ظرفیت استناد به قرآن کریم در تحکیم قواعد اصولی ، «موردشناسی سوره بقره» (مقاله ترویجی حوزه)
درجه علمی: علمی-ترویجی (حوزوی)
آرشیو
چکیده
مرجعیت قرآن کریم در علم اصول به این معنا است که برای اثبات قواعد اصولی، قرآن کریم یکی از منابع اصلی و مورد مراجعه باشد. توجه ویژه به قرآن کریم و این ذهنیت که برای هر قاعده اصولی باید در آیات الهی به دنبال مستندی برای رد یا اثبات آن قاعده بود، نشان از مرجعیت قرآن کریم در علم اصول دارد. در نوشتار پیش رو، با این پیش فرض که قرآن کریم در علم اصول می تواند و باید به عنوان مرجعی علمی و الهی مورد توجه قرار گیرد، به مطالعه اسناد آثار اصولیان و میزان استفاده آن ها از آیات الهی برای اثبات یا رد قواعد مطرح در علم اصول پرداخته شده است. سپس با مراجعه به آیات سوره بقره به عنوان نمونه ای موردی از کل آیات الهی و تحلیل و بررسی دلالی آن ها با نگاه اثبات یا رد قواعد اصولی، این نتیجه به دست آمده است که قرآن از مرجعیت لازم در آثار اصولیان برخوردار نبوده است. چراکه به طور تقریبی آیات مشهور و مطرح در آثار اصولیان حدود ۳۰ آیه از مجموع آیات قرآن کریم در ۱۲ بحث اصولی است، درحالی که یافته های این پژوهش نشان دهنده قابلیت استناد به ۳۹ آیه مختلف در ۳۴ مسئله اصولی در این سوره است. کلید واژه ها: مرجعیت قرآن، ادله قرآنی، قواعد اصولی.The Capacity of Citing the Holy Quran in Strengthening Uṣūlī Principles: An Analysis of Sūrah al-Baqarah
Within the discipline of uṣūl al-fiqh (Islamic legal theory), the marjaʻīyyah (epistemic authority) of the Qurʼān signifies its status as a primary source for establishing foundational principles. The prevailing methodological assumption that every uṣūlī principle requires verification through Qurʼānic evidence demonstrates the scripture’s authoritative role in this field. This study investigates the Qurʼān’s actual utilization as a theological and jurisprudential reference in classical uṣūlī scholarship. Through systematic analysis of major uṣūlī works, the research first evaluates the extent to which scholars employed Qurʼānic verses to substantiate or refute legal-theoretical principles. Subsequently, it conducts a focused examination of Sūrah al-Baqarah as a representative case study, analyzing the potential application of its verses across various uṣūlī discussions. The findings reveal a significant discrepancy between the Qurʼān’s theoretical authority and its practical implementation in uṣūlī works. While classical scholars typically cite approximately thirty well-known verses across twelve uṣūlī topics, this study demonstrates that thirty-nine verses from Sūrah al-Baqarah alone could potentially serve as evidence for thirty-four distinct uṣūlī issues. These results suggest that the Qurʼān’s full hermeneutical potential remains underutilized in traditional uṣūlī discourse. Keywords : Qurʼānic Authority, Uṣūl al-Fiqh, Legal Theory, Qurʼānic Evidence, Sūrah al-Baqarah
تبلیغات
