فائزه فرهودی

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر ارائه الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه ها است. شناسایی زمینه ها و راهبردهای اصلی و نیز عوامل اصلی مداخله گر در مدیریت بومی بحران کتابخانه های ایران، از اهداف فرعی پژوهش به شمار می رود. روش: این پژوهش به روش کیفی و با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شد و داده ها با انجام مصاحبه های نیمه ساختار یافته عمیق گردآوری گردید. اشباع داده ها عامل اساسی در تعیین حجم نمونه بود. جامعه پژوهش، متخصصان مدیریت بحران و نیز مدیران کتابخانه ها در ایران بودند. تحلیل داده ها از طریق کدگذاری نظری که شامل سه مرحله کدگذاری باز، محوری و گزینشی است انجام شد. در کدگذاری محوری پدیده یا مقوله اصلی شناسایی شد و در مرحله کدگذاری گزینشی الگوی مورد نظر ارائه گردید که در این الگو زمینه ها، شرایط علی، راهبردهای اصلی، مداخله گرها (شرایط واسطه ای) و پیامدهای مدیریت بحران در کتابخانه ها مشخص شد. یافته ها: زمینه های اصلی مدیریت بحران در الگوی ارائه شده، در سه مقوله ارزش ها، نیروی انسانی و روش ها و تمهیدات جای گرفته است. شرایط علی و آنچه که باعث شده تا تحقیق مورد نظر شکل بگیرد، سه مقوله خسارت های مالی ناشی از بحران های گذشته در کتابخانه ها، نارضایتی مراجعان از خدمات کتابخانه ها و بی رغبتی کارمندان هستند. با توجه به یافته های پژوهش، راهبردهای اصلی مدیریت بحران عبارتند از: توجه به ویژگی های شخصیتی متقاضیان حین استخدام، راهکارهای افزایش مهارت ها و ارتباطات انسانی نیروی انسانی، نهادینه ساختن ارزش ها (مذهبی، اخلاقی و اجتماعی) در کتابخانه ها، استفاده از راهکارهای بودجه بندی صحیح و انجام فعالیت های پیشگیرانه از بروز بحران و استانداردسازی ساختمان کتابخانه ها. مصاحبه شوندگان در صحبت های خود به عواملی اشاره داشتند که بر انجام و سرعت انجام فرایند مدیریت بحران تاثیرگذار است (شرایط واسطه ای)، از جمله مکانیزم های مدیریتی، اقتصادی، سازمانی و اداری و مکانیزم های مربوط به استفاده از فن آوری در کتابخانه ها. در نهایت پیامد اجرای فرایند مدیریت بحران در کتابخانه های ایران، کاهش و یا از بین رفتن اثرات بحران های آشکار و پنهان داخلی و خارجی است. اصالت/ارزش: بررسی متون حاکی از این است که تاکنون الگوی بومی جهت مدیریت بحران در کتابخانه های ایران ارائه نشده است. استانداردهای زیادی جهت مدیریت ریسک و بحران در دنیا ارائه شده است اما با توجه به ساختارهای فرهنگی، مذهبی، سیاسی و اجتماعی متفاوت کشورها، ضروری به نظر می رسید که الگویی بومی ارائه شود. استفاده از این الگو به کتابخانه ها کمک می کند که از بحران های طبیعی و سازمانی مصون بمانند و یا آسیب کمتری ببینند.

هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی های شخصیتی کاربران بر قضاوت ربط آنان بود. در پژوهش های مختلف، تاثیر عوامل گوناگون بر قضاوت ربط سنجیده شده، اما در هیچ پژوهشی تا کنون تاثیر عامل شخصیت افراد در بازیابی اطلاعات بررسی نشده است. روش این پژوهش، پیمایشی-تحلیلی بود. جامعه پژوهش شامل 40دانشجوی سال آخر یا فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بود. جهت سنجش ویژگی های شخصیتی، از پرسشنامه 5عاملی شخصیت استفاده شد که ویژگی های شخصیتی افراد را بر حسب 5 عامل برونگرایی، انعطاف پذیری، توافق پذیری، عصبیت و باوجدان بودن مورد بررسی قرار می دهد. قضاوت ربط نیز توسط جامعه پژوهش در مورد 10رکورد اول بازیابی شده از موتور جستجوی گوگل برای 5کلیدواژه انجام شد و مانعیت جستجوها محاسبه گردید. نتایج این پژوهش نشان داد که علی رغم کنترل حداکثر متغیرهای مداخله گر در پژوهش توسط پژوهشگر، قضاوت ربط کاربران مشابه یکدیگر نبود و یافته ها حاکی از آن بود که از بین 5 ویژگی شخصیتی بررسی شده، برونگرایی و توافق پذیری، رابطه معنادار و مثبت با قضاوت ربط داشتند و بین قضاوت ربط و ویژگی های شخصیتی انعطاف پذیری، با وجدان بودن و عصبیت، رابطه معناداری مشاهده نشد. به عبارت دیگر، کاربران با ویژگی های شخصیتی برونگرایی و توافق پذیری، مدارک مرتبط بیشتری را نسبت به سایر کاربران بازیابی کردند. به طور کلی برخی ویژگی های شخصیتی کاربران، قضاوت ربط آنان را تحت تاثیر قرار داد. مدیران کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی می توانند با ایجاد شرایط شغلی مناسب برای کارمندان و همچنین فراهم کردن محیط آرام و مناسب برای مراجعان، در بهبود روند جستجو نقش به سزایی داشته باشند.

هدف : هدف این پژوهش بررسی تاثیر حالات روحی کتابداران دانشگاهی میز مرجع و امانت بر میزان رضایت مراجعان از خدمات آنهاست. روش / رویکرد پژوهش : روش انجام این پژوهش پیمایشی است. جهت بررسی تاثیر عوامل روحی کتابداران، از پرسشنامه شخصیت سنج چند وجهی مینه سوتا استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را 40 نفر از کتابداران بخش مرجع و بخش امانت کتابخانه­های مرکزی10 دانشگاه دولتی شهر تهران تشکیل می­دهند. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از شیوه های آمار توصیفی (میانگین، واریانس، درصد، انحراف معیار) و آمار استنباطی (همبستگی) استفاده شده است. یافته­ها: این پژوهش به این نتیجه رسیده است که از بین تمام مقیاس های MMPI [1] ، دو مقیاس افسردگی و پسیکاستنی (اضطراب)، رابطه معناداری با متغیر میزان رضایت مراجعان از چگونگی ارائه خدمات و کیفیت کار کتابداران دارد، که این رابطه معکوس است؛ بدین معنی که هر چه مقیاس های افسردگی و اضطراب در کتابداران افزایش می یابد، میزان رضایت مراجعان کاهش می یابد و بالعکس. نتیجه گیری: کتابدارانی که بیشتر ساعات کاری خود را در ارتباط با مراجعان مختلف می­گذرانند، به حالات روحی خود توجه ویژه­ای داشته باشند. در این میان مدیران کتابخانه­ها تاثیر بسیار زیادی می­توانند در ایجاد و حفظ شادابی و نشاط در کارمندان خود داشته باشند. مدیران با فراهم آوردن شرایط مناسب کاری می­توانند شرایط روحی مناسبی را برای کارمندان خود در کتابخانه ایجاد نمایند که این امر در بلندمدت باعث افزایش میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابداران خواهد شد

