله ای آرلانو و باند (1991) نشانگر این است که در تمامی مدل ها، تجارت تأثیر مثبت و معنادار بر توسعه انسانی دارد؛ به طوری که اگر واردات سرانه، صادرات سرانه و تجارت سرانه در مدل به عنوان متغیر توضیحی در نظر گرفته شود، با افزایش 10000 دلاری این متغیرها، شاخص توسعه انسانی به ترتیب 0.029، 0.024 و 0.025 واحد افزایش خواهد یافت. بر اساس نتایج ارائه شده، مخارج آموزشی، مخارج بخش سلامت و سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیز اثر مثبت و معنادار بر توسعه انسانی دارند.

جذب سرمایه گذاری در حوزه شهری، عاملی مهم و تأثیرگذار بر پیشرفت و رونق اقتصاد شهری است. سرمایه گذاری در هر استان تحت تأثیر مجموعه ای از عوامل کلان کشور و عوامل خاص آن استان است. ا گر در جامعه ای، سرمایه گذاری در حد و اندازه لازم صورت نگیرد، رشد اقتصادی کند یا متوقف می شود. طی سال های اخیر با ابلاغ سیاست های اصل 44 قانون اساسی و قانون جلب و حمایت از سرمایه گذاری خارجی، زمینه افزایش مشارکت بخش خصوصی در امر سرمایه گذاری فراهم شده است؛ از این رو هدف این پژوهش، بررسی موانع جذب سرمایه گذاری در حوزه شهری در استان لرستان می باشد. در این پژوهش، داده ها به وسیله پرسشنامه از یک نمونه 189 نفری، متشکل از خبرگان اقتصادی و کارشناسان اقتصادی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان لرستان در سال 1394، گردآوری شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون هایt تک گروهی و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دادند که وضعیت توسعه زیرساخت های سرمایه گذاری، وضعیت ریسک (عدم امنیت) سرمایه گذاری، نگرش سازمان ها و مؤسسات دولتی نسبت به سرمایه گذاری و وضعیت قوانین و مقررات سرمایه گذاری بر جذب سرمایه گذاری در استان لرستان، تأثیر زیادی دارند.

صنعت گردشگری، به عنوان گسترده ترین صنعت خدماتی جهان، از منابع مهم رونق اقتصادی ( اشتغال زایی، کسب درآمدهای ارزی، کاهش فقر و غیره) و افزایش تبادل و تعامل اجتماعی محسوب می شود. از این رو، مناطقی که از ظرفیت های گردشگری برخوردار هستند، باید راهبرد های مناسبی انتخاب کنند تا از مزایا و فواید اقتصادی و اجتماعی - فرهنگی صنعت مذکور برخوردار شوند. هدف تحقیق حاضر تدوین راهبرد های توسعه صنعت گردشگری در بستر ICT در استان آذربایجان شرقی بوده است. جهت تدوین راهبرد گردشگری در استان آذربایجان شرقی، ابتدا کلیه نقاط ضعف، قوت، فرصتها، تهدید ها و اهمیت هریک طی یک پرسشنامه ای توسط کارشناسان و مدیران سازمان گردشگری این استان تعیین شد. سپس در مرحله ورودی، ماتریس ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ماتریس ارزیابی عوامل خارجی (EFE) تدوین گردید. نتایج نشان داد که وضعیت استراتژیک استان مورد بررسی در حالت رقابتی بوده و با توجه به نظرات کارشناسان، استراتژی های مورد نظر تدوین شده موجب توسعه صنعت گردشگری این استان خواهد شد.

