فراترکیب مطالعات دیپلماسی شهری در ایران (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه جهانی شدن باعث شده است تا امروزه شهرها علاوه بر نقش آفرینی در مقیاس محلی، در سطح بین المللی نیز به گسترش مراودات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... بپردازند. با تداوم فرایند جهانی شدن، مدیریت روابط بین المللی شهرها در شبکه شهرهای جهانی در قالب دیپلماسی شهری ظهور یافته است. کشور ایران با توجه به موقعیت ممتاز خود در خاورمیانه و آسیا ظرفیت بسیاری به منظور فعال کردن دیپلماسی شهرهای خود دارد. از این نظر، هدف پژوهش حاضر، شناسایی و دسته بندی مقالات علمی پژوهشی معتبر (دارای رتبه) وزارت علوم، پایان نامه های کارشناسی ارشد، رساله های دکتری، کتاب های تألیفی و ترجمه شده معتبر در حوزه دیپلماسی شهری در ایران است. مواد و روش ها این پژوهش با روش فراترکیب (روشی سیستماتیک) به بررسی مطالعات صورت گرفته در ده سال اخیر پرداخته است؛ به طوری که با فهم رویکردها و ماهیت هر یک، به بررسی ساختار آثار علمی شامل روش شناسی، شاخص ها، روش جمع آوری و تحلیل داده ها و نتایج به دست آمده پرداخته است تا جنبه های مثبت و خلأ های پژوهشی را مورد واکاوی قرار دهد. ابتدا با جست وجوی کلیدواژه «دیپلماسی شهری» در پایگاه های علمی معتبر (مگیران، سیویلیکا، اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، گوگل اسکولار و سامانه گنج ایرانداک)، آثار علمی که کلمه «دیپلماسی شهری» در عنوان اصلی آن ها بود، گردآوری شدند. سپس به بررسی اولیه مقالات و پایان نامه ها و محدود کردن آن ها به مقالات علمی پژوهشی معتبر وزارت علوم و همچنین، پایان نامه ها و رساله های معتبر دانشگاه های دولتی و کدگذاری آن ها مبادرت شد. معیارهای ورود مطالعات، شامل انجام پژوهش و انتشار تحقیق به زبان فارسی و به صورت تمام متن بودن آن ها بود. از میان همه پژوهش ها، 30 مطالعه به دلیل برخورداری از معیارهای ورود به مطالعه انتخاب شدند. درمجموع، 19 عنوان مقاله علمی پژوهشی، 5 عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد، 1 عنوان رساله دکتری، 3 عنوان کتاب تألیفی و در نهایت 3 عنوان کتاب ترجمه شده در بازه زمانی فروردین 1393 تا اسفند 1402 در ارتباط با دیپلماسی شهری انجام شده است. یافته ها یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که ضعف مطالعاتی در اوایل دهه 1390 در حوزه دیپلماسی شهری در ایران کاملاً مشهود است که به تدریج بر دامنه کیفیت مقالات به خصوص در سال های اخیر افزوده شده است. به ترتیب کلان شهرهای تهران، مشهد و شیراز بیشترین تعداد آثار پژوهشی را در حوزه دیپلماسی شهری داشته اند. در ارتباط با حوزه های تخصصصی آثار چاپ شده در حوزه دیپلماسی شهری در ایران می توان گفت که به ترتیب بیشترین آثار چاپ شده به ترتیب مربوط به متخصصان حوزه های علوم سیاسی، شهرسازی و جغرافیا و برنامه ریزی شهری است. مهم ترین ابعاد دیپلماسی شهری در پژوهش های مورد بررسی در ایران، به ترتیب مشتمل بر 7 بعد اقتصاد شهری، فرهنگ شهری، توسعه شهری، امنیت شهری، نمایندگی شهری، شبکه های شهری و در نهایت پژوهش شهری است و همچنین، یافته های دیگر پژوهش نشان دهنده آن است که در ارتباط با ماهیت پژوهش های مورد بررسی، فراوانی پژوهش های کاربردی در مقایسه با پژوهش های بنیادی بیشتر است. این در حالی است که بررسی پژوهش ها به ویژه در 5 سال اخیر روند رو به رشد پژوهش های بنیادی در حوزه دیپلماسی شهری در ایران را نشان می دهد. البته، باید به این نکته اشاره کرد که از مجموع واکاوی های انجام شده به شیوه اسنادی و فراترکیب، چنین برمی آید که به رغم اهمیت موضوع دیپلماسی شهری در ایران به عنوان یکی از ابزارهای اساسی تمرکززدایی در مدیریت حوزه بین الملل و از طرفی، به عنوان از اصلی ترین عوامل توسعه ملی و فراملی، ضعف مطالعاتی در این حوزه بسیار ملموس است، به نحوی که بیشترین تعداد پژوهش های صورت گرفته در این حوزه در بازه زمانی 1396-1402 است. این در حالی است که قبل از آن تعداد بسیار معدودی اثر علمی در این حوزه قابلیت بررسی داشتند. به نظر می رسد فقدان نشریه ای که مختص مطالعات حوزه دیپلماسی شهری در ایران باشد، بسیار مشهود است. قابلیت میان رشته ای مفهوم «دیپلماسی شهری» این امکان را برای بهره گیری از متخصصان در حوزه های مختلف علوم انسانی در مطالعات مرتبط با دیپلماسی شهری میسر ساخته است؛ از این نظر ضروری است تا اندیشمندان مرتبط با حوزه دیپلماسی شهری