به این مقاله به شکل زیر استناد کنید: درون متن: (فرهودی، زودآیند) در فهرست منابع: فرهودی، فائزه. زودآیند. تاثیر نگرش های فرهنگی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بر قضاوت ربط: بر اساس شاخص های نگرش فرهنگی هافستد. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات. (دسترسی در http : //Jipm.irandoc.ac.ir روز/ماه/سال) فرهنگ بر ادراکات، رفتار مدیریتی و تصمیم گیری های انسان تأثیر به سزایی دارد. اطلاع یابی هم فرایندی است که در آن کاربر دست به انتخاب می زند و تصمیم می گیرید که کدام منابع اطلاعاتی مرتبط با نیاز اطلاعاتی او هستند. بافت فرهنگی هر کشور با کشور دیگر متفاوت است و حتی در یک کشور، بافت های فرهنگی متفاوتی وجود دارد. بنابراین، بررسی تأثیری که فرهنگ بر رفتار اطلاع یابی کاربران دارد، بسیار ضروری است و در صورت تأیید وجود ارتباط بین نگرش های فرهنگی و قضاوت ربط، رویکرد بازیابی اطلاعات وارد مرحله ای جدید خواهد شد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر نگرش های فرهنگی دانشجویان کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی بر قضاوت ربط آن هاست. روش پژوهش پیمایشی-تحلیلی است و از دو پرسشنامه نگرش فرهنگی «هافستد» و تشخیص قضاوت ربط به عنوان ابزارهای پژوهش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، متشکل از 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه خوارزمی است که ورودی سال های 1393 تا 1395 بودند. جهت توصیف داده های آماری از میانگین و انحراف معیار و جهت تحلیل داده ها از ضریب همبستگی «پیرسون» و تحلیل رگرسیون همزمان به منظور بررسی رابطه بین دو متغیر استفاده شد. دیدگاه اجتماعی-شناختی، تأثیر بافت و زمینه ای را که کاربر در آن رشد کرده در نتایج جست وجوی اطلاعات بررسی می کند؛ اما تاکنون پژوهشی انجام نشده که به طور ویژه به بررسی تأثیر بافت نگرش های فرهنگی کاربران بر قضاوت ربط آنان پرداخته باشد. لذا، پژوهشگر در این پژوهش در پی بررسی ارتباط این دو متغیر با یکدیگر است. نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که بین شاخص های فرهنگی و قضاوت ربط رابطه معنادار وجود دارد و در ارزیابی مدارک بازیابی شده، نباید صرفاً به ویژگی های نظام بازیابی اطلاعات اکتفا کرد، بلکه خود کاربر هم نقش اساسی در تصمیم گیری ایفا می کند. علاوه بر این، نه فقط ویژگی های فردی و حالات روانی کاربر، بلکه ویژگی های فرهنگی جامعه ای که فرد در آن زندگی کرده است نیز در این زمینه بسیار مؤثر خواهد بود . بر اساس نتایج این پژوهش، دانشجویانی که از نگرش فرهنگی فاصله قدرتِ کم برخوردارند ( یعنی دانشجویانی که سعی می کنند تا حد امکان، نابرابری ها در قدرت، ثروت و رقابت را در بین خود کاهش دهند و از این نابرابری ها و تبعیض ها پشتیبانی نمی کنند)، قضاوت ربط خوبی دارند ( r=0.315 ). بالاترین رابطه بین دو متغیر پژوهش مربوط به قضاوت ربط و شاخص جمع گرایی دانشجویان است ( r=0.508 ). همچنین، مشخص شد که از بین شاخص های نگرش فرهنگی، نگرش زن سالاری است که با قضاوت ربط کمترین رابطه معنادار را دارد ( r=0.212 ) و نیز تنها شاخصی که رابطه معکوس با قضاوت ربط دارد، اجتناب از عدم اطمینان است ( r= -0.249 ).

هدف: ارائه الگوی بومی مدیریت بحران در کتابخانه های پژوهشگاه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. روش: روشپژوهش ترکیبی است )نظریه زمینه ای در بخش کیفی و پیمایشی- تحلیلی در بخش کمّی(. جامعه پژوهش در بخش کیفی متخصصان مدیریت بحران و مدیران پژوهشگاه های مورد نظر هستند. نمونه گیری انجام شده و جامعه در بخش کمی144 نفر از مدیران پژوهشگاه های مورد نظر و مدیران کتابخانه ها هستند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته و پرسش نامه است. یافته ها: الگوی مدیریت بحران از 3 عامل تشکیل شده که متوسط امتیاز جامعه آماری در عامل مدیریت بحران محیط عملیات درون سازمانی 149، محیط عملیات برون سازمانی 70 و برون سازمانی 49 است. در الگوی اول 75% از تغییرات مدیریت بحران برون سازمانی و در الگوی دوم 81% تغییرات به وسیله شاخص های مدیریت بحران درون سازمانی، پوشش داده شده است. نتیجه گیری: کتابخانه های پژوهشگاه ها نقش حیاتی در روند توسعه پژوهش دارند. از این رو، باید الگوی بومی مدیریت بحران را در اساسنامه خود بگنجانند و بحران های طبیعی و سازمانی را کنترل کنند. اولویت اول، مدیریت بحران های برون سازمانی، سپس بحران های محیط عملیات برون سازمانی و در آخر بحران های درون سازمانی است.  