هدف این مقاله بررسی نقش فن آوری اطلاعات و ارتباطات پیرامون سبک زندگی فرهنگی روستاییان شهرستان مشگین شهر می باشد. این تحقیق از لحاظ هدف، توسعه ای، و از لحاظ ماهیت، توصیفی و پیمایشی و نیز از نوع تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، شامل تمام روستاهای دارای دفاتر ICT روستایی شهرستان مشگین شهر است. برای برآورد حجم نمونه از روش نمونه گیری کوکران با سطح اطمینان 95 درصد و احتمال خطای 5 درصد استفاده شده است. در این تحقیق روش گردآوری داده ها برای پاسخ گویی به سئوالات تحقیق، به دو صورت اسنادی (داده های ثانویه) و پیمایشی(داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده در روش پیمایشی پرسش نامه و مصاحبه بوده است. روایی صوری پرسش نامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. مطالعه راهنما در منطقه مشابه جامعه آماری با تعداد30 پرسش نامه صورت گرفت و با داده های کسب شده و استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا در نرم افزار SPSS ، پایایی بخش های مختلف پرسش نامه تحقیق 75/0 الی 84/0 بدست آمد. در نهایت نتایج تحقیق نشان داد که به جز متغیرهای افزایش تفریح و احساس تعلق بین تمامی متغیرهای تحقیق و بهره گیری از خدمات فن آوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنی داری وجود دارد. در نهایت، با توجه به نتایج پژوهش پیشنهادات کاربردی ارائه شده است.

راهبرد توسعه شهری، فرایندی کوتاه و بلندمدت همه جانبه در راستای توسعه شهری می باشد و برنامه های اجرایی شهر را متناسب با نقاط عوامل درونی و بیرونی نشان می دهد. پژوهش حاضر به منظور تحلیل قابلیت ها و فرصت های سرمایه گذاری مؤثر بر استراتژی توسعه شهری شهر اردبیل صورت گرفته و از مدل SWOT برای شناسایی قوت ها و ضعف ها، فرصت ها، تهدیدها و ارائه مهمترین راهبردهای توسعه شهری شهر اردبیل استفاده شده و عوامل اصلی و تأثیرگذار بر توسعه شهری با استفاده از پرسشنامه و انجام مصاحبه با مسئولین و مدیران شهری به تعداد چهل نفر در سال ۱۳۹۸ انجام شده است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که از بین فرصت ها، شاخص سرشاخه های رودخانه بالخلی چای که از مرکز شهر می گذرد به دلیل موقعیت مناسب خود دارای بیشترین ضریب نهایی (۷۷۴/۰) می باشد و در بین تهدیدها، شاخص ورود بیش از حد وسایل نقلیه به شبکه حمل و نقل شهری با ضریب نهایی ۵۳۴/۰ به عنوان مهمترین تهدید قلمداد می شود. همچنین در بین نقاط قوت وجود شبکه حمل و نقل عمومی مانند اتوبوسرانی، مینی بوسرانی و تاکسیرانی با ضریب نهایی ۶۶۸/۰ مهمترین نقاط قوت جهت توسعه شهری می باشد و در نهایت در بین نقاط ضعف شاخص فروش تراکم، منبع درآمد اصلی شهرداری به عنوان مهمترین نقطه ضعف توسعه شهر با ضریب نهایی ۵۸۸/۰ می باشد. پس از ارزیابی عامل ها در مدل SWOT، استراتژی توسعه SO استراتژی حداکثر حداکثر یا استراتژی توسعه ای مناسبترین استراتژی توسعه شهری اردبیل می باشد.

موضوع معابر شهری از جمله موضوعات اصلی و تأثیرگذار در طرح های شهری هستند. بررسی نوشتگان موجود در مورد گونه بندی معابر نشان می دهد گونه شناسی و طبقه بندی معابر شهری اغلب با استفاده از معیارهای عملکردی، مقیاس آمد و شد، عرض معبر یا ترکیبی از این معیارها صورت می گیرد و فرآیندهای گونه بندی بر اساس معیارهای چندگانه و کیفی کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین شاخصه ها و پارامترهای کیفی مؤثر بر گونه بندی معابر بر اساس ویژگی های مشترک شان و تدوین مدلی که بتواند این پارامترها، ارزش ها و ویژگی های کیفی و مکان محور را در فرآیند ارائه پیشنهادات طراحی شهری مورد استفاده قرار دهد، می باشد، بدین منظور، با استفاده از مطالعات اسنادی، مرور نوشتگان و تجربیات مشابه گونه بندی، ابتدا به بررسی جامع عوامل مؤثر بر گونه بندی معابر پرداخته شده است تا چهارچوب نظری گونه شناسی معابر حاصل شود. در گام بعد، بر اساس نقد معیارهای گونه بندی در نوشتگان موجود و مطالعات اکتشافی انجام شده در مورد این موضوع، پنج معیار 1) پیاده مداری، 2) توپوگرافی، 3) نقش عملکردی، 4) میزان هم پیوندی فضایی و 5) کیفیت سیما و منظر به عنوان معیارهای گونه بندی معابر معرفی شده اند. با به کارگیری معیارهای بالا، از انطباق اسنادی و تحلیل برداشت های میدانی با استفاده از سامانه اطلاعات مکانی (GIS) و روش چیدمان فضا، معابر محله فرحزاد به عنوان نمونه موردی مورد بررسی قرار گرفته اند. گونه بندی معابر فرحزاد نشان می دهد که در یک بافت قدیمی و ارگانیک، گونه های متعددی از معابر با ویژگی های مختلف و متنوع وجود دارند که نیازمند رهنمودهای مداخله متناسب هستند. همچنین ممکن است کل یک معبر در یک تیپ معین قرار نگیرد و به سبب داشتن شخصیت های چندگانه در بخش های مختلف، هر یک از این بخش ها، در گونه های مختلفی قابل دسته بندی باشند و در مرحله پیشنهاد روش مداخله یا راهنمای طراحی، با سیاست گذاری متناسب، زمینه برخورد مناسب با هر یک از این بخش ها می تواند فراهم شود.