در ایران در راستای تأسیس نشریه ای مختص با مفاهیم مرتبط با دیپلماسی شهری همت گمارند. نتایج به دست آمده نشان می دهد از نظر پراکنش جغرافیایی، استان تهران (کلان شهر تهران) در جایگاه نخست قرار دارد و پس از آن به ترتیب استان های خراسان رضوی (کلان شهر مشهد) و فارس (کلان شهر شیراز) در رتبه های دوم و سوم قرار گرفته اند. به نظر می رسد یکی از دلایل اصلی علاقه مندی پژوهشگران به انجام تحقیقات در حوزه دیپلماسی شهری در کلان شهرهای یادشده، تعداد قابل توجه شهرهای خواهرخوانده و همچنین، تصویر مقصد مطلوب آن ها که در نتیجه به تقویت مناسبات در حوزه های مختلف از سوی سایر شهرهای دنیا منجر می شود، است. نتیجه گیری نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد مزیت های بسیاری برای شهرهای ایران به ویژه کلان شهرها برای ورود به عرصه دیپلماسی شهری به صورت فعالانه و در چارچوب مطالبات معقول حاکمیت ملی وجود دارد، اما یکی از دلایل اصلی عدم کارایی نظام دیپلماسی شهری در ایران، به ویژه در کلان شهرها، فقدان استقلال در تصمیم گیری ها توسط حاکمیت محلی (کلان شهرها) است؛ به نحوی که تمامی تصمیمات در این حوزه وابستگی کاملی به روابط بین الملل (سیاست خارجی) حاکمیت ملی (مرکزی) دارد و از طرفی خلأهای قانونی در زمینه دیپلماسی شهری در ایران و عدم واگذاری اختیارات کافی به مدیریت شهری برای سهولت در مدیریت ارتباطات بین المللی با سایر شهرها کاملاً مشهود است. به طور کلی، می توان گفت که دیپلماسی شهری در ایران آن گونه که شایسته است نتوانسته از تمامی ظرفیت های بالقوه خود استفاده کند و در نتیجه، به تضعیف شدن دیپلماسی شهری در کشور منجر شده است.Meta-Synthesis of City Diplomacy Researches in Iran
Introduction Globalization has led to the fact that today, in addition to playing a role locally, cities also expand political, economic, cultural, and international relations. With the continuation of globalization, the management of international relations of cities has emerged in the network of global cities in the form of city diplomacy. Considering its privileged position in the Middle East and Asia, Iran has a lot of capacity to activate diplomacy in its cities. From this point of view, the current research aims to identify and categorize authentic scientific research articles (ranked) by the Ministry of Science, master’s theses, doctoral theses, and authentic authored and translated books in the field of city diplomacy in Iran Materials and Methods This research investigated the studies conducted in the last ten years using a meta-synthesis (systematic) method. By understanding the approaches and nature of each one, he investigated the structure of scientific works, including methodology, indicators, method of data collection and analysis, and the results obtained to find the positive aspects and gaps. Analyze research. First, by searching for the keyword “city diplomacy” in reliable scientific databases (Magiran, Civilica, Jihad University Scientific Information, Google Scholar, and Samaneh Ganj Irandak), scientific works that had the word “city diplomacy” in their main titles were collected. Then, the initial review of articles and theses and limiting them to the valid scientific-research articles of the Ministry of Science, as well as the valid theses and theses of state universities, and their coding was undertaken. The inclusion criteria of the studies included conducting research and publishing the research in the Farsi language and in the form of full text. Among all the studies, 30 studies were selected due to meeting the inclusion criteria. A total of 19 scientific research articles, five master’s thesis titles, one doctoral thesis title, three authored book titles, and finally, three translated book titles were published in the period of April 2013 to March 2014 related to city diplomacy Findings The findings of the research show that the weakness of studies in the field of city diplomacy in Iran in the early 90s is quite evident, which has gradually