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، کشف تأثیر شاخص های دین داری شامل چهار بُعد اعتقادی، عاطفی، پیامدی و مناسکی بر قضاوت ربط کاربران است. روش: این پژوهش از حیث هدف، کاربردی است و برای انجام آن از روش پیمایشی توصیفی استفاده شد. جامعه آماری پژوهش، طلّاب سطح چهار و دکتری جامعه الزهراء (س) هستند. 69 نفر از طلبه های دکتری به روشِ کل شماری انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات درباره میزان پایبندی کاربران به شاخص های دین داری، از پرسش نامه دین داری گلاک و استارک (1965) استفاده شد. برای مشخص شدن میزان قضاوت ربط برای کاربران وظیفه کاری شبیهسازی شده (و به ازای آن سناریو و تقاضا) تعریف شد و مهم ترین معیارهای قضاوت ربط (رفتار تعاملی جستجوی اطلاعات و عملکرد تعاملی) در حین اجرای وظایف کاری مورد ارزیابی قرار گرفت. کاربران ابتدا جستجوهایی را در موضوع وظیفه کاری خود در پایگاه های اطلاعاتی فارسی شامل بانک اطلاعات نشریات کشور، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پورتال جامع علوم انسانی انجام دادند و مقاله مرتبط با سناریو را بر مبنای سؤالات پرسش نامه قضاوت ربط ارزیابی کردند. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس و آزمون رگرسیون چندگانه تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد مؤلفه رفتار تعاملی جستجوی اطلاعات، کاربران، میانگین بالاتری نسبت به مؤلفه عملکرد تعاملی دارد. رتبه شاخص های دین داری برحسب میانگین، به ترتیب به ابعاد مناسکی، اعتقادی، عاطفی و پیامدی تعلق دارد. نتایج رگرسیون چندگانه نشان داد بُعد مناسکی و رفتاری کاربران (همچون عبادت، نماز، شرکت در آیین های دینی خاص، روزه گرفتن و...) و بُعد اعتقادی و باورهای دینی بر افزایش قضاوت ربط تأثیرگذار هستند، اما دو بُعد پیامدی و عاطفی تأثیری بر قضاوت ربط کاربران ندارند. به عبارت دقیق تر، یافته ها نشان می دهد با وجود تغییر در بُعد عاطفی کاربران، یعنی تغییر در میزان عواطف، تصورات و احساسات مربوط به داشتن رابطه با جوهری ربوبی همچون خدا یا واقعیتی غایی یا اقتداری متعالی، میزان قضاوت ربط آنان تغییری نخواهد داشت. همچنین با وجود ایجاد تغییر در بُعد پیامدی دین، یعنی تغییر در تأثیرات باورها، اعمال، تجارب و دانش دینی بر زندگی روزمره کاربران، میزان قضاوت ربط آنان تغییری نشان نمی دهد. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر برای نخستین بار به کشف تأثیر شاخص های دین داری کاربران بر قضاوت ربط پرداخته است. با توجه به یافته های پژوهش حاضر، پیشنهاد می شود طراحان سیستم ها و متخصصان، علاوه بر در نظر گرفتن مسائل فنی و تجهیزات سخت افزاری و نرم افزاری، تعاملات کاربران با سیستم را نیز مدیریت کنند و شرایط و موقعیت های مختلف کاربران را مد نظر داشته باشند. کتابداران نیز ضمن شناخت جامعه ای که کاربران در آن قرار دارند و در نظر گرفتن بافت دینی و مذهبی جامعه و نیز شناخت رویکردهای دینی کاربران، می توانند هنگام بازیابی اطلاعات به کاربران در مواقع ضروری، راهنمایی های لازم را ارائه دهند.

هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر ویژگی های شخصیتی دانشجویان بر دو عامل رفتار اطلاع یابی آنان (میزان ساعات اطلاع یابی در هفته و استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات) بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش این پژوهش پیمایشی- تحلیلی بود و به شیوه همبستگی انجام شد. با استفاده از پرسش نامه 5 عاملی شخصیت، ویژگی های شخصیتی دانشجویان و جهت بررسی رفتار اطلاع یابی دانشجویان از پرسش نامه دیگری استفاده شد. پایایی گویه های این دو پرسش نامه با آلفای کرونباخ به ترتیب 75/0 و 80/0 به دست آمد. جامعه این پژوهش شامل 60 دانشجوی سال آخر یا فارغ التحصیل کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران بود. جهت تحلیل داده ها از شاخص های آماری میانگین و انحراف معیار از آزمون تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون هم زمان استفاده شد. یافته ها: بین عصبیت و ساعات اطلاع یابی در هفته رابطه معنادار و منفی وجود دارد (003/0r = -) و برون گرایی و ساعات اطلاع یابی رابطه معنادار و مثبت با هم دارند (541/0r=). بین انعطاف پذیری و ساعات اطلاع یابی (258/0r=) و بین توافق پذیری و ساعات اطلاع یابی (275/0r=) رابطه وجود دارد اما معنادار نیست. یافته ها مبین آن است که بین استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات و عصبیت رابطه معنادار و منفی وجود دارد (001/0r= -) و بین استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات و برون گرایی رابطه معنادار و مثبت وجود دارد (483/0r =). نتیجه گیری: نتایج این پژوهش حاکی از آن است که دانشجویان برون گرا، بیش از دیگران وقت خود را در هفته به جست وجوی اطلاعات و استفاده از کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی بیش از هر مجرای اطلاع یابی دیگری استفاده می کنند و دانشجویان عصبی، کمتر در پی جست وجوی اطلاعات هستند.

هدف: تعیین تأثیر ویژگی های جمعیت شناختی(پست سازمانی، سطح تحصیلات و سابقه خدمت) مدیران بر رعایت ابعاد مدیریت بومی بحران در کتابخانه های دانشگاه های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش پیمایشی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه است و جامعه پژوهش، 167 نفر از مدیران دانشگاه های مورد نظر و مدیران کتابخانه های آنها است که از این تعداد 118 نفر پرسش نامه ها را تکمیل کرده اند. داده ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آماراستنباطی (ضریب همبستگی رگرسیون، آزمون مقایسه میانگین ها برای گروه های مستقل و آزمون توکی) تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین رعایت مدیریت بحران درون سازمانی در مدیران با پست سازمانی کارمندی 159 و در هیأت علمی 147 است و در بین مدیران کارمند بیشتر است. مدیرانی که کارشناسی ارشد دارند، 44/11 در مقایسه با کسانی که دکتری دارند، مدیریت بحران درون سازمانی را بیشتر رعایت می کنند. همبستگی بین سابقه خدمت و رعایت مدیریت بحران درون سازمانی24/0 و معنادار است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که هیچ یک از ویژگی های جمعیت شناختی مدیران بر رعایت ابعاد مدیریت بحران برون سازمانی تأثیری ندارد و تنها ویژگی جمعیت شناختی که بر رعایت مدیریت بحران محیط عملیات برون سازمانی تاثیرگذار است، سابقه خدمت است؛ چرا که طبق نتایج آزمون توکی، افرادی که بین 10 تا 15 سال و بیش از 25 سال سابقه دارند، ابعاد مدیریت بحران محیط عملیات برون سازمانی را بیشتر رعایت می کنند نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سابقه خدمت و تجربه کاری بیشترین تأثیر را بر بعد مدیریتی (که یکی از ابعاد مدیریت بحران درون سازمانی است) دارد. از دیگر یافته های پژوهش حاضر این است که ویژگی میزان تحصیلات بر بعد پیش بینی های ایمنی کمترین تأثیر را دارد اما بر سایر ابعاد مدیریت بحران درون سازمانی تأثیر زیادی دارد.