یکی از مهم ترین موضوعات روز در برنامه ریزی منطقه ای و توسعه همگون، بحث پایداری با هدف عدالت درحوزه روابط انسان و طبیعت و رعایت عدالت اجتماعی است. مطابق نظریات جدید رشد ، سرمایه انسانی به عنوان عامل اساسی در رشد و توسعه اقتصادی جوامع مد نظر می باشد . از این رو ، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر شاخص سرمایه انسانی بر همگرایی اقتصادی کشورهای منتخب درحال توسعه است . بدین منظور از شاخص سرمایه انسانی (EDUH) وشاخص پایداری اقتصادی (VGDP) برای دوره زمانی 2018-2001 ، به روش اقتصاد سنجی داده های تابلویی استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشانگرتاثیرمثبت سرمایه انسانی، تاثیرمثبت درجه باز بودن و تاثیر منفی تورم بر ثبات اقتصادی می باشد. به عبارت دیگر با افزایش سرمایه انسانی، پایداری اقتصاد منطقه ای در کشورهای منتخب افزایش می یابد.

محیط منابع انسانی ایران بی تأثیر از تغییر و تحولات جهانی نیست و هدف های آن همگام با تحولات جهانی، در حال تغییرند. شایستگیها، مزایای متفاوتی برای توسعه سازمانها در مناطق مختلف دارند. در حقیقت شایستگی نوعی نگرش سیستمی وتوسعه ای دارد که همه آن صفات، ویژگیها، مهارت ها و نگرشها در ارتباط با اثربخشی در انجام وظایف و مسئولیتها را شامل می شود. پژوهش حاضر با بررسی نقش شاخص های کلیدی (ویژگیهای شخصیتی و شایستگی) مدیریتی بر توسعه منطقه ای (مورد مطالعه مدیران مدارس شهرستان نمین) انجام شده است. جامعه آماری پژوهش 180 نفر از مد یران مدارس شهرستان نمین بودند، که کل شماری شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از آزمون رگرسیون ساده و رگرسیون چندگانه، در نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان می دهد ابعاد شایستگی مدیران، بر توسعه منطقه ای، تأثیر مثبتی داشته است. در مجموع 2/55 درصد (552/ = R2Adj) تغییرات در افزایش توسعه منطقه ای، توسط ابعاد شایستگی مدیران، قابل پیش بینی است.