increased the quality of articles, especially in recent years. The cities of Tehran, Mashhad, and Shiraz, respectively, have the largest number of research works in the field of city diplomacy. In relation to the specialized areas of works published in the field of city diplomacy in Iran, it can be said that the most published works are related to experts in the fields of political science, urban planning, geography, and urban planning. The most important dimensions of city diplomacy investigated by the researchers in Iran include seven dimensions of urban economy: urban culture, urban development, urban security, urban representation, urban networks, and finally, urban research. Also, the other findings of the research indicate that in relation to the nature of the research under review, the frequency of applied research is more compared to basic research, while the research review, especially in the last 5 years, indicates a growing trend of fundamental research in the field of city diplomacy in Iran. Of course, it should be pointed out that from the sum of the analyses carried out in a documentary and meta-synthesis way, it appears that despite the importance of city diplomacy in Iran as one of the most basic tools of decentralization in the management of the international sphere, and on the other hand, as one of the main factors of national and transnational development, the weakness of studies in this field is very tangible, in such a way that the largest number of researches conducted in this field is in the period of 1402-1396. This is even though very few scientific works in this field were able to be reviewed before that. The lack of a publication that is specific to studies in the field of city diplomacy in Iran is very evident. The interdisciplinary capability of the concept of “city diplomacy” has made it possible to use experts in various fields of humanities in studies related to city diplomacy. From this point of view, it is necessary for thinkers related to the field of city diplomacy in Iran to work hard in order to establish a special publication with concepts related to city diplomacy. The results show that in terms of geographical distribution, Tehran province (Tehran metropolis) is in first place, followed by Khorasan Razavi (Mashhad metropolis) and Fars (Shiraz metropolis), respectively, ranked second and third. It seems that one of the main reasons for researchers’ interest in conducting research in the field of city diplomacy in the mentioned metropolises is the significant number of sister cities and also the image of their desired destination, which, as a result, leads to the strengthening of relations in the fields that are different from other cities in the world. Conclusion The results of this research show that there are many advantages for Iranian cities, especially big cities, to enter the field of city diplomacy actively and within the reasonable demands of the national government, but one of the main reasons for the inefficiency of the city diplomacy system in Iran, especially in big cities, is a lack of independence in decisions by the local government (big cities); in such a way that all the decisions in this field are completely dependent on the international relations (foreign policy) of the national (central) government. On the other hand, there are legal gaps in the field of city diplomacy in Iran, and the lack of sufficient power to delegate sufficient powers to urban management to facilitate the management of communication between international cities is quite evident. In general, city diplomacy in Iran has not been able to use all its potential capacities as it should, and as a result, it has led to the weakening of city diplomacy in the country.
تبلیغات