مقدمه و اهداف: هدف اصلی پژوهش حاضر، کشف تأثیر نگرش دینی پژوهشگران عرصه فیلمنامه نویسی بر ارزیابی مدارک بازیابی شده هنگام جستجو است. فیلمنامه نویسان به عنوان ستون اصلی اثر تلویزیونی و سینمایی می توانند بر ذائقه مخاطب و تفکرات دینی آنها اثر بگذارند و نیز نوع نگرش دینی آنها و پژوهشگرانی که در تبیین فیلمنامه کمک می کنند، بر رفتار آنها می توانند مؤثر باشند. ازاین رو، این پژوهش درصدد است نشان دهد نگرش دینی این افراد چه تأثیری بر جستجوی آنها در پایگاه های اطلاعاتی و ارزیابی آنها از مدارک بازیابی شده خواهد داشت؛ زیرا سرانجام این ارزیابی توسط آنها، مستقیماً بر نوع متن فیلمنامه و دیالوگ هایی اثر خواهد داشت که قرار است نوشته شود. ازسوی دیگر با توجه به اینکه ارزیابی مدارک بازیابی شده توسط کاربر نهایی انجام می شود، ازاین رو، شرایطی که کاربر در آن قرار دارد بر ارزیابی او اثر می گذارد. پژوهشگر درصدد است بررسی کند که آیا پیوندی بین اعتقادات، باورها، اعمال دینی، و رویکردهای دینی پژوهشگران عرصه فیلمنامه نویسی و عملکرد جستجوی اطلاعات آنها وجود دارد یا خیر. انواع تحقیقات در زمینه شاخص های دین داری انجام شده اما در عرصه تولید محتوا در رسانه ها که بخش عظیم خوراک فکری جامعه از این طریق تأمین می شود هیچ پژوهشی انجام نشده و تأثیر دین داری بر رفتار تولیدکنندگان محتوا بررسی نشده است. سؤالی که قرار است به آن پاسخ داده شود این است که ابعاد نگرش دینی (اعتقادی، مناسکی، عاطفی و پیامدی) پژوهشگران فیلمنامه نویسی بر ارزیابی آنان از مدارک بازیابی شده چه اثری دارد. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی است و از رویکرد کمی (روش پیمایشی توصیفی) جهت جمع آوری داده ها استفاده شده است. جامعه آماری، شامل 43 نفر از پژوهشگران عرصه فیلمنامه نویسی تلویزیون و سینما هستند (روش سر شماری). جهت سنجش ابعاد نگرش دینی (باورها و اعتقادات دینی، اعمال دینی، عواطف دینی و آثار دینی) از پرسش نامه دین داری گلاک و استارک استفاده شد که این پرسش نامه شامل 26 گویه است که در چهار بعد اعتقادی (7 گویه)، بعد عاطفی (6 گویه)، بعد پیامدی (6 گویه) و بعد مناسکی (7 گویه) تدوین شده است. در تحقیق حاضر جهت آماده کردن محیط آزمایشی و شبیه سازی محیط و نیاز اطلاعاتی واقعی برای پژوهشگران، وظایف کاری طراحی شد. برای هر کاربر یک سناریو تعریف شد و براساس آن به جستجوی منابع اطلاعاتی مورد نیاز پرداخت. مهم ترین مقیاس ها و خرده مقیاس های سنجه ارزیابی مدارک بازیابی شده در تحقیق حاضر «عملکرد جستجوی اطلاعات» و «عملکرد تعاملی» در نظرگرفته شد. هر وظیفه کاری شامل یک سناریو و درخواست است که مشخص می کند هر کاربر چه کاری باید انجام دهد. پژوهشگران پس از مطالعه دقیق سناریو و درخواست، ابتدا جستجوهایی را در موضوع سناریو و درخواست خود انجام دادند و سپس مقالات مرتبط با سناریو را براساس معیارهای پرسش نامه سنجش ربط مدارک بازیابی شده، ارزیابی کردند. مهم ترین شاخص های ارزیابی مدارک، عملکرد جستجوی اطلاعات (استفاده از موتورهای کاوش، تعداد منابع اطلاعاتی گزینش شده و تعداد صفحات مشاهده شده در هر پایگاه اطلاعاتی) و عملکرد تعاملی (تشخیص شهرت تولیدکننده محتوا، تشخیص قابل درک بودن و جدید بودن محتوا و میزان رضایت کاربر و زمان صرف شده جهت جستجو) بود. نتایج: این پژوهش به تأثیر نگرش های دینی (بعد مناسکی، بعد