محورهای مرتبط با جهانی شدن وعوامل اثرگذار برافزایش حجم مبادلات بین الملل، پرسشهای فراوانی را در اقتصاد کلان ایجاد کرده است. یکی از مهم ترین موضوعات مورد بحث دراین زمینه ، بررسی رابطه بین بازبودن تجارت ومتغیرهای کلان اقتصادی مانند نوسانات تورم است .آزادسازی تجارت یکی مهم ترین ابزارهای فرایند جهانی شدن اقتصاد است . هدف اصلی این مطالعه بررسی اثر درجه بازبودن تجارت بر ثبات وپایداری(نوسانات تورم)، درکشورهای منتخب طی دوره 2017-2000 می باشد . برای این منظور از تکنیک داده های تابلویی برای تخمین مدل تحقیق استفاده شده است . نتایج حاصل از برآورد مدل بیانگر این است که متغیردرجه بازبودن تجارت تاثیر منفی بر نوسانات تورم داشته است . از این رو، مهم ترین توصیه سیاستی این تحقیق آن است که سیاستگذاران کلان این کشورها با آزادسازی تجاری ، موانع ومحدودیت های موجود بر واردات را کاهش داده و همزمان با افزایش صادرات ، سهم بیشتری از بازارهای جهانی را نیز به خود اختصاص دهند . زیرا با افزایش درجه باز بودن تجارت ، کشورهای منطقه بر قیمت ها و بازارهای جهانی تاثیر گذار بوده و از تغییرات تحمیلی قیمت ها مصون خواهند ماند. که در نهایت ، ثبات وضعیت اقتصادی و سایر شاخص های کلان ازجمله تورم را به دنبال خواهد داشت .

در این مقاله موضوع تأثیر گذاری عوامل و متغیرهای مختلف، بر رشد اقتصادی با روش داده های تابلویی بررسی شده است. این روش، از کارآمدترین روش ها برای برآورد تاثیرگذاری عوامل محسوب می شود. درمقاله حاضر، از تأثیر متغیرهای مختلف از جمله (مخارج دولتی، باز بودن اقتصاد، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تورم، نوسانات نرخ ارز) بر رشد اقتصادی در دوره 1393-1382، بین کشورهای منتخب اسلامی در حال توسعه (ایران، اندونزی، اردن، کویت، مالزی، مصر، مراکش، عمان، عربستان سعودی، سنگال، ترکیه و امارات متحده عربی) با روش داده های تابلویی استفاده شده است. نتایج مقاله حاکی از آن است، که سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر روی رشد اقتصادی، در بین کشورهای منتخب اسلامی در حال توسعه، تأثیر گذاری بیشتری دارد. نتیجه دیگر آن است، که چهار متغیر از جمله (مخارج دولتی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تورم، نوسانات نرخ ارز) بر روی رشد اقتصادی، تأثیر مثبتی را نشان می دهد. فقط متغیر باز بودن اقتصادی، بر روی رشد اقتصادی کشورهای مورد بررسی، دارای اثر منفی می باشد. . طبقه بندی:JEL O1، O43،N1

تعیین مالیات بر آلودگی یکی از مهمترین سیاست های دولت در جهت کاهش آلودگی جهت افزایش رفاه جامعه می باشد. بر این اساس هدف اصلی این مطالعه محاسبه نرخ بهینه مالیات بر آلودگی با در نظر گرفتن ملاحظات زیست محیطی با استفاده از یک الگوی رشد درونزا در اقتصاد ایران می باشد. تصادفی بودن تابع تولید یکی از مهمترین تفاوت های این الگو با سایر الگوهای مشابه انجام شده در این زمینه می باشد. پس از بسط الگو و حل آن به روش SHBJ و دستیابی به رابطه ی تعیین کننده نرخ بهینه مالیات بر درآمد، با استفاده از پارامترهای اقتصاد ایران، مدل مذکور کالیبره و مقدار بهینه ی مالیات بر آلودگی محاسبه گردید. نتایج حاصل از برآورد الگو نشان می دهد که نرخ بهینه مالیات بر آلودگی برای اقتصاد ایران 3/5 درصد از کل تولید می باشد. همچنین نوسانات نرخ سود سرمایه، نرخ سود سرمایه، نوسانات تولید، تغییر پارامترهای تابع آلودگی میزان نرخ بهینه مالیات بر آلودگی را تحت تاثیر قرار می دهد. نتایج آنالیز حساسیت برای اقتصاد ایران حکایت از این دارد: که با افزایش ترجیحات زیست محیطی، نرخ سود مطمئن و نوسانات تولید نرخ بهینه مالیات بر آلودگی در حالت بهینه رفاه اجتماعی باید افزایش یابد. با افزایش نوسانات نرخ سود سرمایه مالیات بر آلودگی کاهش می یابد. واژگان کلیدی: نرخ بهینه ی مالیات بر آلودگی ، آسیب های زیست محیطی، الگوی رشد درونزای تصادفی.

