بررسی توانایی های ادراکی ماشین ها در درک احساسات انسان بر اساس نظریه ی صورت های نوعیه در حکمت متعالیه (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
این مقاله به بررسی امکان درک حقیقی احساسات انسانی توسط ماشین ها از منظر فلسفه ی صدرایی و نظریه ی صورت های نوعیه می پردازد. با وجود پیشرفت های چشمگیر در زمینه های پردازش زبان طبیعی، بینایی ماشین و یادگیری عمیق، هنوز این پرسش مطرح است که آیا ماشین ها صرفاً داده ها را پردازش و شبیه سازی می کنند یا به ادراک واقعی از احساسات دست می یابند؟ بر اساس مبانی حکمت متعالیه، ادراک احساسات امری فراتر از بازتاب های عصبی است و به نحوی از علم حضوری و تحول درونی نفس مرتبط است. در مقابل، ساختار هوش مصنوعی فاقد جوهر مجرد و قوه ی ادراکی است که بتواند به واسطه ی آن به تجربه ی درونی و حضوری دست یابد. مقاله ی حاضر، با تحلیل تفاوت ماهوی میان پردازش داده و ادراک حقیقی، به محدودیت های ذاتی هوش مصنوعی در این حوزه می پردازد و پیشنهادهایی برای طراحی سامانه هایی با ساختار شبه ادراکی ارائه می دهد. نتیجه آنکه درک حقیقی احساسات امری انسانی و وجودی است که در افق هستی شناسی ماشین نمی گنجد.An Analysis of Machines Cognitive Abilities in Understanding Human Emotions Based on the Theory of Suwar Nawʿiyya in the Transcendent Philosophy
This article examines the possibility of genuine understanding of human emotions by machines from the perspective of Sadra’s philosophy and the theory of universal forms (ṣuwar nawʿiyya). Despite significant advances in natural language processing, computer vision, and deep learning, the question remains whether machines merely process and simulate data or achieve real perception of emotions. According to the fundamentals of Transcendent Philosophy (Ḥikmat al-Mutaʿāliya), the perception of emotions goes beyond neural reflections and is intrinsically related to immediate knowledge (ʿilm ḥuẓūrī) and inner transformation of the soul (nafs). In contrast, the structure of artificial intelligence lacks an immaterial essence and cognitive faculty necessary for experiential and immediate understanding. This article analyzes the essential difference between data processing and genuine perception, addressing the inherent limitations of artificial intelligence in this domain and proposes suggestions for designing semi-perceptive systems. It concludes that authentic comprehension of emotions is a uniquely human and existential phenomenon that lies beyond the ontological horizon of machines.
تبلیغات