تجربی، بعد پیامدی و بعد عاطفی) بر ارزیابی مدارک بازیابی شده توسط پژوهشگران عرصه فیلمنامه نویسی می پردازد. ارزیابی مدارک به معنای قضاوت کاربران درباره مدارک بازیابی شده حاصل از جستجویشان است که آن مدارک بازیابی شده تا چه حد با نیاز اطلاعاتی آنها مرتبط است. نتایج نشان می دهد بافت دینی جامعه می تواند تأثیر قابل توجهی بر ارزیابی ربط مدارک بازیابی شده داشته باشد. یافته ها نشان می دهد عملکرد جستجوی اطلاعات، میانگین بالاتری دارد. بعد مناسکی (B=0.400) و اعتقادی (B=0.262) می توانند به عنوان پیش بین های معنادار برای ارزیابی مدارک بازیابی شده عمل کنند. ضریب بتا در بعد مناسکی (0.400) نشان می دهد هر واحد افزایش در نمره بعد مناسکی (مانند نماز، روزه، شرکت در مراسم مذهبی)، احتمال ارزیابی مثبت مدارک بازیابی شده را 40 درصد فزایش می دهد. این یافته تأیید می کند که انجام مناسک دینی، به طور مستقیم بر قضاوت پژوهشگران درباره محتوای بازیابی شده تأثیر می گذارد. ضریب بتا در بعد اعتقادی (0.262) حاکی از این است که باورهای دینی (مانند اعتقاد به خدا، معاد، یا شریعت) نیز تأثیر مثبت اما ضعیف تری دارد. این مطلب نشان می دهد پژوهشگرانی که باورهای دینی قوی تری دارند، ممکن است ناخودآگاه معیارهای دینی را در ارزیابی مدارک بازیابی شده دخالت دهند. اما بعد پیامدی (B=-0.057) و عاطفی (B=-0.021) تأثیر معناداری بر ارزیابی مدارک بازیابی شده ندارند. بدین معنا که عواطف، تصورات و احساسات مربوط به رابطه معنوی با خدا، و آگاهی دینی پژوهشگران نمی تواند ارزیابی مدارک بازیابی شده را پیشگویی کند. بحث و نتیجه گیری: یافته ها نشان می دهد شاخص های مناسکی و اعتقادی می توانند ارزیابی مدارک بازیابی شده توسط پژوهشگران را پیش بینی کنند؛ زیرا سطح معناداری در آنها به ترتیب 02/0 و 03/0 است و با توجه به ضرایب بتا، تأثیر بعد مناسکی بیش از بعد اعتقادی است؛ اما دو بعد پیامدی و عاطفی بر ارزیابی مدارک بازیابی شده اثر ندارند. بنابراین در ارزیابی مدارک بازیابی شده، صرفاً نباید به الگوریتم های بازیابی اطلاعات پایگاه های اطلاعاتی اکتفا کرد. بلکه باید در نظر داشت که کاربر، در تصمیم گیری و سنجش میزان مرتبط بودن مدارک بازیابی شده، نقش مستقیم ایفا می کند. بردبار و کشاورز (1402) به این نتیجه رسیدند که رابطه معناداری بین بعد اعتقادی با مثبت اندیشی پرستاران و اتخاذ تصمیمات مناسب در زمینه بهبود وضعیت بیماران وجود دارد که با نتایج تحقیق حاضر هم راستاست؛ اما نتیجه پژوهش جعفری کادیجانی و معدنی (1402) با نتایج پژوهش حاضر همخوانی ندارد؛ زیرا آنها به این نتیجه رسیدند که مؤلفه پیامدی، بیشترین نقش را در اعتیاد اینترنتی و انتخاب صفحات نامرتبط با نیاز اطلاعاتی توسط دانش آموزان داشته است. لوئیس[1] و همکاران (2011) به این نتیجه رسیدند که مؤلفه های اصلی دین داری مانند احساس هویت دینی و مناسک مذهبی بیشترین میزان ارتباط را با میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی دارد. یافته های تحقیق کینلی[2] (2012) که حاکی از رابطه مثبت و معنادار بین سبک های شناختی کاربران و رفتار اطلاع یابی آنان است، با نتایج تحقیق حاضر همسو است. به طراحان نظام های بازیابی اطلاعات پیشنهاد می شود تا بافت دینی جامعه ای را در نظر بگیرند که قرار است از آن سیستم استفاده کنند. تعارض منافع: این مقاله تعارض منافع ندارد.