کشورهای در حال توسعه برای تقویت اقتصاد که شامل جذب سرمایه، افزایش تولید و بالا بردن اشتغال و در نهایت دستیابی به رشد و توسعه می باشد، برنامه های متعددی اجرا کرده اند. با توجه به اهمیتی که بحث سرمایه و سرمایه گذاری در سطح بین المللی در افزایش رشد و توسعه دارد، تحقیق حاضر نیز با استفاده از داده های سری زمانی از سال 2006 لغایت 2020 و روش داده های ترکیبی تأثیر سرمایه گذاری و تولید بر روی اشتغال در کشورهای منتخب (ایران، ترکیه، عربستان سعودی، عراق، افغانستان، پاکستان و جمهوری آذربایجان) را سنجش نماید. نتایج تحقیق حاکی از این است که سرمایه گذاری و دستمزدهای واقعی به ترتیب با ضریب 019/0 و 01/0 تأثیر مثبت و شاخص بهای مصرف کننده با ضریب 024/0- تأثیر منفی بر روی اشتغال دارد.

هدف از این مقاله، بررسی تأثیر اجرای هدفمندکردن یارانه ها بر قیمت تمام شده مسکن در شهر تهران می باشد. در این راستا، از مدل اقتصاد کلانی استفاده می شود که دارای پایه های اقتصاد خرد است. برآورد مدل با استفاده از داده های فصلی طی دوره 1395-1374 و با بکارگیری مدل خود توضیح برداری با وقفه های گسترده انجام می شود. نتایج حاصل از این مقاله نشان می دهد که ضریب متغیر مجازی هدفمند کردن یارانه ها درطی دوره Q41395-Q11374 در کوتاه مدت و بلند مدت برابر است با مقادیر 0046921/0- و 016077/0- که بیانگر حداقل تأثیر منفی بر قیمت تمام شده مسکن در شهر تهران می باشد، این مقادیر بیانگر آن است که در هر دوره قیمت تمام شده مسکن با اجرای هدفمند کردن یارانه ها به اندازه 0046921/0 درصد درکوتاه مدت و به اندازه 016077/0 درصد در بلندمدت کاهش می یابد و همچنین ضریب تصحیح خطا در هر دوره مقدار 29184/0- است که براساس این مقدار، در هر دوره حدود 29184/0 درصد از عدم تعادل در قیمت تمام شده مسکن، تعدیل می شود.

این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت خدمات منطقه گردشگری شورابیل با استفاده از روش سروکوال که ابزاری برای اندازه گیری کیفیت خدمات و شناسایی و تحلیل شکاف های موجود بین انتظارات و ادراکات دریافت کنندگان خدمات می باشد انجام گرفته است .در تحقیق حاضر به بررسی میزان شکاف بین انتظارات و خدمات ادراک شده توسط مراجعه کنندگان به پارک های منطقه گردشگری شورابیل در هریک از ابعاد پنج گانه( ملموس، پاسخگویی، قابلیت اعتماد، اطمینان خاطر و همدلی ) کیفیت خدمات پرداخته شده است. در دنیای کنونی، موضوع کیفیت، مدیریت سازمان ها را با چالش هایی مواجه ساخته است. کیفیت خدمات، عامل مهمی برای رشد، موفقیت و ماندگاری سازمان است و به عنوان موضوعی راهبردی، موثر و فراگیر در دستور کار مدیریت قرار گرفته است.تحقیق حاضر بر اساس هدف جزء تحقیقات کاربردی بوده و بر اساس ماهیت و روش در چارچوب تحقیقات توصیفی – تحلیلی قرار می گیرد. از لحاظ زمانی نیز تحقیق حاضر از نوع مقطعی می باشد به بیان دیگر این تحقیق برای (سال 1397) صورت گرفته و واقعیت موجود در این دوره را به تصویر می کشد. برای جمع آوری داده های تحقیق نیز از روش پیمایش (پرسشنامه) استفاده شده است جامعه آماری تحقیق را کلیه بازدیدکنندگان از پارک های منطقه گردشگری شورابیل تشکیل می دهد